همدان؛ میراث‌دار معنوی راه ابریشم

فاطمه کاظمی_ همدان - خبرنگار 


 آیین افتتاحیه اجلاس جهانی راه ابریشم با حضور ۴۰ مهمان از ۱۴ کشور در همدان برگزار شد تا این شهر میزبانی هفت‌روزه‌اش را از این اجلاس آغاز کند. جینگ فنگ معاون آسیا و اقیانوسیه مرکز میراث جهانی یونسکو، سوتان سوتکوفسکی رئیس دفتر منطقه‌ای یونسکو، حجت‌الله ایوبی دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران و ‌منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری مهمانان ویژه این برنامه بودند.

سهم همدان در ثبت جهانی آثار تاریخی 
شهردار همدان در آیین افتتاحیه اجلاس جهانی راه ابریشم گفت: همدان با داشتن آثار بی‌نظیر باید در ثبت جهانی آثار تاریخی در سازمان جهانی یونسکو سهمی داشته باشد.
عباس صوفی با بیان این‌که همدان به عنوان نخستین پایتخت ایران و شهری با بیش از 5 هزار سال مدنیت، همواره خاستگاه تاریخ و فرهنگ و هنر بوده است، افزود: این شهر با برج و باروهایش، با مهندسی دایره‌وارش و با آب‌وهوای کوهستانی و بی‌مثالش در طول تاریخ همیشه مستحکم و با اقتدار ایستاده و حتی پس از تجاوز‌ها و تهاجم‌ها بار دیگر ققنوس‌وار سر بلند کرده است.
وی با بیان این‌که همدان از گذشته‌های دور شهر بازرگانی بوده و به دلیل قرار گرفتنش در مسیر راه ابریشم حلقه اتصال شرق به غرب به شمار می‌رفته است، افزود: از شیان تا هتیان تا اوزکند و کاشمر و سمرقند و تا بغداد و دمشق و استانبول و رم، همه و همه برای مبادله‌های تجاری خود از شرقی‌ترین نقطه آسیا تا قلب اروپا از همدان می‌گذشتند و مبهوت تاریخ و عظمت و بزرگی این شهر بودند.
شهردار همدان با بیان این‌که هنوز هم همدان در آسمان پرستاره راه ابریشم می‌درخشد و هیچ‌گاه در این راه کم‌فروغ نخواهد شد، ادامه داد: این شهر جلوه کم‌نظیری از تجمع فرهنگ و ادیان مختلف در یک نقطه جغرافیایی است. شهری که سال‌های سال پیروان ادیان مختلف الهی در آن در کنار هم زیسته‌اند و هنوز هم آثار این زیستن در گوشه‌گوشه شهر هویداست.
صوفی گفت: همدان به‌ویژه بعد از ظهور تمدن بزرگ اسلامی در مناسبات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نقشی بی‌بدیل داشته است. حالا این شهر به عنوان کهن‌ترین شهر جهان به خود می‌بالد که مردان و زنانی را از سرزمین‌هایی با تاریخ و فرهنگ غنی دور هم جمع کرده است تا درباره یکی از بزرگ‌ترین میراث معنوی بشریت یعنی راه ابریشم با یکدیگر تبادل نظر کنند.
وی با بیان این‌که بسیار خرسند خواهیم شد در این چند روز با نگاه‌ ژرف و اندیشمندانه بزرگان حاضر در این اجلاس آشنا شویم و صحبت‌های آنان را درباره تبادلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بشنویم، تصریح کرد: در این زمینه سازمان جهانی یونسکو به‌ عنوان متولی اصلی حراست میراث تاریخی، طبیعی و معنوی بشر در دنیا می‌تواند در حفاظت از آثار برجامانده از «راه ابریشم» نقش محوری داشته باشد و به کمک کشورهای عضو این اجلاس بیاید. شهردار همدان با بیان این‌که همدان نیز این آمادگی را دارد تا در زمینه حفظ و حراست از میراث معنوی راه ابریشم هر قدمی که لازم است بردارد، افزود: انتظار ما به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین پایتخت‌های جهان این است که همدان با داشتن آثار بی‌نظیری چون تپه هگمتانه، کتیبه‌های گنج‌نامه، گنبد علویان، دستکندهای ارزانفود و دیگر آثار کم‌نظیر در ثبت جهانی آثار تاریخی در سازمان جهانی یونسکو سهمی داشته باشد. در کنار آثار بی‌مثال شهر همدان، غار علیصدر به عنوان بزرگ‌ترین غار آبی جهان که قابلیت قایقرانی دارد نیز می‌تواند به عنوان یک اثر طبیعی در یونسکو ثبت شود.
صوفی با بیان این‌که همدان با تمام داشته‌های خود نتوانسته است به حقش دست پیدا کند، توضیح داد: مدیریت شهری همدان این آمادگی را دارد تا برای ثبت جهانی آثار این شهر هر تلاشی که نیاز است انجام دهد.

راه ابریشم یک راه‌حل است
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در آیین افتتاحیه اجلاس جهانی راه ابریشم اظهار کرد: مردم این سرزمین مردمان دانایی هستند و کلمه در میان آن‌ها بسیار ارزشمند است. مردم این سرزمین از هزاران سال پیش با واژه اخلاق، ادب و احترام آشنا بوده‌اند.
حجت‌الله ایوبی با بیان این‌که زنده‌ کردن راه ابریشم برای جهان امروز یک راه‌حل است، افزود: جهان امروز به آموزه‌های اخلاقی، ادب، احترام و موسیقی این سرزمین نیازمند است. باید به نام راه ابریشم برنامه‌های فرهنگی بزرگی برگزار کنیم تا این راه را خودمان، فرزندانمان و آیندگانمان بشناسیم. وی از میزبانی شایسته همدان در این اجلاس قدردانی کرد و خطاب به مهمانان گفت: این فرصتی برای شماست تا یکی از گوهرهای ناشناخته‌های زیبای جهان را بشناسید.

