دعوای سیاسی در واشنگتن، دولت را تعطیل کرد

جواد نصرتی | خبرنگار:

صبح دیروز، مردم آمریکا با این خبر از خواب بیدار شدند؛ دولت تعطیل شد. با این خبر، صدها هزار کارمند دولت، خود را برای تعطیلات اجباری بلندمدتی که فراتر از آخر هفته طول خواهد کشید آماده کردند.

آخرین رایزنی‌ها و تلاش‌ها پیش از ضرب‌الاجل نیمه‌شب جمعه بین دولت دونالد ترامپ و دمکرات‌ها بی‌نتیجه ماند و سنا، بدون حمایت دمکرات‌ها نتوانست طرح بودجه موقت دولت را تصویب کند. در نتیجه، دولت که از اکتبر با بودجه موقت و اضطراری دوران می‌گذراند، رسما تعطیل شد.

موضوعی که دولت و دمکرات‌ها بر سر آن اختلاف نظر دارند و در نهایت هم لایحه بودجه قربانی آن شد، جلوگیری از اخراج نزدیک به 700هزار نفری است که به‌صورت غیرقانونی در زمان کودکی به آمریکا آمده‌اند و طبق قانون داکا که در دولت اوباما تصویب شد، اجازه حضور در آمریکا را پیدا می‌کنند. تعطیلی دولت در آمریکا، چیز بدیعی نیست اما این نخستین بار در تاریخ آمریکاست که دولتی که اکثریت را در کنگره و سنا در دست دارد، به‌دلیل اختلاف با کنگره تعطیل می‌شود. طبق سنت همیشگی در آمریکا، بلافاصله بعد از تعطیلی دولت، دو حزب عمده کشور، «بازی سرزنش» را شروع و حزب رقیب را متهم کردند که باعث تعطیلی دولت شده است اما فراتر از این بازی سنتی، این دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پرحاشیه آمریکاست که انگشت‌های اتهام زیادی به سمتش نشانه رفته است. تعطیلی دولت، آیینه‌ای از یک سال حکومت پریشان دونالد ترامپ است که با وعده‌های فراوان برای جمع کردن ‌آنچه هرج و مرج ایجاد شده در دولت باراک اوباما می‌خواند، امپراتوری املاک خود در نیویورک را رها کرد و به پایتخت کوچ کرد. این شاید طنز تلخ تاریخ باشد که دولت ترامپ، درست در نخستین سالروز ادای سوگند او به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا تعطیل شد. اما چیزی که این تعطیلی را متمایز و تاریخی می‌کند، این است که در فضای پرتنش و جنجالی سیاست در آمریکا، آنطور که استفن کالینسون تحلیلگر سی‌ان‌ان اشاره کرده است، هر دو حزب بر سر موضوع اصلی مورد بحث، تقریبا در یک طرف ایستاده‌اند و این رئیس‌جمهور آمریکاست که به‌تنهایی در سمتی دیگر، بر مواضع خود برای اخراج 700هزار مهاجر پافشاری می‌کند.

شکست آقای معامله‌‌گر

ترامپ، در ساعات منتهی به رسیدن به توافق، برخلاف رویه شخصی‌اش که همیشه می‌خواهد در کانون توجه هر چیزی باشد، عملا نقش کمرنگی در فضای عمومی داشت و مذاکراتش را چاک شومر، رهبر دمکرات‌ها پشت درهای بسته انجام داد. او در نهایت هم پشت درهای بسته ماند و حالا این سؤال اساسی در واشنگتن مطرح است که آیا ترامپ می‌تواند آنطور که ادعا می‌کند توانایی‌هایش در حل کردن بحران‌ها و به‌اصطلاح «هنر معامله‌گری‌اش» را از دنیای املاک به دنیای سیاست بیاورد یا نه؟

