هشدار‌های سوختگی را جدی بگیرید

آرزو دهقانی/ کارشناس ارشد آموزش پزشکی

سوختگی یکی از آسیب‌های شایع به‌خصوص در گروه سنی « نوزاد تا 4سال»  است. سوختگی‌ها درجات مختلفی دارند که از آسیب و قرمزی سطحی تا از بین رفتن بسیاری از سلول‌های بافتی را شامل می‌شوند. طی 10سال گذشته، سالانه به‌طور متوسط 64هزار نفر دچار انواع سوختگی شده‌اند که به واسطه آن به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند. این امر موید آن است که میزان وقوع سوختگی بسیار بیشتر از اینهاست و افراد با سوختگی‌های خفیف‌تر روش‌های خانگی را برای درمان انتخاب می‌کنند. همچنین به‌طور متوسط سالانه 18نفر دچار معلولیت ناشی از سوختگی شده و 350نفر به‌دلیل شدت سوختگی فوت کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که سوختگی 59درصد در مردان و 41درصد در زنان رخ می‌دهد که بیشترین میزان وقوع در پسران نوزاد تا 4سال است. سوختگی‌ درجه یک کمترین آسیب پوستی را موجب می‌شود و تنها به بیرونی‌ترین لایه پوست صدمه می‌زند که با قرمزی، التهاب جزئی و درد همراه است. در این نوع سوختگی شستن با آب سرد به‌مدت 10 تا 15 دقیقه پیشنهاد می‌شود و نیازی به پانسمان نیست.

سوختگی درجه2 عمیق‌تر از سوختگی درجه ‌یک است و به 2دسته تقسیم می‌شود؛ در دسته اول تاول وجود دارد که قرمز و مرطوب بوده و این زخم‌ها بسیار دردناک است. درسوختگی درجه4، عمق سوختگی به چربی زیر جلدی، عضله و حتی استخوان رسیده و تهدید‌کننده حیات است. در این درجه از سوختگی قطع عضو یا بازسازی وسیع پوستی و بافتی ممکن است مورد نیاز باشد. در مواجهه با این نوع سوختگی بی‌درنگ با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید یا به مرکز درمانی مراجعه کنید. زیورآلات و لباس‌هایی که به محل سوختگی نچسبیده‌اند را خارج کنید تا به محل سوختگی فشار وارد نشود. می‌توانید اطراف محل چسبیدگی لباس به پوست را قیچی کنید. در صورت امکان محل سوختگی را بالاتر از قلب قرار دهید.در این نوع سوختگی فقط از آب تمیز، خالص و سرد یا محلول سالین (سرم نمکی) استفاده کنید. همچنین برای پوشش محل سوختگی از گاز استریل یا پارچه‌های بسیار تمیز بدون الیاف چسبنده باید استفاده شود.

مؤثرترین اقدام در مورد کاهش آسیب ناشی از سوختگی استفاده از آب سرد به‌مدت  10 تا 15دقیقه در محل سوختگی است. پس ابتدا فورا ناحیه دچار سوختگی را زیر شیر آب سرد بگیرید. خنک کردن نواحی سوخته پوست پیش از رفتن به مراکز درمانی، از عمیق شدن سوختگی و نفوذ عامل آن (مانند آب جوش یا مواد داغ داخل غذا) به لایه‌های زیرین پوست، جلوگیری خواهد کرد. در هیچ یک از انواع سوختگی از سیب‌زمینی، خمیردندان، سفیده تخم مرغ و... استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است باعث عفونت در محل سوختگی شود.