خداحافظی با شعبه‌های اضافی

12هزار شعبه بانکی کافی است! این نظر عباس معمارنژاد، معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد است که می‌گوید: براساس مطالعات صورت گرفته در وزارت امور اقتصادی و دارایی بر پایه شاخص‌های تولید ملی، وسعت و جمعیت کشور، تعداد شعب نظام بانکی کشور باید در مجموع ۱۲هزار شعبه باشد. این در حالی است که براساس آخرین برآورد همشهری، هم‌اکنون بدون درنظر گرفتن تعداد شعب بانک مهر اقتصاد، 21هزار و 443 شعبه بانک و موسسه اعتباری در سراسر کشور فعالند و اگر قرار باشد به نقطه هدف وزارت اقتصاد برسیم، دست‌کم باید 9هزار و 443 شعبه تعطیل شود؛ رؤیای سخت اما ممکن. 
چگونه می‌توان شعب اضافه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری را جمع کرد؟ سرانه شعب بانک‌ها در ایران از میانگین جهانی بالاتر است و افزایش سطح خدمات بانکداری الکترونیکی خواسته یا ناخواسته بانک‌های عمدتا دولتی و حتی خصوصی را به این راه خواهد کشاند که وقتی شعبه‌ای سودآور نیست، نگه داشتن آن توجیه ندارد.
از اردیبهشت پارسال تا اردیبهشت امسال 321شعبه بانک عمدتا دولتی و نیمه‌دولتی در شعب دیگر ادغام و تعطیل شده‌اند. پیشگام طرح ادغام شعب، در یک سال گذشته مدیران بانک‌های تجارت، کشاورزی، ملی، سپه، صادرات، ملت و البته بانک خصوصی ایران زمین بوده‌اند. برآوردهای همشهری نشان می‌دهد که از اردیبهشت97 تا اردیبهشت98، بانک تجارت 152شعبه، بانک کشاورزی 70شعبه، بانک ملی 48شعبه، بانک سپه 36شعبه، بانک صادرات 32شعبه، بانک ملت 24شعبه، بانک ایران‌زمین 18شعبه و بانک قرض‌الحسنه مهر ایران 15شعبه‌خود را کاهش داده است. 
از سوی دیگر برخی بانک‌های خصوصی با مجوز بانک مرکزی درصدد افزایش شعب خود برآمده و در این مدت بانک آینده 22شعبه، بانک سامان 19شعبه، بانک پارسیان 7شعبه، بانک قرض‌الحسنه رسالت 3شعبه و مؤسسه اعتباری ملل 2شعبه و بقیه بانک‌ها هم هر کدام یک شعبه جدید دایر کرده‌اند.
براساس این گزارش، هم‌اکنون تعداد شعب بانک‌ها ۲۳ هزار و ۳۹۵ شعبه است که نسبت به بهمن‌ماه سال گذشته ۱۵۴ شعبه کاهش داشته است. در این میان بیشترین کاهش مربوط به بانک‌های دولتی است که البته از لحاظ تعداد شعب نیز بیشترین شعبه‌ها را در اختیار داشته‌اند و تنها بانک تخصصی صنعت و معدن تغییری نداشته است. 


شعبه‌زدایی بانک‌های دولتی 
9بانک ملی ایران، صادرات، کشاورزی، سپه، تجارت، ملت، مسکن، انصار و رفاه کارگران حدود 71درصد از کل شعب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری را در اختیار دارند و برای کم کردن از شعب فاقد کارایی البته با دشواری‌های زیاد ازجمله مقاومت برخی مقامات استانی و منطقه‌ای مواجه هستند. اصلی‌ترین چالش در ماه‌های آینده را بانک سپه با 1667 شعبه خواهد داشت که در یک سال گذشته 36شعبه‌ خود را تعطیل کرده‌است.