این البته تنها ترامپ نیست که نگاه‌های سرزنش‌آمیز زیادی را متوجه خود می‌داند. جمهوریخواهان و دمکرات‌ها به‌شدت نگران قضاوت عمومی مردم در کشورشان هستند و به همین‌خاطر همدیگر را مقصر جلوه می‌دهند. شومر که بعد از جلسه خصوصی با ترامپ امید زیادی به حل مسئله داشت، خیلی زود تقصیر را گردن ترامپ انداخت و از این تعطیلی، به‌عنوان «تعطیلی ترامپ» نام برد. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید در بیانیه‌ای شدیداللحن، نه‌تنها توپ را به زمین دمکرات‌ها انداخت و از این تعطیلی با نام «تعطیلی شومر» نام برد که دمکرات‌ها را «بازندگان اشکال‌تراش» خواند. این بازی، به‌صورت سنتی نقش مهمی در عبور از بحران تعطیلی دولت‌ها در آمریکا دارد چون در نهایت چیزی که برنده را مشخص می‌کند، نظر عمومی جامعه به احزاب است. به همین‌خاطر است که روز دوشنبه، یعنی نخستین روز کاری بعد از تعطیلات آخر هفته، روز تعیین‌کننده‌ای برای دو طرف خواهد بود چون تنها آن زمان است که به درستی می‌توان تعیین کرد مردم درباره این تعطیلی دولت چه فکری می‌کنند. چیزی که همین حالا معلوم است نگرانی عمیق 2حزب از انتخابات میان‌دوره‌ای است؛ هم دمکرات‌ها و هم جمهوریخواهان به‌شدت نگران این هستند که این اتفاق، به‌شدت بر سرنوشت آنها تأثیر بگذارد. جمهوریخواهان متهم هستند که با وجود داشتن اکثریت در کنگره و سنا، نتوانستند از تعطیلی جلوگیری کنند و دمکرات‌ها به‌خاطر اینکه گفته می‌شود از دولت گروکشی کرده‌اند تحت فشار هستند.

   چرا دولت تعطیل شد؟

دمکرات‌ها از مدت‌ها قبل رأی مثبت خود به لایحه بودجه را مشروط به قبول پذیرش شرایط خود در قانون داکا (کودکانی که به‌صورت غیرقانونی به آمریکا آورده شده‌اند) کرده بودند. از اکتبر، دولت آمریکا با بودجه موقت و اضطراری فعالیت می‌کرد و نیمه‌شب جمعه، زمان ضرب‌الاجل بود. جمهوریخواهان یک بودجه موقت را تا 16فوریه در کنگره تصویب کردند اما در سنا، طرح آنها نتوانست 60رأی مورد نظر را به‌دست بیاورد. در نتیجه دولت، بدون تصویب لایحه پرداخت بودجه، به مرحله‌ای رسید که به آن تعطیلی دولت می‌گویند.

   دولت قبلاً هم تعطیل شده است؟

تعطیلی دولت در آمریکا، امری مرسوم است و از سال 1981تا حالا، 12بار دولت‌ها در آمریکا تعطیل شده‌اند. طولانی‌ترین تعطیلی دولت، متعلق به دولت بیل کلینتون است که از 21روز از دسامبر 1995تا ژانویه 1996تعطیل شد. آخرین تعطیلی دولت در آمریکا، به سال2013 بازمی‌گردد. در آن سال، جمهوریخواهان خواستار کاهش شدید بودجه در طرح بیمه درمانی همگانی اوباما بودند و در نهایت هم دولت را 16روز تعطیل کردند.

   چه اتفاقی می‌افتد؟

هدف بعدی جمهوریخواهان در مجلس، احتمالا این است که به ریزش رأی دمکرات‌ها امیدوار باشند و مدام طرح‌های خود را به رأی بگذارند تا مگر دوباره به‌صورت موقت، بودجه‌ای هرچند برای کوتاه‌مدت برای دولت تصویب کنند. دمکرات‌ها، احتمال دارد با پافشاری بر مواضع خود، دولت را مجبور به پذیرش شروط خود کنند. با این حال، این نظر عمومی مردم است که شرایط را می‌تواند تغییر دهد. اینکه چه‌کسی مقصر شناخته شود، می‌تواند بسیار تعیین‌کننده باشد.

تعطیلی دولت دقیقا یعنی چه؟

دولت، نزدیک به یک میلیون کارمند را از خدمت در روز دوشنبه مرخص می‌کند و تا زمانی که مسائل حل نشود، این کار روزبه‌روز تکرار می‌شود. به جز بخش‌های خدماتی اضطراری و ادارات خاص مانند سازمان‌های امنیتی و سرویس پستی و کنترل ترافیک هوایی، عملا تمام بخش‌های دولت تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند. موزه‌ها، باغ‌وحش‌ها و پارک‌های ملی و حتی خدمات شهری واشنگتن (چون بودجه فدرال دارند) به‌خاطر تعطیلی دولت دچار اختلال عمده خواهند شد. مهم‌ترین بخش دولت، بخش نظامی است که بنا به ماهیت خود، تعطیل‌شدنی نیست. با این حال نزدیک به 3/1میلیون پرسنل فعال آن، احتمالا بدون دریافت حقوق، به‌کار خود ادامه می‌دهند. در آخرین تعطیلی دولت در سال2013، مقرر شد که حقوق کارمندان دولت در روزهایی که به مرخصی فرستاده شده‌اند بعدا به آنها پرداخت شود اما این پرداخت، دردسرهای زیادی داشت و با تأخیر بسیار انجام شد. جدول پایین، درصد کارمندان بخش‌های دولت را که به مرخصی اجباری فرستاده می‌شوند را مشخص می‌کند.