خوزستان سرزمین نخل ها

سید علیرضا شریفی
اهواز- خبرنگار


خوزستان در 667 کیلومتری از تهران و در جنوب ‌غرب ایران قرار گرفته و با آب‌وهوای معتدل هر سال در تعطیلات نوروز پذیرای گردشگران بسیاری است. 
گرچه به دلیل تنوع اقلیم جاذبه‌های گردشگری زیادی وجود دارد، اما همه ظرفیت‌های گردشگری خوزستان شناخته شده نیست. در این سفر  قرار است علاوه بر آبادان و خرمشهر، کارون زیبا، آبشارهای شوشتر، پل تاریخی دزفول، چغازنبیل و زیگورات یا سنگ‌نگاره‌های تاریخی ایذه و بهبهان جاذبه‌های کمترشناخته شده را هم ببینیم؛ جاذبه‌هایی که هرگز درباره آنها نشنیده‌اید تعطیلات نوروز بهترین فرصت است تا این جاذبه‌ها را از نزدیک ببینید و کِیفتان کوک شود.


چطور تا خوزستان برویم؟
برای سفر به خوزستان می‌توانید بعد از حرکت از تهران و گذشتن از قم، اراک و خرم‌آباد سری هم به چهارمحال‌و‌بختیاری و کهگیلویه‌و‌بویراحمد بزنید و بعد از سیر و سفر در مسیر و با گذشتن از بوشهر به استان خوزستان وارد شوید. مدت زمان مسیر شما از تهران تا خرم‌آباد حدود 4 ساعت و نیم خواهد بود. مسافران استان‌های جنوبی معمولا از بهبهان، استان‌های شرقی از ایذه و استان‌های مرکزی و شمالی از مسیر اندیمشک به خوزستان وارد می‌شوند. 

شروع سفر؛ مناطق عملیاتی شوش
اگر از اندیمشک به سمت جنوب حرکت می‌کنید در مسیر خود از خرم‌آباد بعد از طی حدود 2 ساعت به شوش می‌رسید. گرچه اکثر شهرهای خوزستان متأثر از جنگ هستند، اما هنوز هم برخی از این مناطق جنگ‌زده جذابیت‌های خاص خود را دارند. اگر به دیدن تصاویری بکر و دست‌نخورده از جنگ و بهره بردن از فضای معنوی آن علاقه‌مند هستید، می‌توانید از یادمان‌های خوزستان دیدن کنید که بدون شک «منطقه عملیاتی فتح‌المبین» خاص‌ترین آنهاست.
دشت فتح‌المبین در شمال غربی شوش و در غرب رودخانه کرخه قرار دارد که یادآور حماسه و عملیات پیروزمندانه فتح‌المبین و شهدای والا‌مقام این منطقه است. این عملیات در دوم فروردین 61 با رمز «یا زهرا (س)» و فرماندهی مشترک ارتش و سپاه در این منطقه انجام شد. در این یادمان که در 8 کیلومتری شوش قرار دارد، 8 شهید گمنام هم به خاک سپرده شده‌اند.
تپه‌های شنی در کنار رود زیبای کرخه از زیبایی‌های این منطقه است که در کنار ادوات جنگی به جا مانده از جنگ و روایتگری راویان جنگ مناظری زیبا برای تصویربرداری خلق کرده است. در نزدیکی فتح‌المبین هم منطقه‌ای برای شنا در آب‌های کرخه به ‌وجود آمده است تا گردشگران بتوانند با خیالی راحت در آن شنا کنند.

رستوران‌های معروف شوش



ما به شما پیشنهاد می‌کنیم طوری برنامه‌ریزی کنید که موقع رسیدن به شوش وقت ناهار یا شام باشد و شما هم گرسنه باشید تا بتوانید از غذاهای رستوران‌های این شهر که قیمت مناسبی هم دارند، نوش جان کنید.
«زیگورات» در شوش رستوران معروفی است که البته برای نشستن پشت یکی از میزهایش باید حداقل نیم ساعت در صف بایستید، اما به زحمتش می‌ارزد. چون غذاهایش خوشمزه هستند. این رستوران نزدیک باغ‌موزه شوش است.
اگر خیلی خسته بودید و نمی‌خواستید این همه مدت در صف منتظر بمانید، چند رستوران کوچک هم دور و بر زیگورات است که غذاهای باکیفیتی دارند. «حاتم»، «آراد» و «ساحل» رستوران‌های خیلی کوچکی هستند، اما قیمت‌هایی باورنکردنی دارند؛ مثلا قیمت چلوخورش قیمه و چلوخورش قورمه‌سبزی به اضافه نوشابه یا دلستر برای 6 نفر درمی‌آید حدود 50 هزار تومان!

