روستا
راه دراز کُناردَری‌ها تا آب
دهیار کناردر: اهالی این روستا از آب چشمه و کوهستان برای مصرف استفاده می‌کنند که غیربهداشتی است
سیدامیرحسین عظیمی | خبرنگار:
طبق برآورد وزارت نیرو و شرکت آبفار سیستان و بلوچستان 700 هزار نفر از جمعیت روستایی سیستان و بلوچستان و عمدتاً در بلوچستان شبکه آب ندارند؛ این روستا یا به صورت سقایی با تانکرهای سیار آب‌رسانی میشود یا اهالی آن‌ها کوزه بر سر به دشت و بیابان می‌زنند تا از چشمه‌ها و منابع آبی اطراف آب بیاورند.
«کُناردَر» در غرب بلوچستان و نزدیکی هرمزگان، یکی از این همین روستاهاست. مردم کناردر تا نزدیک‌ترین منع آبی روستا 7 کیلومتر فاصله دارند. زنان هر صبح و عصر پای پیاده، کوزه بر سر و بچه در دست به کوه می‌زنند تا آب بیاورند.
کناردر آخرین روستای سیستان و بلوچستان هم‌مرز با هرمزگان است و در بخش بنتِ شهرستان نیشکهر واقع شده است. برای رسیدن به این روستا 50 کیلومتر جاده خاکی را باید پیمود؛ آن هم نه با خودرو سواری، بلکه با موتورهای شکاری یا خودروهای سافاری. راهنمای خبرنگار همشهری تا رسیدن به این روستا «محمد کَرَنگِش» است. وی می‌گوید: در گذشته مردم کناردر و در مجموع روستاهای اطراف آن مانند دهستان توتان در زمره عشایر محسوب می‌شدند. ییلاق، قشلاق و کوچ می‌کردند و در هرمزگان و بلوچستان در رفت و آمد بودند؛ اما با خشکسالی 20 ساله و خشک شدن منابع آبی یک‌جانشین شدند.
وی می‌افزاید: در دو سه سال اخیر با همت معتمدان و خیران بومی، دهیاری روستا تشکیل شد. شرکت برق هم اقدام به برق‌رسانی کرد و بنیاد مسکن هم خانه‌هایی برای روستاییان
ساخت.
کَرَنگِش ادامه می‌دهد: با وجود این، همچنان در حاشیه واقع شدن این مردم موجب شده از خیلی از امکانات روستایی محروم بمانند. جاده منتهی به این روستا تماماً خاکی، ناهموار و سخت است و نبود خانه بهداشت موجب شده روستاییان فاصله‌های طولانی برای رسیدن به نزدیک‌ترین مرکز بهداشت یعنی 50 کیلومتر راه را طی کنند.
دیگر مشکلات
راهنما می‌گوید: علاوه بر جاده و خدمات بهداشتی و درمانی، مهم‌ترین و اصلی‌ترین دغدغه روستاییان آب‌رسانی است، با وجود آن‌که چشمه منتهی به روستا یکی از پرآب‌ترین چشمه‌های بلوچستان است و در تَرسالی و خشکسالی آب داشته، اما چون از این چشمه به این روستا شبکه و منبع وجود ندارد، مردم مجبورند آب مورد نیازشان را پای پیاده با فاصله 7 کیلومتری منتهی به این چشمه تامین کنند.
وی ادامه می‌دهد: همین فاصله دور باعث میشود روستاییان و عمدتاً زنان و بچه‌های همراه که هرروز دو مرتبه این مسیر 7 کیلومتری را طی می‌کنند، با نارسایی‌های عمده‌ای نظیر سوءتغذیه، پوکی استخوان و حتی سردردهای مزمن مواجه شوند.
چشمه‌ای پرآب
دهیار روستا هم می‌گوید: چشمه‌ای که در 7 کیلومتری روستا واقع شده، پرآب بوده است. برآوردمان این است که اگر شبکه‌گذاری از این چشمه به روستا شود ما علاوه بر روستای 270 نفری خودمان می‌توانیم به روستاهای اطراف نظیر کودِل، شَماشیری و مورَکی نیز آب‌رسانی کنیم و آب مورد نیازشان را تامین کنیم.
