نقد و نظر
آثار معدود و ترجمه‌های متعدد
احمد تهوری ـ ناشر
ترجمه، امکان استفاده از مطالب و متونی را که به زبان‌های دیگر نوشته شده است، فراهم می‌کند. مترجمان نقش مهمی در انتقال آرا، عقاید، تفکرات و یافته‌های علمی دارند؛ ازاین‌رو همواره در‌میان محققان، ادبا و هنرمندان، متون برگردانده شده از زبان‌های دیگر، مخاطبان فراوان دارد.
به همین دلیل است که بخش قابل‌توجهی از کتاب‌های تازه انتشار یافته، آثار ترجمه شده‌اند.
ناشران همانگونه که براساس نیازسنجی از جامعه هدف و اهداف فرهنگی خود کتاب‌هایی را به زبان مادری برای به چاپ رساندن برمی‌گزینند آثار برگردانده شده را از زبان‌های دیگر بر همین مبنا انتخاب و منتشر می‌کنند. نگاهی به سیاهه کتاب‌های پرفروش، حکایت از آن دارد که آثار ترجمه شده فراوانی، مقبولیت عام یافته و به چاپ‌های متعدد رسیده‌اند. اما موضوعی که به‌عنوان یکی از مشکلات ترجمه در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، تعدد ترجمه‌ها از یک اثر واحد است.
در گذشته این پدیده نوعی کمک به ارتقای زبان و ادبیات به‌شمار می‌آمد، چنانکه ترجمه‌های مکرر از اثری مانند رمان دن آرام، موجب پیدایش نوعی سبک و نگاه در این زمینه بود و هریک از ترجمه‌ها حرفی برای گفتن داشتند.
اما اتفاقی که در سال‌های اخیر در حوزه ترجمه رخ داده است نوعی کپی‌کاری و استفاده از زحمت دیگران با اندکی تغییر و با هدف سودجویی یا کسب شهرت است.
بسیاری از ترجمه‌های بعدی از یک اثر درواقع همان ترجمه قبلی با پس و پیش کردن افعال و تغییر مصدرهاست؛ کاری که با سفارش برخی ناشرنماها و همکاری شبه‌مترجمان و در مواردی ویراستاران انجام می‌شود.
گرچه قانون در این زمینه پیش‌بینی‌هایی برای جلوگیری از تخلفاتی که نوعی سرقت ادبی به حساب می‌آیند، دارد اما با وجود چنین مواردی، همچنانکه مبارزه با چاپ زیرزمینی کتاب‌ها بدون پرداخت حق تألیف به نویسنده و حقوق قانونی ناشر به جایی نرسید، چنین پیگیری‌هایی نیز به‌تنهایی راه به‌جایی نخواهد برد.
به‌نظر می‌رسد تا زمانی که برخورد قاطع و همه‌جانبه‌ای با این معضل نشده، حمایت خوانندگان از مترجمان واقعی با خودداری از خرید آثاری که به تشخیص اهل فن، کپی‌کاری است، بهترین راهکار باشد.
در همینه زمینه :