افق‌های روشن اجلاس
معاون آسیا و اقیانوسیه مرکز جهانی یونسکو هم تصریح کرد: ایران با داشتن 24 اثر میراث فرهنگی و طبیعی شریک بسیار مهمی در اجرایی کردن و پیاده‌سازی کنوانسیون میراث جهانی است. این اجلاس می‌تواند برای کمیته هماهنگی ثبت آثار جهانی افق‌های روشنی ترسیم کند. جینگ فنگ توضیح داد: مایلم از طرف یونسکو از همه شرکایی که در این پروژه ما را یاری کردند و از همه کشورهایی که در این رویداد مهم حضور دارند، تشکر کنم. امیدوارم خروجی‌های این نشست به هماهنگی‌های بیشتر کمیته هماهنگی ثبت آثار جهانی منجر شود.
امیر خجسته، نماینده همدان در مجلس، هم بر اهمیت ثبت جهانی آثار همدان تاکید کرد و افزود: از دبیر کل محترم یونسکو می‌خواهم ثبت جهانی یکی از آثار همدان را پیگیری کنند تا همدان با داشتن 1800 اثر تاریخی صاحب یک اثر جهانی نیز شود.

آثار مغفول‌مانده
رئیس دفتر منطقه‌ای یونسکو نیز گفت: هدف یونسکو این است که میان مردمان و فرهنگ‌های مختلف کشورهای راه ابریشم صلح و آشتی برقرار ‌شود. جاده ابریشم زمینه ارزشمندی برای تعامل و گفت‌و‌گو میان کشورهای این راه است. یونسکو به کشورهای آسیایی کمک می‌کند تا بتوانند آثار خود را برای ثبت جهانی شناسایی کنند. سوتان سوتکوفسکی یادآوری کرد: هدف پروژه معرفی آثار جهانی در کشورهای امتداد راه ابریشم استفاده از هدف بالادستی است تا آثار مغفول‌مانده ثبت شود. باعث خرسندی است که ششمین اجلاس این کمیته در ایران برگزار می‌شود. آثار تاریخی این کشور را مسئولان آن به خوبی معرفی کرده‌اند. وی ادامه داد: دفتر منطقه‌ای یونسکو این هفته با همکاری ایران رویدادهای دیگری را مانند کنفرانس بین فرهنگی، گفت‌و‌گوی بین ادیان و بین فرهنگی امتداد جاده ابریشم سازماندهی کرده است.

آمادگی کامل همدان برای همکاری
استاندار هم در این همایش با بیان این‌که قدمت همدان به بلندای تاریخ است،‌ گفت: ۱۰۶۵ اثر از ۱۸۰۰ اثر تاریخی و طبیعی همدان به ثبت ملی رسیده است. همدان ۵۰۰ سال پایتخت امپراتوری ایران بوده است. 
سید سعید شاهرخی گفت: ظرفیت همدان و موقعیت ویژه گردشگری، این استان را بر آن داشته است تا اولویت خود را گردشگری در نظر گیرد. درخواست بنده از وزارت میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری و مسئولان یونسکو این است که ثبت جهانی آثار فاخر استان همدان به‌ویژه تپه هگمتانه تسریع شود. همدان برای همکاری با کمیته راه ابریشم آمادگی کامل دارد.
در پایان از تمبر ویژه اجلاس جهانی راه ابریشم رونمایی شد.

همزیستی مسالمت‌آمیز در همدان
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در اجلاس راه ابریشم هم در این همایش اظهار کرد: ملت ایران هیچ‌گاه در طول تاریخ به ملت دیگری تهاجم نکرده است. قدیمی‌ترین دانشگاه جهان (جندی‌شاپور) در ایران راه‌اندازی شد. حوزه‌های علم و دانش در ایران، یونان، روم و چین شکل گرفت و مبادلات بین کشورهای ایران، یونان و روم آسان‌تر از چین بود. منصور غلامی با بیان این‌که امروزه درهم‌تنیدگی فرهنگ قدیمی و باستانی در ایران وجود دارد، افزود: مردمان آن زمان علم و دانش را ارزشمند می‌دانستند. وجود ارتباط میان ملل آن زمان برای مبادلات راهی برای تبادل فرهنگ نیز بوده است. وی با اشاره به این‌که راه ابریشم راه تبادل علم و دانش همراه با مبادلات تجاری بوده است، اظهار کرد: همدان یکی از شهرهای مهم راه ابریشم است. همدان عمری به طول تاریخ و تمدن ایران دارد و همزیستی مسالمت‌آمیز میان مردم و فرهنگ‌های مختلف در همدان به چشم می‌خورد. چنین نشست‌هایی دستاوردهای ارزشمندی برای مردمان این شهر دارد.  

رئیس دفتر منطقه‌ای یونسکو : هدف یونسکو این است که میان فرهنگ‌های مختلف کشورهای راه ابریشم صلح و آشتی برقرار ‌شود، زیرا جاده ابریشم زمینه ارزشمندی برای تعامل و گفت‌و‌گو میان کشورهای این راه است.


وزیر علوم: راه ابریشم راه تبادل علم و دانش همراه با مبادلات تجاری بوده است. همدان یکی از شهرهای مهم راه ابریشم است و همزیستی مسالمت‌آمیز میان مردم و فرهنگ‌های مختلف در همدان به چشم می‌خورد.