میراث
آتشی که پرونده «ارگ» را دوباره گشود
امیری: هنوز نظر قطعی کارشناسان فنی که مامور بررسی وضعیت هتل آسمان شده‌اند، اعلام نشده و بهتر است که گزارش کارشناسی در این باره بعد از این مرحله ارائه شود
چند سال پیش، ارگ کریم‌خان زند منتظر ثبت در فهرست جهانی یونسکو بود که سر برآوردن هتل آسمان راه را بر این ثبت بست و انتظارها را به پستو برد.
به گزارش ایرنا، بنا به گفته مسئولان میراث فرهنگی کشور و فارس، یونسکو اعلام کرد هتل آسمان از نظر نمای بصری برای ارگ کریم‌خان زند مشکل ایجاد کرده و تا زمانی که گردن‌کشی هتل هست، خبری از ثبت ارگ در فهرست یونسکو نیست. سرکشی این هتل همان موضوعی است که از آن به عنوان تخلف در ساخت طبقات یاد شده و به زبان ساده، مالک هتل آسمان طبقات اضافی بر روی ساختمان هتل نهاده است.
به این ترتیب، پرونده ثبت ارگ کریم‌خان زند در فهرست یونسکو به دست فراموشی رفت تا این‌که آتش‌سوزی هتل آسمان در ۱۲ مرداد ۹۸ بار دیگر توجه افکار عمومی و دوستداران میراث فرهنگی را به این سمت جلب کرد و این پرسش مطرح شد که این رخداد تلخ منجر به گشایش در پرونده نافرجام ثبت ارگ کریم‌خان زند در یونسکو می‌شود یا خیر.
یک مانع بلند
سال‌ها است که سایه هتل هجده‌طبقه آسمان بر سر میراث زندیه و ارگ کریم‌خان زند سنگینی می‌کند و مانعی برای ثبت این میراث تاریخی در فهرست جهانی یونسکو شده است.
ساخت هتل آسمان که تا پیش از آتش‌سوزی گفته می‌شد در حال انجام است، از اوایل دهه ۹۰ آغاز شد. طی چند سال اخیر، بارها مسئولین و رسانه‌های استانی، کشوری و حتی معاون رئیس جمهوری از معضل این هتل برای ثبت جهانی میراث زندیه در شیراز سخن گفته‌اند، اما تاکنون طبقات اضافه این هتل که گویا چهار طبقه است و خلاف قانون ساخته شده، تخریب نشده و به صورت دودزده هم نمایان هستند.
ماجرای هتل آسمان در سپهر شیراز بارها به دلیل نقض حریم درجه یک ارگ کریم‌خان زند به صدر اخبار رسانه‌های فارس تبدیل شده بود، اما آتش‌سوزی این هتل در ۱۲ مردادماه ۹۸ و سوختن طبقات زیرین آن به مدت بیش از ۱۴ ساعت و احتمال ناپایداری سازه آن ابعاد تازه‌ای از این ماجرا به وجود آورد. برخی اظهار نظرها از تخریب کامل سازه هتل آسمان به دلیل ناپایداری سازه آن در پی آتش‌سوزی چهارده‌ساعته و افزایش دمای سازه که بین ۶۰۰ تا هزار درجه سانتی‌گراد تخمین زده شده، حکایت دارد.
برخی کارشناسان نیز از تخریب تعدادی از طبقات فوقانی این هتل برای سبک‌سازی وزن این سازه و تعمیرات استحکام‌بخشی به این بنا سخن می‌گویند که در صورت اجرای هر دو نظریه این امید در دل عموم فرهنگ‌دوستان ایجاد شده که حال که زور افکار و خواست عمومی بر قدرت ایجاد‌کننده این سازه بلند در حریم درجه یک میراث تاریخی ایران نچربیده، شاید آتش برای ارگ کریم‌خان کارساز باشد.
ماجرای آتش
هتل هجده‌طبقه آسمان ساعت ۱۱ صبح شنبه ۱۲مردادماه بر اثر آتش گرفتن ۲هزار تشک که در طبقه منفی ۲ این هتل انبار شده بود، آتش گرفت.