اقامت در شوش در خانه بوم‌گردی



اگر از مسیر خسته شده بودید و قصد داشتید یک شب در شوش بمانید و استراحت کنید، ما به شما اقامتگاه «ابوعلی شوش» در روستای خماط را پیشنهاد می‌کنیم که اقامت در آن برای هر نفر شبی 100 هزار تومان و در صورت میل کردن صبحانه حدود 112 هزار تومان می‌شود. 
معبد زیگورات یا چغازنبیل هم در نزدیکی این اقامتگاه قرار دارد. خانه بومی ابوعلی ظرفیت پذیرایی از 32 گردشگر را دارد. سرویس بهداشتی و حمام به صورت مشترک در حیاط اقامتگاه قرار دارد و همچنین مسافران می‌توانند از رستوران این اقامتگاه غذا سفارش دهند.


«تاراز»؛ میزبان دوستداران کوهستان



بعد از رفع خستگی می‌توانید با طی کمی بیشتر از یک ساعت به اهواز، مرکز استان برسید، اما اگر وقت کافی برای گشت و گذار دارید ما به جای حرکت به سمت جنوب شما را با طی یک مسیر 2 ساعته از شوش به شوشتر هدایت می‌کنیم و بعد از آن به سمت مسجد سلیمان. چرا این پیشنهاد را می‌دهیم؟ شاید تصور منطقه‌ای برفی و سفیدپوش در استان گرمسیر خوزستان برای شما باورکردنی نباشد. شاید شما هم گوشتان به شنیدن اخباری با موضوع دمای بالای 50 درجه، تابستان‌های سوزان و گرد و غبار روزهای خوزستان عادت کرده باشد، اما حالا از شما می‌خواهیم عزم خود را جذب کنید تا راهی بهشت برفی خوزستان شوید.
«تاراز» در اصل نام کوهی است که در شمال‌شرق مسجد سلیمان واقع شده است. این منطقه گردشگری در 120 کیلومتری مسجد سلیمان واقع شده است و برای مردم خوزستان اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا می‌توان گفت تقریبا جزو معدود نقاط خوزستان است که برف سنگین زمستانه را تجربه می‌کند.

یادبود مسعود بختیاری
در این منطقه مجاور پایگاه امداد و نجات کوهستان امام‌ جواد (ع) هم می‌توانید بنای یادبود «بهمن علاءالدین» معروف به «مسعود بختیاری» شاعر پرآوازه بختیاری را هم ببینید که در بین ایل بختیاری احترام فراوانی دارد و غیر بختیاری‌ها هم صدا و آواز محزون و زیبایش را بسیار دوست دارند.
طرح این بنا برگرفته از زیگورات چغازنبیل و گنبد آن به صورت کلاه خسروانی بختیاری است. ارتفاع 7 متری ستون‌های آن نماد ایل هفت لنگ و تعداد 4 ستون آن نماد ایل چهار لنگ است. تاراز جاذبه‌ای منحصر‌به‌فرد در خوزستان است که با موهبت‌های بیکرانش خوزستانی‌های خونگرم را بی‌نصیب از برف زمستانه نگذاشته است.

دشت زیبای «شیمبار»
اگر تمایل داشتید شمال استان خوزستان را بیشتر بگردید شما را 100 کیلومتر به سمت شمال شرقی هدایت می‌کنیم. بعد از طی این فاصله دشت زیبای «شیمبار» را خواهید دید که البته بهترین زمان بازدید آن اردیبهشت است، اما دیدن این منطقه که تقریبا در مرز خوزستان و چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است در تعطیلات نوروزی هم خالی از لطف نخواهد بود. 


