خشم کشمیر
تصمیم دولت هند برای لغو وضعیت ویژه در کشمیر، با اعتراضهای بینالمللی مواجه شده و مردم منطقه را خشمگین کرده است
جواد نصرتی _ خبرنگار
مردم کشمیر، با وجود حضور سنگین نیروهای امنیتی هند در این ایالت، در اعتراض به لغو وضعیت ویژه به خیابانها ریختند و علیه تصمیم جنجالی دولت هند فریاد اعتراض سر دادند.
دولت هند، قانونی را ارائه کرده است که براساس آن، وضعیت ویژه در ایالات جامو و کشمیر و برخی امتیازات قانونی مردم بومی این منطقه لغو میشود. این تصمیم، نهتنها مردم این منطقه را خشمگین کرده که نگرانی چین و پاکستان، همسایههای هند را هم در بر داشته و دولتهای این دو کشور، رسما درباره این تصمیم جنجالی به هند هشدار دادهاند. سازمان همکاریهای اسلامی هم به آن واکنش نشان داده است. کشمیر، تنها ایالت هند است که اکثریتی مسلمان دارد.
به گزارش رویترز، مردم در حالی دیروز به خیابانها ریختند که دهها هزار نیروی امنیتی و نظامی در روزهای گذشته به این منطقه سرازیر شدهاند. تلفنهای ثابت، شبکه موبایل و اینترنت در کشمیر برای چندمین روز متوالی، دیروز هم قطع بود. در سرینگر، بزرگترین شهر منطقه کشمیر، برای سومین روز متوالی خیابانها خالی از تردد بود و عملا تمامی مغازهها و فروشگاهها تعطیل بودند.
با وجود فضای سنگینی که نیروهای نظامی و امنیتی در کشمیر ایجاد کردهاند، دستهای از جوانان کشمیری دیروز در اعتراض به تصمیم دولت هند تجمع کرده و با سنگ به سربازان و نیروهای پلیس حمله کردند. یک سخنگوی پلیس هند به رویترز درباره این تجمع گفته است: «عمده معترضان، بومی بودند چون حضور سنگین پلیس مانع حضور افراد غیربومی در منطقه شده است.»
یک شاهد عینی هم در اینباره گفته است: «من حدود 100جوان را دیدم که در گروههای کوچک سنگ پرتاب میکردند. پلیس هم به آنان حمله کرده و به سمتشان گاز اشکآور پرتاب میکرد.»
با لغو وضعیت ویژه در کشمیر از سوی دولت هند، اختیاراتی که قانون اساسی هند به این منطقه داده از بین خواهد رفت. کشمیر یک قانون اساسی مخصوص بهخود دارد و به جز در امور دفاعی و خارجی، در دیگر زمینهها مستقل از دولت تصمیمگیری میکند.
نگرانی از پاکسازی قومی
اقدام دولت هند برای لغو امتیازات قانونی کشمیر، در همان روز اعلام آن، با واکنش شدید پاکستان مواجه شدهاست. پاکستان و هند، هر دو مدعی حاکمیت بر تمام منطقه کشمیر هستند اما هر دو کشور، تنها بر بخشهایی از آن کنترل دارند. این دو قدرت اتمی، تا حالا 2 بار بهخاطر مناقشات در این منطقه، با یکدیگر جنگیدهاند.
به گزارش بیبیسی، عمرانخان، نخستوزیر پاکستان، این اقدام هند را نقض قوانین بینالمللی خوانده و وعده داده است که پاکستان به هر روشی که بتواند با آن مقابله میکند. سخنگوی وزارت خارجه چین هم درباره این اقدام دولت هند هشدار داده و از دهلی خواسته است در مسائل مرزی، محتاط باشد. چین هم همچون پاکستان، بر سر حاکمیت بر بخشهایی از این منطقه با هند مناقشه دارد. به گزارش رویترز، سخنگوی وزارت خارجه گفته است: «اقدام هند غیرقابلقبول است و هیچگونه تأثیر قانونیای نخواهد داشت.» هند شدیدا به این موضعگیری چین واکنش نشان داده و گفته است که مسئله کشمیر، یک مسئله داخلی است.
