شمارش معکوس برای اجرای بزرگ‌ترین طرح فرهنگی پایتخت

مجید جباری/خبر‌نگار
شمارش معکوس برای اجرای بزرگ‌ترین پروژه فرهنگی تهران آغاز شده است. اجرای گذرهای چهارگانه در پهنه فرهنگی رودکی پس از مطالعات نهایی در شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تقریبا به پایان رسیده و قلب تپنده فرهنگ و هنر پایتخت با مهر تأیید اعضای پارلمان شهری در نیمه نخست سال‌جاری احتمالا به مرحله اجرا در‌می‌آید. ایجاد 4گذر اختصاصی «کتاب»، «نمایش»، «صنایع‌دستی» و «ساز و نوا» در پهنه رودکی ازجمله تصمیمات مهمی است که مدیریت شهری تهران پس از سال‌ها وقفه، آن را به جریان انداخته است. شورای پنجم که از آغازین روزهای شروع به‌کار خود همواره بر ترمیم زیرساخت‌های فرهنگی تأکید داشته، اجرای آن را در اولویت قرار داد و در بودجه‌۹۸ هم ردیفی را برای این منظور پیش‌بینی کرد.
حالا پس از گذشت 10‌ماه از اعلام جزئیات طرح، علیرضا آقایی، رئیس شرکت توسعه فضاهای فرهنگی از مراحل نهایی مطالعات گذرهای فرهنگی پهنه رودکی خبر می‌دهد و می‌گوید که مطالعات نهایی مرحله نخست طرح در 6‌ماه نخست سال برای تصویب و شروع کار به شورا می‌رود. او معتقد است که وجود 103اثر شاخص در حوزه‌های مختلف آن هم در محدوده‌ای به وسعت 35مترمربع از دلایلی است که بر اهمیت این طرح زیرساختی می‌افزاید.



      حجت نظری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی-اجتماعی شورای شهر تهران


در دوره‌های پیشین مدیریت شهری صحبت‌هایی درباره اجرای طرح گذرهای فرهنگی مطرح می‌شد، اما هیچ‌گاه این طرح‌ها به مرحله اجرا نرسید. اما شورای پنجم توانست موضوع گذرهای فرهنگی را در برنامه سوم توسعه تهران بگنجاند. در بودجه‌98 هم تلاش کردیم برای تمام این گذرها بودجه متناسب را درنظر بگیریم. یکی از این پهنه‌ها، راسته رودکی است که در محدوده تئاتر شهر و تالار وحدت در حال اجراست. از این‌رو امیدواریم بخش قابل توجهی از این فرایند را در سال‌جاری به سرانجام برسانیم و زیرساخت‌های فرهنگی پایتخت را توسعه دهیم. اتفاق خوبی که در این زمینه رخ داده، تعامل میان مدیریت شهری و نهادهای مسئول، مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. در تعاملی که در زمینه اجرای پهنه رودکی ایجاد شد، تلاش برای افزایش سرعت کار بود. ما به‌دنبال این نیستیم که تمام آن فضا را در مدیریت شهری و قوه مجریه تملک کنیم، بلکه قصد داریم مشارکت بخش خصوصی را هم در این زمینه داشته باشیم.



      محمد‌جواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران


پهنه رودکی به‌عنوان قلب فرهنگی تهران با چند گذر پیوند می‌خورد. ضمن اینکه 2گذر فرهنگی را در این راستا تعریف کرده‌ایم که از میدان انقلاب آغاز می‌شود و به چهار‌راه ولیعصر، چهار‌راه کالج و نوفل‌لوشاتو می‌رسد و در نهایت به پهنه اصلی گذر فرهنگی وصل می‌شود. گذر دوم از میدان هفتم‌تیر تا سر حافظ را شامل می‌شود. این گذرها را به‌عنوان گذر کتاب تعریف کردیم. گذر صنایع‌دستی هم به‌دلیل وجود مراکز فروش صنایع‌دستی در خیابان استاد نجات‌اللهی راه‌اندازی می‌شود. همچنین براساس این طرح، تهران دارای گذر ساز و نوا نیز خواهد شد که این گذر به‌دلیل وجود فروشندگان ادوات موسیقی در خیابان لارستان ایجاد می‌شود. گذر نمایش نیز محدوده خیابان لاله‌زار را به‌خاطر وجود سینماها و سالن‌های نمایش قدیمی دربرمی‌گیرد. 2مرکز مهم فرهنگی مانند تئاتر شهر و تالار وحدت و مجموعه رودکی نیز در این پهنه واقع شده‌اند. همچنین سالن فرهنگ که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سالن‌های پایتخت شناخته می‌شود، در کنار مرکز ارامنه که در انتهای خیابان خارک در کنار ۴ سفارتخانه روسیه، فرانسه، واتیکان و ارمنستان واقع شده نیز بر قوام فرهنگی، هنری و معماری این پهنه افزوده است. در تعیین محدوده فرهنگی رودکی نباید از وجود مراکز فرهنگی‌ای مانند وزارت ارشاد و انتشارات‌های معتبر گیتا‌شناسی غافل ماند.»



      علیرضا آقایی، مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری


با اجرای کامل طرح‌های پهنه فرهنگی - هنری رودکی، این پهنه به عرصه ملی هنرهای نمایشی، موسیقایی و قطب هنرهای نمایشی و موسیقی تهران تبدیل خواهد شد. تاکنون 103اثر شاخص ارزشمند در این پهنه شناسایی شده ‌که هر یک از این بناها واجد ارزش‌های مختلفی هستند. معماری، ارزش‌های هنری، عملکردهای ویژه، ارزش‌های تاریخی و... ازجمله ارزش‌های این بناهای شاخص به شمار می‌آید. مجموعه این بناهای ارزشمند در کنار هم عملکردهای یکدیگر را تقویت می‌کنند و در خدمت اهداف پهنه قرار می‌گیرند. موضوع دیگری که اهمیت دارد، اینکه با اجرای پروژه، شاهد ارتقای کیفیت سکونت در منطقه خواهیم بود.

با توجه به اینکه طرح پهنه فرهنگی - هنری رودکی با همکاری شرکت توسعه فضاهای فرهنگی‌، سازمان زیباسازی شهرداری و شهرداری منطقه‌11 اجرا می‌شود، عملکرد هر یک از سازمان‌ها تعیین شده‌است. بر این اساس، وظیفه طرح‌ریزی نقشه‌های اجتماعی و فرهنگی‌، برگزاری رویدادها و نظام بهره‌برداری، شناسایی بناهای ارزشمند و ارائه طرح‌ها برای این بناها و اقداماتی از این دست برعهده شرکت توسعه فضاهای فرهنگی است.

  طراحی در نقشه
گذر کتاب: میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر و همچنین زیر پل کریم‌خان از محدوده خیابان حافظ تا میدان هفتم‌تیر

گذر نمایش: محدوده خیابان لاله‌زار

گذر صنایع‌دستی: این راسته به‌دلیل وجود مراکز فروش صنایع‌دستی در خیابان استاد نجات‌اللهی راه‌اندازی می‌شود

گذر ساز و نوا: به‌دلیل وجود فروشندگان ادوات موسیقی، این گذر در خیابان لارستان ایجاد خواهد شد‌