«زراس»؛ انتخاب دوستداران طبیعت




باز هم پیشنهاد شگفت‌انگیزی برای شما داریم. حالا که در شمال استان می‌گردید، نباید ایذه را از دست بدهید. ایذه در شمال شرقی خوزستان واقع است و 182 کیلومتر با اهواز یعنی مرکز فاصله دارد. ایذه بیش از 20 منطقه تفریحی ثبت‌شده دارد و اکثر روستاهای آن به دلیل برخورداری از آب و مناطق بکر طبیعی جاذبه‌های خاص خود را دارند؛ زراس، رکعت، دشت‌  بزرگ و بلوط بلند 4 منطقه نمونه گردشگری در این شهرستان هستند.
نسیم روح‌نواز بهاری، قطره‌های شبنم که آرام آرام تن‌پوشت را نم‌زده می‌کند، صدای زنگوله‌های گله که از دل دشت‌ها به گوش می‌رسد و نگاه مهربان چوپانان بی‌ریا که اندام لاغر و استوارشان نشان از سلامت جسمشان می‌دهد و بر چوب‌دستی خود یله کرده‌اند  همه تصویری است از جاده‌ای که به روستای زیبای زراس منتهی می‌شود؛ روستایی که دیری نیست جزو جاذبه‌های گردشگری خوزستان به شمار می‌رود و سال‌هاست مردم خوزستان برای لذت بردن از حاشیه سبز خزر رنج کیلومترها راه را به جان می‌خرند، بدون آن‌که از وجود طبیعتی بکر و زیبا در گوشه شمال‌شرقی استان خود باخبر باشند؛ بهشتی که همچون یاقوتی سبز در دل کوهای سر به آسمان کشیده زاگرس خودنمایی می‌کند.
زراس دهکده تفریحی- توریستی که در شمال دریاچه کارون ۳ و در فاصله ۱۴ کیلومتری جنوب شهر دهدز قرار دارد، مانند تابلویی زیباست که به دست نقاشی چیره‌دست خلق شده و ترکیبی است از کوه‌های پوشیده از درخت‌های بلوط و دشت‌های سبز و دریاچه‌ای که رنگ آبی آن میان این همه سبزی زیبایی دوچندان به آن بخشیده است.
آبشار شیوند
از دیگر جاذبه‌های توریستی که در نزدیکی این دهکده رویایی قرار دارد، می‌توان به آبشار شیوند که در نوع خود بی‌نظیر است و روستاها و باغ‌های پوشیده از انواع درختان میوه‌های سردسیری و کوهستانی اشاره کرد که با برنامه‌ریزی مناسب، می‌توانید طبیعت‌گردی و کوهنوردی به‌یاد‌ماندنی را در این بهشت کم‌نظیر داشته باشید.

شب را در زراس بمانید
از آنجا که ورود به روستای تفریحی زراس برای گردشگران آزاد است، برای اسکان در این منطقه می‌توانید با اجاره سوئیت‌ها و ویلاهایی که چشم‌انداز آنها رو به دریاچه است یا بدون صرف هزینه با برپایی چادرهای شخصی و استفاده از امکانات رفاهی چند روزی را با آرامش خیال به دور از هیاهوی شهری در این منطقه زیبا سپری کنید؛ البته برای اسکان در این منطقه بهتر است تجهیزات کامل سفر را داشته باشید تا سفر به کامتان شیرین شیرین شود. دریاچه‌ای آبی که میان کوه‌های سبز پهن شده است، محل خوبی برای قایق‌رانی و صید ماهی است و شما در آنجا قایقرانانی را می‌بینید که تور خود را پهن کرده‌اند و در حال صید ماهی، عمدتا قزل‌آلا، هستند. در اینجا می‌توانید سوار بر لنج‌هایی که به آنها بارج می‌گویند شوید و به آن طرف دریاچه بروید و از طبیعت آن هم استفاده کنید.
اقامتگاه‌های «الیما» و «قلعه سرد» در ایذه نیز مکان‌های خوبی برای شب‌ماندن است. اقامت در الیما شامل 8 اتاق به ظرفیت 40 نفر با صبحانه،‌ ناهار و شام محلی برای هر نفر 120 هزار تومان آب می‌خورد. در قلعه سرد هم می‌توانید با صبحانه محلی شبی 45 هزار تومان به ازای هر نفر و با صبحانه،‌ ناهار و شام محلی شبی 75 هزار تومان برای هر نفر اقامت کنید. 


