بحران سقوط بوئینگ

سانحه مرگبار هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس-8، متعلق به شرکت هوایی اتیوپی تبدیل به یک بحران تمام‌عیار برای این شرکت مشهور هواپیماسازی آمریکا شده است. کشته‌شدن ۱۵۷ نفر ‌در سقوط یک فروند دیگر از این نوع هواپیما مسئله‌ای نیست که کارشناسان فنی به‌سادگی از کنار آن عبور کنند. این دومین سانحه برای یک نوع بوئینگ ۷۳۷ مکس-۸ پنج‌ماه بعد از حادثه اندونزی است. در آذر امسال هواپیمای شرکتی نروژی که مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه شیراز شد نیز از همین مدل بود.

به گزارش رویترز، این ماجرا باعث شده تا ۲۱ میلیارد دلار سهام بوئینگ سقوط کند. مقام‌های بوئینگ با بحران به‌وجود آمده رونمایی از هواپیمای جدید خود یعنی ۷۷۷ ایکس را هم به زمان دیگری موکول کرده‌اند.
پس از ماه‌ها تحقیق، سرانجام علت سقوط هواپیمای اندونزی نقص فنی اعلام شد. نیویورک‌تایمز گزارش داده که از نظر کارشناسان هوایی وضعیت این دو سقوط و شرایط آن بسیار مشابه یکدیگر هستند.
فاصله کوتاه این دو سقوط مدل خاصی از بوئینگ نگرانی‌های جهانی را به‌شدت افزایش داده است. به همین‌خاطر دولت‌های چین و اندونزی از روز گذشته همه هواپیماهای ۷۳۷ مکس-۸ را تا اطلاع ثانوی زمینگیر کرده است.
در چین بیش از ۹۰ بوئینگ ۷۳۷ مکس-۸ وجود دارد که متعلق به شرکت‌هایی مانند ایر چاینا، چاینا ایسترن ایرلاینز و چاینا سادرن ایرلاینز هستند.
اداره هوانوردی غیرنظامی چین با اشاره به آنچه این نهاد «شباهت» بین سانحه مرگبار برای هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اتیوپی و هواپیمای خطوط هوایی «لایـِن‌ایر» توصیف کرده، خواستار تعلیق عملیات تمام بوئینگ‌های ۷۳۷ مکس-‌۸ شده است.
شرکت هواپیمایی اتیوپی و کی‌من ایرویز هم پرواز این مدل هواپیماهای خود را متوقف کرده‌اند. به گفته مقام‌های این شرکت‌ها، عملیاتی‌شدن دوباره این هواپیماها «منوط به تأیید اقدامات مربوطه برای تضمین امنیت پرواز» است. چندین شرکت هواپیمایی در آمریکای شمالی هم از این مدل بوئینگ استفاده می‌کنند و گفته‌اند موضوع را زیرنظر دارند. ازجمله شرکت «سات‌وست» ۳۱ فروند و شرکت‌های «امریکن ایرلاینز» و «ایر کانادا» هر‌کدام ۲۴ فروند بوئینگ ۷۳۷ مکس-‌۸‌ دارند.


سقوط هواپیماهای نو
ماجرایی که بیشتر نوک اتهام را به سوی شرکت بوئینگ گرفته، نو‌بودن هواپیماهای سقوط کرده است. هواپیمای شرکت هواپیمایی لاین‌ایر نیز مانند هواپیمای شرکت هوایی اتیوپی، تقریبا نو بود. در سانحه هوایی اندونزی در آبان‌ماه سال‌جاری هم ۱۸۹ سرنشین هواپیما جان خود را از دست دادند. در تحقیقات بازرسان و پژوهشگران آژانس امنیت ترابری اندونزی در مورد سقوط ۷۳۷ مکس-‌۸ هواپیمایی لاین‌ایر، تمرکز اصلی روی سنسورهای هواپیما بود. گفته می‌شود سنسورهای هواپیما اطلاعات اشتباه را ارسال کرده و این ماجرا سبب شده تا نوک هواپیما دائم به‌سوی زمین متمایل شود. این ماجرا براساس این فرضیه در نهایت سقوط هواپیما را به‌دنبال داشت. گزارش‌ها نشان می‌دهد هر دو هواپیما بلافاصله پس از بلند‌شدن با مشکل کاهش شدید ارتفاع روبه‌رو بوده‌اند. به‌نظر می‌رسد در هر دو هواپیما خلبان‌ها برای مهار سیستمی اتوماتیک که وظیفه آن جلوگیری از «استالینگ» هواپیماست، در تقلا بودند. این سیستم اتوماتیک از توانایی‌های جدید در بوئینگ‌۷۳۷ مکس است.


مکس پر‌دردسر
بوئینگ ۷۳۷ مکس چهارمین نسل از هواپیماهای سری ۷۳۷ بوئینگ است. این هواپیما پرفروش‌ترین هواپیمای این شرکت در سال‌های اخیر بوده است. از زمان ورود آن به بازار بیش از ۱۰۰ شرکت هواپیمایی مجموعا ۴۵۰۰ فروند از آن سفارش داده‌اند. بر‌خلاف مکس، نسل‌های پیشین این مدل بوئینگ که از سال ۱۹۶۴ به پرواز درآمده‌اند، سابقه خوبی داشته‌اند. بوئینگ ۷۳۷ معروف به بچه بوئینگ نخستین‌بار در ۹آوریل سال۱۹۶۷ به پرواز درآمد. سری پیشرفته آن همین مدل مکس است که برای نخستین‌بار در دسامبر سال ۲۰۱۵ با امکانات جدید معرفی شده. برجسته‌ترین تغییر این هواپیما نسبت به نسل پیشین، استفاده از موتورهای جدید LEAP-B1 و همچنین کاهش قابل‌توجه مصرف سوخت با احتراق بهتر و طرح جدید بال‌های آن که موسوم به winglet بودند، عنوان می‌شود. این ماجرا باعث شد مدل مکس امکان طی مسافت بیشتری را نسبت به نسل‌های پیشین داشته باشد. این هواپیما مجهز به 2موتور توربوفن ساخت شرکت CFM است و قادر به پرواز در مسیرهای 7 تا ۹‌هزار‌کیلومتر است. مزیت اصلی و قابل توجه این سری هواپیما مصرف پایین سوخت و در نتیجه مقرون‌به‌صرفه‌بودن برای شرکت‌های هواپیمایی است.