«عزیز جامکی‌راد» ما را به منبعی می‌برد که تا رسیدن به آن باید جاده‌های سخت و کوهستانی را پیمود؛ سپس می‌گوید: این منبع یکی از شاخه‌های همان چشمه پرآب است که گفتم در 7 کیلومتری روستا واقع شده است، فعلاً چون بارندگی خوب بوده این منبع فرعی پرآب شده و روستاییان فعلاً نیاز نیست برای تامین آب 7 کیلومتر راه بروند، اما این منبع آب دائمی نیست. تا رسیدن به همین منبع هم باید روستاییان یک‌کیلومتر جاده سخت را طی کنند تا به آن برسند.
راه طولانی زنان تا رسیدن به چشمه
دهیار می‌گوید: زنان هر روز این فاصله را طی می‌کنند و اگر این منبع خشک شود مجبورند پای پیاده تا همان چشمه 7 کیلومتری بروند؛ علاوه بر آن آبی که این‌جا مردم استفاده می‌کنند شرایط بهداشتی ندارد. آب روان است، ولی هیچ‌گونه گندزدایی و کلرزایی در آن نشده است. درست است که آب چشمه و کوهستان است، اما با این شرایط غیربهداشتی هم برای شرب و هم برای استحمام و شست‌و‌شو استفاده میشود.
18 مجتمع آب‌رسانی در دست ساخت است
شرکت آبفای روستایی سیستان و بلوچستان در تازه‌ترین اطلاعیه‌اش که در اختیار رسانه‌ها قرار داده، گفته است: 18 مجتمع آب‌رسانی در روستاهای سیستان و بلوچستان عمدتاً در بلوچستان در حال اجرا و ساخت است که پس از تکمیل در شاخص آب‌رسانی به محروم‌ترین استان بی‌آب ایران تحولی عظیم ایجاد میشود و آن را به 84 درصد می‌رساند.
شرکت آبفار بدون نام بردن از روستاهایی که همشهری درخواست پیگیری حل مشکلات آن‌ها بوده است، می‌گوید: با افتتاح این مجتمع‌ها تقریباً تمام جمعیت بدون شبکه آب بلوچستان (700 هزار نفر) آب‌رسانی بهداشتی و شبکه‌ای می‌شوند.
شرکت آبفار می‌گوید: افزون بر 450 میلیارد تومان طی 3 سال اخیر برای بهره‌برداری و تکمیل 18 مجتمع بزرگ آب‌رسانی هزینه شده است، اما به 2هزار میلیارد تومان دیگر برای ساخت و بهره‌برداری نیاز است. با تکمیل این مجتمع‌ها دقیقاً 748 هزار نفر از جمعیت روستایی سیستان و بلوچستان آب‌رسانی دائم بهداشتی و شبکه‌ای می‌شوند.
با این حال، برآوردهای مردمی و گزارش‌های میدانی می‌گوید، پروژه‌های آب‌رسانی بلوچستان به‌ویژه در روستاهایی محروم همچون کُناردَر که هنوز مطالعه شبکه هم در آن صورت نگرفته، با روند کند و لاک‌پشتی رو‌به‌رو است؛ آیا روستاییان می‌توانند به مجتمع‌های در دست ساخت و مطالعه دل خوش کنند؟
بیشترروستاییان سنگ کلیه دارند
«عزیز جامکی‌راد»، دهیار روستای کناردر، می‌گوید: به‌خاطر استفاده از منابع غیربهداشتی آب در این روستا، در آخرین پایشگری بهداشت که از روستای ما شده، عمده مردم در درجه‌های مختلف سنگ کلیه داشته‌اند. ما از دولت و مدیران می‌خواهیم حداقل با لوله‌گذاری تا نزدیکی روستا یک منبع آب سرپوشیده و بهداشتی با کلرزایی و گندزدایی برای ما بسازند تا مردم حداقل از آب بهداشتی بهره‌مند شوند.
در همینه زمینه :