سلاطین خنده

شهاب مهدوی 

میان انبوه بازیگرانی که در نقش‌های کمدی درخشیده و محبوب و موفق بوده‌اند، از هر دهه، یک بازیگر شاخص را برگزیده‌ایم. فهرستی که می‌توانست شامل نام‌هایی چون علیرضا خمسه، امین حیایی، رضا شفیعی‌جم، محمدرضا شریفی‌نیا، حمید جبلی، ایرج طهماسب، مهدی هاشمی و جواد عزتی هم شود. اما ملاک اصلی میزان پولسازی کمدین‌ها بود و به شهادت آمار این 4 نفر از چهار دهه بیشترین خنده را از تماشاگران گرفته‌اند و گیشه سینماها را رونق بخشیده‌اند. 

دهه60: اکبر عبدی
پسر شیرین سینما

اکبر عبدی اولین کمدین محبوب پس از انقلاب است. با چهره کودکانه و منعطفش سال‌ها پسر شیرین سینمای ایران بود. از همان زمانی که نقش‌های کوتاهش در سریال «مثل آباد» دیده شد و با «محله برو بیا» و «محله بهداشت» به همراه گروهی از مستعدترین بازیگران هم‌نسلش گل کرد و زمانی که «بازم مدرسه‌ام دیر شد» روی آنتن رفت دیگر بازیگر محبوب بود که طبیعی بود پایش به سینما باز شود. در «جنجال بزرگ» و «مردی که موش شد» -از اولین کمدی‌های دهه60- جلوی دوربین رفت و با «اجاره‌نشین‌ها» سهم موثری در بهترین و پرتماشاگرترین کمدی پس از انقلاب ایفا کرد. عبدی با کارگردان‌های بزرگی چون علی حاتمی و ناصر تقوایی همکاری کرد. محبوب‌ترین کمدین دهه60 در سال‌های بعد هم با تمام فراز و نشیب‌ها محبوب ماند. در فهرست 10 فیلم پرمخاطب سینمای پس از انقلاب، عبدی با 3 کمدی حضوری مسلط دارد: «اخراجی‌ها 2» (چهارمین فیلم پرتماشاگر پس از انقلاب)، «اجاره‌نشین‌ها» (پنجمین فیلم پرمخاطب بعد از انقلاب) و «آدم برفی»‌(نهمین فیلم پرتماشاگر بعد از انقلاب). 

دهه70: پرویز پرستویی
درخشش در دوران اوج 

بعد از حدود یک دهه حضور در سینمای ایران، اتفاق مهم و کلیدی برای پرستویی با بازی در اولین فیلم بلند سینمایی داوود میرباقری آغاز شد. در واقع همه چیز با «آدم برفی» شروع شد.پرستویی نقش لمپن لاف‌زن را با چنان مهارتی بازی کرد که همه به استعداد و توانایی‌اش ایمان آوردند. بازیگر نقش‌های جدی در «دیار عاشقان»، «شکار» و «مار» حالا فرصتی برای درخشش در نقشی کمدی یافته بود. آدم برفی از جشنواره سیزدهم بیرون کشیده شد ولی کمال تبریزی فیلم را در زمستان 73 دید و پرستویی را برای بازی در نقش صادق مشکینی فیلم «لیلی با من است» انتخاب کرد؛ نقشی که با درک درست پرستویی مبدل به برگ برنده فیلم شد. حالا او گزینه‌ای مناسب برای نقش‌های کمدی بود. در دهه70 که دوران اوج پرستویی بود در کنار درخشش در درام‌های اجتماعی و فیلم‌های جنگی، هر وقت به پیشنهادهای کمدی جواب مثبت داد نتیجه فوق‌العاده از کار درآمد؛به‌خصوص در «مرد عوضی» که رکورد فروش را در سال77 شکست. در مومیایی3 هم با فراغ‌بال بیشتر و اعتماد به نفس افزون‌تر، اغراق‌هایی نمایشی و متناسب با فضای کمدی فیلم را به بازی‌اش اضافه کرد. پرستویی در سال‌های بعد به‌ندرت تن به نقش‌های کمدی داد و آخرین حضور موفقش در فیلمی طنزآمیز به ابتدای دهه80 و بازی در «مارمولک» بازمی‌گردد. 

دهه80: مهران مدیری
در کمال خونسردی

پدیده طنز تلویزیون در دهه70 که با «نوروز 72» و «پرواز57» شروع کرد و با «ساعت خوش» درخشید، بیشترین کارهایش را در سیما انجام داده ولی تقریبا هر وقت هم به سینما آمده محبوب بوده. مدیری فتح گیشه در سینما را از دهه80 آغاز کرد. «توکیو بدون توقف» بدون حضور مهران مدیری، در بهترین حالت می‌توانست جایی در میانه‌های جدول گیشه برای خود بیابد ولی با حضور ستاره تلویزیون که با «پاورچین» به اوج محبوبیت رسیده بود، تبدیل به پرفروش‌ترین فیلم سال82 شد. در توکیو بدون توقف، مدیری همان چهره خونسرد همیشگی را به نمایش می‌گذاشت و تماشاگر را می‌خنداند؛ ستاره‌ای که همان سال با حضور در نقشی مکمل در فیلم «همیشه پای یک زن در میان است» توانست فیلم را به رده‌های بالای جدول گیشه هدایت کند. در «دایره زنگی» هم مدیری یکی از انبوه بازیگران فیلم بود و این‌بار با بازی‌ای کنترل شده‌تر جلوی دوربین آمده بود. دایره زنگی پرفروش‌ترین فیلم سال87 شد تا مدیری دهه80 را با موفقیت سپری کند. 

دهه90: رضا عطاران
ماشین چاپ اسکناس

با 3سال صدرنشینی پیاپی در جدول گیشه، رضا عطاران در جایگاه محبوب‌ترین بازیگر سینمای ایران قرار گرفته که با حضور در فیلم‌های کمدی تنها در سال‌های 95 تا 97 بیش از 10میلیون تماشاگر را جذب کمدی‌هایش کرده است. عطاران که در دهه80 به عنوان بازیگر نقش‌های مکمل حضوری تثبیت‌شده در سینمای ایران داشت از ابتدای دهه90 نشان داد به تنهایی می‌تواند بیش از هر کمدین دیگری تماشاگران را به سالن‌های سینما بیاورد. فیلم‌های «من سالوادور نیستم»، «نهنگ عنبر یک و دو» و «هزار پا» بدون عطاران قطعا به فروش فعلی‌شان  دست پیدا نمی‌کردند. عطاران به عنوان محبوب‌ترین کمدین دهه90، تبدیل به ماشین چاپ اسکناس برای سینمای ایران شده است.  هزار پا با حضور عطاران با حدود 40میلیارد تومان کارکرد در گیشه، پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران و با جذب بیش از 4میلیون و 220هزار نفر تماشاگر، دوازدهمین فیلم پرمخاطب بعد از انقلاب است.