مگسهای سایبری سعودی
«مگسهای سایبری» هشتگی است که این روزها به وفور در شبکههای اجتماعی عربی از سوی مخالفان عملکرد عربستان سعودی در توییتر بهکار میرود. انتقادهای اولیه از سیاستهای توییتری عربستان، اندکی بعد از بحران قطر در رسانههای عربی دیده شد. منتقدان از ایجاد هجمههای توییتری نامتعارف علیه هر چهرهای که با عملکرد ریاض در قبال قطر مخالف بود شکایت داشتند. هجمهها به حدی بود که منتقدان یا ناچار به بستن حساب خود در توییتر شده و یا بهتدریج میل بهخودسانسوری پیدا میکردند. اما حذف صدای مخالفان در فضای مجازی نهتنها محدود به بحران قطر نماند، بلکه روزبهروز نقش پررنگتری در سیاستهای حاکمان جدید قصر یمامه در ریاض یافت؛ از بحران سعد حریری گرفته تا برکناری ناگهانی محمد بننایف و اخیرا هم بازداشت گسترده شاهزادگان سعودی در هتل ریتز کارلتون. به این ترتیب صدای انتقاد از دیکتاتوری عجیب و بیسابقه ولیعهد سعودی در فضای مجازی کم کم و بهدست منتقدانی همچون جمال خاشقجی به رسانههای انگلیسی زبان رسید و برای اولینبار در روزنامههای واشنگتنپست و گاردین، مقالاتی از عملکرد خطرناک حاکمان عربستان در توییتر منتشر شد.
شبکه بیبیسی در گزارش اخیر خود که به این موضوع اختصاص داده، ابعاد جدیدی از سیاست عربستان سعودی در توییتر را به نمایش گذاشته است؛ سیاستی که به لحاظ سیستماتیک سعی در حذف صدای مخالف و القای دیدگاه حاکمان به مثابه افکار عمومی این کشور دارد. براساس این گزارش، بیش از 50درصد حسابهای کاربری سعودی در توییتر، غیرواقعی و بهاصطلاح فیک هستند که بهصورت میانگین، روزانه 100هزار توییت پست میکنند. براساس این گزارش، حاکمیت عربستان با توجه به موقعیت ویژه توییتر در میان جوامع نخبه جهانی، 2هدف استراتژیک داخلی و خارجی را از طریق سیاستهای توییتری خود دنبال میکند؛ حذف صدای مخالفانی که تحت فشارهای شدید امنیتی در داخل این کشور قرار گرفتهاند و ارسال تصاویری که صرفا بیانگر آزادیهای بیشتر اجتماعی در عربستان جدیدند و از سوی دیگر در بعد منطقهای، ایجاد فشار و فضاسازی سایبری علیه کشورهایی نظیر ایران و قطر. در گزارش بیبیسی ادعا شده شرکتهای آمریکایی، چنین خدماتی را در اختیار حاکمان عربستان قرار دادهاند.
سیاست جدید حاکمان عربستان، فضای توییتر را که پر طرفدارترین شبکه اجتماعی در جهان عرب بهشمار میآید بهشدت تحتتأثیر قرار داده است. باید دید منتقدان این سیاست با استفاده از ابزارهای رسانهای خود، قادر به مهار ارتش سایبری عربستان با انبوهی از سربازان غیرحقیقی آن خواهند بود یا نه؟