در پاکستان، عمرانخان، نخستوزیر این کشور به این اقدام هند یعنی«پاکسازی قومی» در منطقه ابراز نگرانی کرده و گفته است که تصمیم اخیر هند را در سازمان ملل یا هر جای دیگری پیگیری خواهد کرد. به گزارش بیبیسی، عمرانخان گفته است: «از طریق شورای امنیت سازمان ملل در حال بررسی این مسئله هستیم. این موضوع را در مجمع عمومی سازمان ملل، در ملاقات با رهبران دیگر کشورها و رسانهها پیش خواهیم کشید و با دنیا درباره آن صحبت خواهیم کرد.»
دولت پاکستان دیروز سطح روابط دیپلماتیک با هند را کاهش داد و در تجارت با این کشور هم محدودیتهایی اعمال کرد. سازمان همکاریهای اسلامی هم در بیانیهای، درباره اقدام هند ابراز نگرانی کرده و گفته است که از مردم کشمیر حمایت میکند.
در بنگلادش و پاکستان، مردم در اعتراضهای خیابانی از مردم کشمیر حمایت کردهاند. معترضان در پاکستان،تصاویر نارندرا مودی را آتش زدند. بسیاری همچون عمرانخان معتقدند که این اقدام هند، راه را برای تغییر بافت قومی و جمعیتی کشمیر باز خواهد کرد. براساس قانونی که هند بهدنبال لغو آن است، تنها افراد بومی در کشمیر حق خرید و فروش زمین و خانه دارند و پستهای دولتی هم به این افراد خواهد رسید.
عمرانخان در اینباره گفته است: «من نگران این هستم که آنها (هند) دست به پاکسازی قومی بزنند. آنها تلاش خواهند کرد تا مردم بومی را جا به جا کنند و افراد دیگری را به این منطقه بیاورند و آنها را اکثریت کنند، بهگونهای که مردم بومی به برده آنها تبدیل شوند.»
پیش از عمرانخان، رئیس ارتش پاکستان هم گفته بود که در کنار مردم کشمیر هند ایستاده است.
خیانت هند به کشمیریها
با وجود مخالفتها و اعتراضها به این تصمیم، احزاب دستراستی و ملیگرای هند از دولت برای این اقدام حمایت کردهاند. این اعتراضها و حمایتها در شرایطی است که هیچکس از خود مردم کشمیر در اینباره چیزی نپرسیده است. مالک، یک کشمیری که در دهلینو زندگی میکند در اینباره به الجزیره گفته است: «مثل این است که بخشی از بدنم را قطع کرده باشند. واقعا درماندهام و احساس میکنم که فریب خوردهام. امروز، این کشور درباره آینده من تصمیم گرفته است، بدون اینکه اجازه بدهد من نظراتم را بیان کنم.»
کشمیر با وعده کسب خودمختاری در سال 1947به جای پاکستان به هند ملحق شد و به همینخاطر در قانون اساسی هند، این مسئله با صراحت درج شده است.
رشید علوی، ساکن سرینگر هم به بیبیسی گفته است که حضور سنگین پلیس و حکومت نظامی اجازه نداده است تا اعتراضهای چشمگیری شکل بگیرد و بعد از عادی شدن شرایط، سرینگر قطعا به صحنه اعتراضهای گسترده مردم تبدیل خواهد شد. او درباره احساسات مردمی درمورد تصمیم دولت هند گفته است: «کشمیر در شوک است و مردم هنوز اتفاقی را که افتاده است هضم نکردهاند. بهنظر میرسد که این آتشفشان بهزودی فوران خواهد کرد.»
هند از چند روز پیش، عملا حکومت نظامی در کشمیر وضع کرده است و پیش از اینکه از طرح جنجالیاش رونمایی کند، رهبران کشمیری را بازداشت کرده است. با وجود اقدامات احتیاطی دولت هند، بهنظر میرسد روزهای پرالتهابی پیش روی کشمیر باشد. یک ساکن سرینگر به بیبیسی گفته است: «شرایط فعلی، مثل یک ازدواج تمامشده است. هیچکس نمیداند که قرار است چه اتفاقی بیفتد.»