آموزش شکارچیان در نبود استراتژی شکار

اسدالله افلاکی/دبیر گروه زیست بوم


«در راستای بازنگری آیین‌نامه قانون شکار و صید، اخذ مجوز نگهداری و حمل سلاح شکاری و پروانه شکار منوط به داشتن گواهی آموزش برای شکارچیان می‌شود.» این خبری است که روزگذشته به نقل از معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست روی خروجی ایرنا منتشر شده است. حمید ظهرابی با بیان این خبر گفته است: «آیین‌نامه اجرایی قانون شکار و صید بعد از 21سال قرار است مورد بازنگری قرار گیرد که پیشنهاد آن و برخی تغییرات در این آیین‌نامه از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست به کمیسیون لوایح مجلس داده و تصویب شده است.»
  معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست در حالی از ضرورت داشتن گواهی آموزش برای شکارچیان خبر می‌دهد که مقوله شکار سال‌هاست به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات محیط‌زیست تبدیل شده است. گروه زیست‌بوم همشهری، پیش از این در گفت‌وگو با کارشناسان و متخصصان، گزارش‌های متعددی درباره شکار و باید‌ها و نبایدهای آن منتشرکرد؛ گزارش‌هایی که گوشی برای شنیدن آنها در سازمان حفاظت محیط‌زیست وجود نداشته و ندارد.
   مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست اگر کمی به‌خود زحمت دهند و وقایع تلخ سال‌های اخیر در حوزه شکار را مرور کنند درمی‌یابند حفاظت از حیات وحش کشور و ساماندهی شکار بیش از هر چیز نیازمند استراتژی مدون و کارآمد است که البته تدوین آن از توانایی مدیران پشت میزنشین این سازمان خارج است. این استراتژی زمانی کارساز خواهد بود که سازمان محیط‌زیست فارغ از تنگ‌نظری‌ها، ازیک سو دیدگاه‌های متخصصان، منتقدان و نخبگان حوزه حیات وحش را بشنود واز سوی دیگر با دعوت از کارشناسانی که سال‌ها خاک عرصه خورده‌اند، تجارب آنها را در تدوین استراتژی مورد نظر لحاظ کند. شنیدن نظرات محیط‌بانان کهنه‌کاری که همقطاران‌شان در نبود همین استراتژی هرازگاهی هدف گلوله‌های شکارکشان متخلف قرار می‌گیرند نیز ضروری است. اما علاوه بر این گروه‌ها، شنیدن دیدگاه‌های شکارچیان قانونمند هم ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است (نگارنده با شکار به هر شکل و شیوه‌ای مخالف است)؛ گروهی که سازمان محیط‌زیست طی همه این سال‌ها اقبالی به آنها نشان نداده است. تنها یک‌بار (یازدهم تیرماه سال92) زمانی که احمدعلی کیخا، معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست را برعهده داشت نشستی با حضور 40شکارچی قانونمند وکارشناسان سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار شد و طی آن این گروه توانستند دیدگاه‌های خود را مطرح کنند. در آن جلسه زنده‌یاد محمدعلی اینانلو هم حضور داشت. گزارش مفصل آن نشست البته در روزنامه همشهری منتشر شد. قرار بود این نشست تداوم داشته باشد اما با کناره‌گیری کیخا از حوزه معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی، ادامه این نشست مسکوت ماند. درآن نشست، شکارچیان قانونمند، شکار را - مشروط بر آنکه در قالب ضوابط تعریف شده انجام شود - برای حفظ جمعیت گونه‌های وحش کشور ضرورتی اجتناب‌ناپذیر اعلام کردند؛ دیدگاهی که البته مخالفان شکار آن را برنمی‌تابند. در همان نشست، تعداد کم شماری از مخالفان شکار هم حضور داشتند که با استناد به آمار رسمی منتشر شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست، منبعی که جمعیت علفخواران قابل شکار حیات وحش کشور را 110هزار رأس اعلام کرده است، تأکید کردند که نباید آخرین بازمانده‌های حیات‌وحش کشور قربانی شکار و تفریح شماری اندک شود.
   براساس آمار طی 4دهه اخیر از یک سو، بیش از 120محیط‌بان در رویارویی با شکارکشان - شکارچیان متخلف - قربانی شده‌اند و از سوی دیگر، بنا به برخی آمارها، طی همین بازه زمانی، 366شکارچی متخلف در جدال با محیط‌بانان زخمی و کشته شده‌اند و این جدال همچنان ادامه دارد؛ آنچه مسلم است آموزش شکارچیان اهمیت دارد اما زمانی می‌تواند کارساز باشد که سازمان عریض و طویل حفاظت محیط‌زیست، استراتژی مدون و کارآمد شکار داشته باشد؛ راهبردی که تاکنون مغفول مانده است.