حرکت به سمت جنوب



گردش در شمال استان کافی نیست؟ حالا بهتر است خود را آماده هوای گرمسیری جنوب خوزستان کنید. جاده‌ای که از تاراز به سمت اهواز می‌رود جاده‌ای کوهستانی و پر پیچ‌وخم است که هنگام بارش‌ها احتیاط زیادی را می‌طلبد، اما نگران نباشید. این قدر در بهار و زمستان زیبا و گیراست که ناخودآگاه با حوصله بیشتری رانندگی می‌کنید. تفریحی سفر کرده‌اید؟ بیش از 2 ساعت است در راه هستید؟ به اهواز خوش آمدید. حتما گرسنه هستید. اهواز شکم‌سراهای زیادی دارد، اما باید بهترین‌ها را بشناسید تا هم از غذایتان لذت ببرید و هم به‌صرفه باشد برایتان. اگر اهل خوردن فلافل و سمبوسه و غذاهای چرب و چیلی هستید، لشکرآباد اهواز را از یاد نبرید. لشکرآباد را جوانان اهوازی چند سال پیش راه انداختند. قبلا این خیابان محله محروم‌نشین‌ها بود، اما جوانان این محله دست به کار شدند و آستین‌ها را بالا زدند و راسته‌ای راه انداختند . در راسته فلافل‌فروش‌های لشکرآباد فلافلی «ابوعلی» نام و آوازه‌ دیگری دارد.  قیمت هر ساندویچ فلافل با کلی مخلفات (کاهو، گوجه و خیارشور) 3 هزار تومان است. در راسته لشکرآباد غرفه‌هایی هم هست که در آنها شیرینی‌های محلی می‌پزند. اگر اهل خوردن شیرینی‌هایی هستید که شیره از آنها می‌چکد، معطل نکنید و آنها را امتحان کنید. بامیه‌های اهواز هم شهرت زیادی دارند و به خوشمزگی معروفند.اهواز هتل برای ماندن زیاد دارد. هزینه اقامت در هتل‌های اهواز برای هر شب می‌تواند از 100 تا 400 هزار تومان متغیر باشد، اما هتل نیشکر هم برای اقامت بد نیست. محیط آرام و قیمت مناسب آن حتما شما را جذب می‌کند. 


ام‌الدبس، تپه‌های رملی و جنگل‌های سرسبز
بعد از گشت و گذار در اهواز ما 2 مسیر گردشگری به شما پیشنهاد می‌کنیم؛ مسیری در غرب اهواز یعنی دشت آزادگان. در ام‌الدبس ن منطقه‌ای در این شهرستان تا پیش از طرح تثبیت شن‌های روان تا چشم کار می‌کرد تپه‌های رملی بود، اما پس از اجرای طرح این منطقه پوشش گیاهی قابل توجهی پیدا کرد و درختان و درختچه‌های مقاومی مانند کهور، استبرق، پانی کوم، آکاسیا ویکتوریا، گزشاهی، پنی زی توم و اسکنبیل سر از خاک بیرون زدند. بسیار جالب است بدانید این نقطه کمتر دیده شده که اکنون جزو مناطق «شکار ممنوع» است، از دیرباز زیستگاه آهو بوده و در کنار این گونه حیوانی زیبا، پستاندارانی همچون روباه، کفتار، شغال، گرگ، گراز، آهو و انواع جوندگان دیگر نیز زندگی می‌کنند.
خروجی اهواز از میدان سه‌راه خرمشهر به سمت جنوب غربی در مسیر شهرهای حمیدیه، سوسنگرد و بستان شما را به ام‌الدبس خواهد رساند. پس از رسیدن به سوسنگرد یک دوراهی وجود دارد؛ یک جاده به شهرهای هویزه و رفیع ختم می‌شود و جاده دیگر شما را به سمت بستان، دهلاویه، چزابه و فکه هدایت می‌کند. جاده دوم همان راهی است که به مقصد مورد نظر ما منتهی می‌شود.

روستای بردیه
در این راه روستایی قرار دارد به نام بردیه که اگر بی‌تفاوت از کنار آن بگذرید و به مضیف (مهمان‌سرا) زیبایی که با نهایت ذوق و سلیقه در آن ساخته شده سری نزنید، بعدا افسوس خواهید خورد. پس «بردیه» را از دست ندهید و بعد از توقفی کوتاه در این روستا، راه ام‌الدبس را در پیش بگیرید. اما بعد از بردیه، دهلاویه و پس از آن الوان و عبدالخان و شوش در راه رسیدن به مقصد نهایی در برابر شما خودنمایی خواهند کرد. 