خاموش کردن آتش بیش از ۱۴ ساعت طول کشید و به دلیل آسیب بسیار به سازه‌های این هتل و حرارت بیش از ۶۰۰ درجه سانتی‌گرادی این آتش‌سوزی، مسئولان به منظور امن‌سازی محیط و جلوگیری خطرات ناشی از ریزش احتمالی هتل آسمان، خیابان رودکی شیراز را که این هتل در آن واقع شده، بستند و برای حفظ امنیت ساکنان و کسبه این منطقه، این بخش شهر را تعطیل و تخلیه کردند که بعد از گذشت حدود ۶ روز این خیابان بازگشایی شد، اما سازه هتل همچنان در رصد کارشناسان فنی قرار دارد و ورود به آن ممنوع است.
بهتر است سخنی گفته نشود
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس درباره امکان مطرح شدن دوباره پرونده ارگ با توجه به آتش گرفتن هتل آسمان گفت: در شرایط کنونی بهتر است که اظهار نظری از طرف مسئولان میراث فرهنگی منتشر نشود. «مصیب امیری» دلیل این رویکرد را این گونه می‌داند که هنوز نظر قطعی کارشناسان فنی که مامور بررسی وضعیت هتل آسمان شده‌اند، بیرون نیامده و بهتر است که نظر کارشناسی در این باره منتشر و بعد مراحل بعدی آن طی شود.
وی این وعده را داد که این اداره کل وضعیت نقض حریم درجه یک ارگ کریم‌خان زند را به‌جد پیگیری خواهد کرد. او از دادن اطلاعات بیشتر در این باره خودداری کرد و گفت: این کار ممکن است روی نتیجه نهایی کارشناسان فنی تاثیرگذار باشد.
کارشناسان مشغول و ما منتظر
معاون معماری و شهرسازی شهرداری شیراز نیز با بیان این‌که بررسی کارشناسی وضعیت سازه هتل آسمان بعد از آتش‌سوزی به نظر نهایی تیم یازده‌نفره بستگی دارد گفت: این تیم در حال بررسی وضعیت پایداری این سازه و نوع کاربری آن است و سایر مسائل نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد و طی چند روز آینده، نتیجه نهایی اعلام خواهد شد.
«جواد بهادری» افزود: در فضای مجازی اظهار نظرهای متفاوتی را در خصوص موضوع هتل آسمان شاهد هستیم، اما ظرف چند روز آینده نتیجه نهایی به صورت رسمی اعلام و تکلیف این هتل مشخص خواهد شد. وی ادامه داد: باید منتظر نتیجه بررسی تیم کارشناسی ماند و بعد در مورد نتیجه نهایی اظهار نظر کرد.
ثبت جهانی نشدن مجموعه زندیه به زیان ایران است
مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری فارس تاکید دارد که وجود هتل آسمان تاثیر مستقیمی بر موضوع ثبت نشدن جهانی مجموعه زندیه دارد و در این مورد از قول رئیس سازمان یونسکو در سفر به شهر شیراز گفت: تا زمانی که این هتل وجود دارد، مجموعه زندیه ثبت جهانی نخواهد شد.
«مسعود منیعاتی» با اشاره به این‌که در زمان دادن مجوز ساخت به هتل آسمان حریم منظری این مجموعه تاریخی رعایت نشده است افزود: زمانی که باید از ساخت‌و‌ساز غیرمجاز در طبقات بالایی این هتل جلوگیری می‌شد، اقدامی نشد و بعد از ساخت تصمیم گرفته شد جلو کار گرفته شود.
وی با استناد به اظهارات شهردار سابق شیراز بیان کرد: مقداری از این اختلاف ارتفاع به واسطه تخلف مالک به وجود آمده که مربوط به کمیسیون ماده ۱۰۰ و مقداری نیز تخلف کسانی است که مجوز صادر کرده‌اند که مربوط به کمیسیون ماده 5 است. منیعاتی ادامه داد: در دوره‌ای شهردار سابق دستور تخریب صادر کرد، اما براساس مشاهدات تاکنون کاری در این خصوص نشده است.
مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری فارس اضافه کرد: حال که آتش‌سوزی باعث شده سازه هتل آسمان استحکام اولیه خود را از دست بدهد، باید مسئولان این استان فکری اساسی برای مشکل دیرینه این هتل کنند که حریم میراث زندیه را نقض کرده است.
