روز تهران، نگاهی به محرومیت‌ها و ظرفیت‌ها
محسن هاشمی رفسنجانی_ رییس شورای شهر تهران
14 مهر در تقویم ملی کشور به‌عنوان روز تهران ثبت شده است؛ سالروز تعیین تهران به‌عنوان پایتخت کشور توسط آغامحمدخان قاجار در 234سال قبل که نقش تهران را به‌عنوان مرکز سیاسی و اقتصادی ایران ارتقا داد.
موقعیت جغرافیایی، سیاسی و اقتصادی تهران موجب شده است نه‌تنها به‌عنوان پایتخت بلکه به‌عنوان بزرگ‌ترین کلانشهر کشور، بیش از 10درصد از جمعیت کشور را در خود و به همین میزان در حومه خود میزبانی کند.
اگرچه در تبلیغات و تصور عمومی، تهران یکی از برخوردارترین مناطق کشور به لحاظ امکانات و تسهیلات است، اما واقعیت این است که یکی از محروم‌ترین مردمان و مناطق ایران را نیز می‌توانیم در تهران مشاهده کنیم.
دانش‌آموزان تهرانی از پایین‌ترین سرانه‌های آموزشی در کشور برخوردارند، حمل‌ونقل عمومی تهران بیشترین تقاضای محقق‌نشده وکمبود امکانات را نسبت به جمعیت دارد، بافت‌های فرسوده و حاشیه‌های فاقد امکانات در تهران بیش از هر شهر دیگری در کشور وجود دارد و این موارد ناشی از بی‌توجهی کافی دولت و مجلس به تهران جهت ایجاد حداقل شرایط زیستی برای شهروندان است.
باری که مجموعه قوای سه گانه و حاکمیت به تهران، به‌خصوص طی نیم قرن اخیر وارد کرده است پیامدهایی نظیر آلودگی هوا، ترافیک، مهاجرت بی‌رویه و... به همراه داشته است و اکنون که شهروندان تهرانی با انبوه مشکلات ناشی از این پیامدها مواجه هستند، از مجلس و دولت انتظار دارند که به وظایف خود در برابر پایتخت عمل کنند.
مدت‌هاست که طرح انتقال پایتخت مبنی بر احداث شهر کوچکی برای پایتخت سیاسی کشور با جمعیتی حدود 500هزار نفر مطرح است که هزینه‌ای صدهاهزار میلیارد تومانی برای کشور دارد، درحالی‌که حل مسائل اصلی تهران، با کسری از این هزینه ممکن است و حتی اگر پایتخت نیز منتقل شود، دولت نمی‌تواند خود را در برابر مسائل تهران بی‌تفاوت احساس کند.
امروز شهروندان تهرانی از مجلس شورای اسلامی انتظار دارند که نسبت به مشکلات فراوان ایجاد‌شده برای تهران بی‌تفاوت نباشد. آیا منطقه‌گرایی نمایندگان برای همه حوزه‌های انتخابیه مطلوب است جز تهران؟ آیا نباید دست‌کم به پیامدهای میزبانی مجلس شورای اسلامی در تهران از سوی همه نمایندگان توجه و مشکلات آن حل شود؟
آیا امروز شهری که به باغ‌ها و هوای خوبش مشهور بود را باید غرقابه در مشکلات رها کنیم؟
چرا مسئولیت‌های صریح دولت در حوزه حمل‌ونقل عمومی، نوسازی بافت‌های فرسوده و تزریق منابع مالی ناشی از مالیات به تهران بر زمین مانده است؟
اگر به تهران نیز همانند سایر نقاط کشور نگریسته و حداقل حقوق قانونی این شهر محقق شود، بسیاری از مشکلات امروز قابل حل خواهد بود.
حدود یک‌سوم از درآمد اقتصاد ملی در تهران ایجاد می‌شود اما یک دهم آن نیز در تهران هزینه نمی‌شود و به همین دلیل مناطق مرکزی شهر و بازار تهران که نقشی اصلی در کسب وکار ملی دارند دارای بافتی فرسوده و فاقد حداقل سرانه‌های خدماتی و زیست‌شهری هستند.
همچنین نکته دیگر در مورد تهران، تحت‌الشعاع قرار‌گرفتن چهره زیبای تهران توسط مشکلاتی نظیر آلودگی هوا، ترافیک و ازدحام است، درحالی‌که این شهر دارای بیشترین جاذبه‌های گردشگری است که حتی برای بخش قابل‌توجهی از شهروندان تهرانی نیز ناشناخته مانده است. روز و هفته تهران، بهانه‌ای است برای پرداختن به نقاط قوت و چالش‌های تهران؛ مسائلی که با وجود نزدیک‌ترین فاصله به مسئولان کشور، از دید آنها پنهان مانده است و امیدواریم مدیریت شهری بتواند با استفاده از ظرفیت رسانه‌ای و فرهنگی و مدنی خود که به‌ویژه با حضور فعال نهاد شورایاری، انرژی مضاعفی گرفته در بهبود زیست شهری تهران نقش مؤثری ایفا کند.