برجام قطعنامه شورای امنیت است
«برجام بدون آمریکا»؛ جملهای که این روزها بسیاری از رسانهها و مراکز مطالعاتی به بررسی آن میپردازند؛ آیا توافق هستهای ایران قادر است بدون حضور آمریکا به حیات خود ادامه دهد؟ میروسلاو لایچاک، وزیر خارجه اسلواکی و رئیس فعلی مجمع عمومی سازمان ملل، در مصاحبه با الجزیره میگوید برجام درصورت خروج آمریکا، همانند توافق پاریس به راه خود ادامه خواهد داد:
بهنظر میرسد توافق هستهای ایران در پی مواضع جنجالبرانگیز رئیسجمهور آمریکا در معرض تهدید قرارگرفته است، آیا از دید شما و سازمان ملل، موضع آمریکا واقعا آینده این توافق را تهدید میکند؟
توافق هستهای توافق خوبی است، پیروزی دیپلماسی بهشمار میآید و دلیلی است بر اینکه میتوان مسائل پیچیده را با صبر، مذاکره و گفتوگو حل کرد. توافق هستهای ایران توافقی عادی نیست، بلکه قطعنامهای در شورای امنیت و توافقی چند طرفه است. من واقعا امیدوارم آمریکا از این توافق خارج نشود، اما درصورتی که چنین موقعیتی ایجاد شود، توافق هستهای تا زمانی که دیگر طرفها به تعهدات خود پایبند باشند، پابرجا خواهد ماند. ما توافقهای دیگری نیز داریم که آمریکا از آنها خارج شده است، مانند توافق آب و هوای پاریس، درحالیکه موضع جامعه جهانی برخلاف آمریکا، به نفع پایبندی و تداوم این توافق بوده است. درهرحال، ما به انجام مسئولیتهای قانونی خود در آینده ادامه خواهیم داد.
به باور بسیاری، سازمان ملل وجدان جامعه جهانی به شمار میآید، درحالیکه بخش اعظم قدرت این سازمان، در شورای امنیت و بهطور مشخص، 5کشور دارای حق وتو نهفته است. شاید بارزترین تجلی این ساختار در جریان مخالفت جامعه جهانی با تصمیم رئیسجمهور آمریکا درباره قدس باشد. در آن زمان جلسهای به ریاست شما در مجمع عمومی سازمان ملل تشکیل شد و حادثه غریبی در جریان آن رخ داد؛ سفیر آمریکا بهعنوان بزرگترین کشور جهان، به صراحت سایر کشورها را تهدید کرد که علیه آمریکا رأی ندهند. نظر شما درباره آن جلسه و ساختار سازمان ملل چیست؟
به باور من آن جلسه پیامهای متعددی در خود داشت؛ بخش قابلتوجهی از اعضای سازمان ملل به نفع قطعنامه قدس رأی دادند، درحالیکه فقط 9کشور با آن مخالفت کردند. این جلسه نشان داد اکثریت مطلق جامعه جهانی از حل منطقی و اساسی نزاع فلسطین و اسرائیل، که از طریق مذاکره میان دو طرف حاصل خواهد شد حمایت میکنند. از سوی دیگر این جلسه نشان داد که نباید به تکثر آرا در جامعه جهانی توهین کرده و آن را از بین ببریم. همانطور که میدانید این جلسه از سوی بخش قابلتوجهی از رسانههای بینالمللی پوشش داده شد و پیامهای صریحی را به جهان منتقل کرد. اگرچه قطعنامهای که رأی آورد الزامآور نبود، اما گاهی اوقات پیامهای اخلاقی یک قطعنامه از الزام حقوقی آن مهمتر است.