میشداغ؛ سفر در سفر
به منطقه ام‌الدبس که رسیدید، با گذر از جاده میانی جنگل‌های آن به رشته تپه‌هایی می‌رسید که به میشداغ معروف هستند. با عبور از ارتفاعات تپه‌ای میشداغ، دشتی که بخشی از آن باقی مانده جنگل‌های ام‌الدبس است و با روستایی به همین نام در مقابل شما نمایان می‌شود. میشداغ از توابع شوش و در غرب رودخانه کرخه قرار گرفته است و جامعه گیاهی رملیک، عمده پوشش گیاهی درختچه‌ای این منطقه را تشکیل می‌دهد.  در ام‌الدبس البته باز هم غافلگیر خواهید شد. در این منطقه جمعیت عشایری زندگی می‌کنند. در کنار جاده و در میان چند خانه گلی مخروبه که در ابتدا به نظر می‌رسد کسی در آنها زندگی نمی‌کند، سیاه‌چادرهایی برپاست و این چادرها محل زندگی عشایر این منطقه است. سفر به این منطقه با حال و هوای کویری، تجربه‌ای متفاوت از سفر به جنوب کشور و خوزستان را برای شما رقم خواهد زد و همنشینی با مردمان این دیار که غالبا عرب هستند، از نزدیک شما را با فرهنگ بومی و محلی یکی از اقوام ایرانی که شاید کمتر با آن برخورد داشته‌اید، آشنا خواهد کرد. نزدیکی این منطقه به اهواز، شوش و سوسنگرد نگرانی شما را برای توقف شبانه و بیتوته نیز رفع خواهد کرد. بهتر است برای رفتن به ام‌الدبس با تور همراه شوید، اما اگر به هر دلیلی سفر انفرادی یا خانوادگی را ترجیح دادید، حتما از افراد محلی برای اقامت و خرید سوغات کمک بگیرید. خرید خرما، این سوغات شیرین جنوب را هم در راه بازگشت فراموش نکنید.


آبادان 



نمی‌شود به خوزستان سفر کرد، اما سراغی از آبادان و خرمشهر نگرفت.  شاید دوست داشته باشید در رستوران‌های معروف آبادان هم غذایی بخورید. به‌خصوص غذاهای محلی مثل قلیه‌ماهی، میگوپلو، میگو دوپیازه و ماهی کبابی.  رستوران «پاکستان» آبادان خیلی خیلی معروف است. اگر اهل حوصله هستید، پس در صف یک کیلومتری پاکستان بمانید. اما اگر از آنهایی هستید که وقتی گرسنه می‌شوید، غرولند می‌کنید و عبوس می‌شوید، بهتر است یک رستوران کمتر معروف مثل «تند و تیز» را انتخاب کنید. رستوران‌های «تاج محل» و «باباطاهر» در آبادان هم جزو معروف‌ها هستند. «پدیده» هم از رستوران‌های خیلی خوب آبادان به حساب می‌آید. یک پُرس غذای این رستوران برای 2 آقا و 3 خانم کافی است.  فلافل و سمبوسه و کُبّه‌ آبادان هم خیلی معروف هستند. این چند تا را هر جای آبادان که بخورید، نه کیفیتش فرقی می‌کند و نه قیمتش. 

پایان سفر؛ خرمشهر را از دست ندهید
بعد از آبادان هم سری به خرمشهر بزنید. فاصله آبادان تا خرمشهر حدود 15 دقیقه است و در این مسیر با تعداد زیادی هتل و مهمانسرا و رستوران‌های متعدد روبه‌رو می‌شوید که می‌توانید خستگی سفر خود را در این هتل‌ها به در کنید. اگر قصد اقامت در آبادان را داشتید، کمترین قیمت برای هر شب به ازای هر نفر 130 هزار تومان می‌شود. در نزدیکی خرمشهر و در جزیره مینو هم می‌توانید سراغ یک اقامتگاه بوم‌گردی را بگیرید: «مضیف دیراوی مینوشهر». در میان همه اقامتگاه‌ها مُضیف نماد مهمان‌نوازی مردم عرب خوزستان است. مضیف‌ها بسته به جغرافیای منطقه انواع گوناگونی دارند. مضیف جزیره‌ مینو در 300 متری رود اروند با سازه‌ا‌ی طبیعی از جنس نی به روی مهمانان آغوش گشوده است. نوشیدنی‌های بومی این اقامتگاه شامل قهوه‌ عربی، عرق طارونه و غذاهای بومی نیز شامل ماهی کبابی، ماهی شکم پر، قلیه ماهی، قلیه میگو و مفطح است. فضای آرام نخلستان‌ها، قایق‌سواری بر موج‌های اروند و تاختن با اسب اصیل عرب از ویژگی‌هایی است که این منطقه را از نظر گردشگری متمایز می‌کند. اقامت در این اقامتگاه برای هر نفر 120 هزار تومان تمام می‌شود. 


سازه‌های آبی شوشتر
در شمال استان بازدید از سازه‌های آبی تاریخی شوشتر را فراموش نکنید. این سازه‌ها مجموعه‌ای به هم پیوسته از پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب هستند که در ارتباط با یکدیگر کار می‌کنند و در دوران هخامنشیان تا ساسانیان برای بهره‌گیری بیشتر از آب ساخته شده‌اند. هتل سنتی سرابی شوشتر شامل در محله عبدالله بانو از قدیمی‌ترین محله‌های شوشتر و مشرف به آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر است. اقامت در این هتل برای هر شب از 150 هزار تومان شروع می‌شود.