برخورد نزدیک
گوشزد شهردار برای گوش‌مان
حامد فوقانی | خبرنگار
1- درست عین رودخانه‌ای خروشان که صدای‌شان یک‌لحظه قطع نمی‌شود؛ اما صدای دلنشین رودخانه‌ها کجا و صدای اصطکاک لاستیک خودروها با آسفالت و صوتی که از موتور و اگزوزشان خارج می‌شود کجا. باید قبول کنیم که خودروها همه ابعاد زندگی ما شهرنشین‌ها را تسخیر کرده‌اند. اغلب‌مان یک‌روز را هم نمی‌توانیم بدون خودرو تصور کنیم. این می‌شود که در عرصه شهرسازی و عمرانی، معابر در خدمت خودرو طراحی می‌شوند؛ یعنی این خودرو است که تعیین می‌کند، کوچه و خیابان تا کجا امتداد پیدا کند نه انسان. این می‌شود که خودروها لحظات بازماندن پنجره خانه‌ها را به حداقل می‌رسانند، حتی در روزهایی که آسمان آبی است و هوای شهر تمیز. از بس که صدای‌شان ثانیه‌ای توقف ندارد و توی مخی هستند. این تازه جدا از بوق خودروهاست، جدا از صدای افتادن لوله‌های آهنی بتن‌پاش و میکسرهای سیمان کارگاه ساختمانی روی زمین، جدا از صوت گوشخراش سرکارگری که بی‌توجه به خواب شبانگاهی اهالی، فریاد می‌زند: «قطع کن؛ بنکر بعدی.» جدا از صدای پتکی که بر تیر‌آهن‌های همان ساختمان فرود می‌آید؛ ساختمانی که هدیه‌اش اضافه شدن چند خودروی جدید خواهد‌بود.
2- اگر شهردار تهران، اصرارش بر کنار گذاشتن خودرو دست‌کم برای یک‌روز در هفته است، به‌طور حتم چنین نکته‌ای را هم در حرکتش گوشزد می‌کند که وسایل نقلیه تنها هوای شهر را نشانه نگرفته‌اند؛ بلکه گوش تک‌تک ما را هدف رفته‌اند و اندکی نمانده تا... بنابراین شاید بد نباشد به جای تماشای حرکت او و کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو، به جمع‌شان بپیوندیم و اگر جا داشت روز دیگری از هفته را برای ترک رفتارها و عادت‌هایی که سلامتی‌مان را به خطر می‌اندازد، درنظر بگیریم.
3- طبق پایش‌های شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، حدود ۶۰۰ نقطه خارج از حد استاندارد آلودگی صوتی در پایتخت وجود دارد که سهم کارگاه‌های ساختمانی در ایجاد آلودگی صوتی حدود 77درصد، موتورسیکلت‌ها و خودروها 18درصد، قطارها و هواپیماها 2درصد است. البته با توجه به محل این ارقام فرق می‌کند. به‌طور نمونه در مناطق مرکزی شهر، کارشناسان نقش موتورسیکلت‌ها را ۴۹ درصد، خودروهای سبک٣٠ درصد و خودروهای سنگین ٢٠درصد در تولید آلودگی صوتی عنوان می‌کنند. این در حالی است که مؤسسه بین‌المللی صرفه‌جویی انرژی برای آینده (conserve-energy-future)، اعلام کرده که اگر آلودگی‌های صوتی بالای 100دسی‌بل از شهرها حذف نشوند، احتمال ناشنوایی دائمی ساکنان نزدیک به منابع تولید آلودگی وجود دارد. این مؤسسه همچنین 23راهکار برای کاهش حذف آلودگی صوتی ارائه داده که 6مورد از آنها عبارتند از: 1. جایگزینی اتومبیل‌های قدیمی با وسایل جدید، 2. استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی و روی آوردن به پیاده‌روی، 3. آموزش به شهروندان درخصوص مضرات آلودگی صوتی، 4. مطالعه در زمینه حقوق شهروندی و رعایت حال همسایگی، 5. استفاده از ابزارهای تماس صوتی و بی‌سیم در کارگاه‌های ساختمانی و 6. اعمال جریمه برای متخلفان.
4- در انگلستان طبق قوانین محیط‌زیستی، برای افراد حقیقی که آلودگی صوتی تولید می‌کنند تا 5هزار پوند جریمه درنظر گرفته می‌شود. مشابه چنین قانونی در بسیاری از کشورهای اروپایی وجود دارد و جدی گرفته می‌شود. در ایران با اینکه قوانین برخوردی با متخلفان وجود دارد اما اعمال قانونی دیده نمی‌شود. به‌طور مثال براساس مصوبه مجلس در قالب لایحه هوای پاک، ایجاد هرگونه آلودگی صوتی توسط منابع ثابت و متحرک ممنوع است و درصورت مشاهده تخلفات، متخلفان به پرداخت جریمه نقدی از 10تا 20میلیون ریال محکوم می‌شوند. با این اوصاف بهتر است برای رعایت حال شهروندی ابتدا از خودمان برای آلودگی‌های صوتی و هوا شروع کنیم و دست‌کم سه‌شنبه‌ها با شهردار تهران هم‌رکاب شویم و سوی دیگر مسئولان مراعات با متخلفان را کنار بگذارند چراکه سلامت شهروندان شوخی‌بردار نیست.
