سال ترور

اصغر صوفی،‌خبرنگار

* فروردین1360: سال1360 با ترورهای منافقین آغاز شد. آیت‌الله عبدالرحیم ربانی شیرازی نماینده امام در استان فارس و عضو فقهای شورای نگهبان در 8 فروردین ترور شد. در این سال آغاز دعواهای سیاسی منافقین و بنی‌صدر با نیروهای انقلابی را شاهد هستیم , مسعود رجوی و ابوالحسن بنی‌صدر خواستار برگزاری رفراندوم شدند. در 19فروردین با دستور امام، هیأتی سه‌نفره به‌منظور حل اختلافات مسئولان کشور تشکیل شد تا پس از بررسی‌های لازم، متخلفان وقایع تشنج‌آمیز در 2‌ماه گذشته را مشخص کنند.
 * اردیبهشت1360:  زدوخوردها و تظاهرات خیابانی اعضای سازمان مجاهدین خلق اخبار هر روز مطبوعات در سال1360 بود که از اردیبهشت‌ماه به سمت خشونت‌طلبی بیشتر پیش می‌رفت. امام(ره) در واکنش به اقدامات اعضای سازمان مجاهدین، در حرکتی روشنگرانه این‌چنین فرمودند: «کرارا گفته‌ایم و حالا هم می‌گوییم که مادامی که شما تفنگ‌ها را در مقابل ملت کشیده‌اید، یعنی در مقابل اسلام با اسلحه قیام کرده‌اید، نمی‌توانیم صحبت کنیم... . اسلحه‌ها را زمین بگذارید و به دامن اسلام برگردید...». ادامه پاسخ امام نوعی اتمام حجت با اعضای مجاهدین است: «...من اگر در هزار احتمال یک احتمال می‌دادم که شما دست‌بردارید از آن کارهایی که می‌خواهید انجام بدهید، حاضر بودم که با شما تفاهم کنم... حالا هم به موجب احکام اسلام نصیحت به شما می‌کنم؛ شما در مقابل این سیل خروشان ملت نمی‌توانید کاری انجام دهید. شما اگر یک وقت ملت قیام کند، مثل یک ذره‌ای در مقابل این سیل خروشان هستید».
  * خرداد1360: پس از مدت‌ها اختلاف بین مسئولان انقلابی نظام جمهوری اسلامی و بنی‌صدر، همچنین سوءمدیریت وی در جنگ و موضع‌گیری علیه اهداف نظام اسلامی، حضرت امام، بعد از مشورت با دیگر مسئولان کشور، بنی‌صدر را در 20خرداد1360 از فرماندهی کل قوا برکنار کرد. با این حال وی به‌جای جبران اشتباهات، بر کارشکنی‌ها و مخالفت‌های خود افزود؛ از این‌رو نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تاریخ 31خرداد‌ماه1360 رأی به عدم‌کفایت سیاسی بنی‌صدر دارند. امام نظر مجلس را تأیید و طی فرمانی بنی‌صدر را از ریاست‌جمهوری خلع کردند.
  تیر1360: یک روز پس از سوءقصد به جان آیت‌الله خامنه‌ای -امام جمعه وقت تهران- توسط گروهک فرقان در مسجد ابوذر، انفجار در دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی در 7تیر1360 رخ داد. این حادثه موجب شهادت ‌بهشتی و بیش از 70نفر از مسئولان مؤثر نظام شد. امام در پیامی با مقایسه آن با عدد شهدای کربلا، در 9تیر1360 فرمودند: «ملت ایران در این واقعه، 72نفر به عدد شهدای کربلا را از دست داد».
  مرداد1360: پس از عزل بنی‌صدر، انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری در مردادماه 1360 برگزار و شهید‌رجایی به ریاست‌جمهوری برگزیده شد؛ بنی‌صدر نیز پس از یک دوره زندگی مخفیانه و دعوت مردم به شورش و آشوب  به همراه مسعود رجوی -رهبر سازمان تروریستی منافقین- با چهره و لباس زنانه، با یک هواپیمای ربوده شده به سوی قبرس پرواز کرد و سپس در پاریس مستقر شد.
  شهریور و مهر1360: بعدازظهر 8شهریور60 انفجار یک بمب قوی که توسط مسعود کشمیری ـ عامل نفوذی سازمان منافقین ـ به ساختمان مرکزی نخست‌وزیری برده شده بود، باعث شهادت محمد‌علی رجایی رئیس‌جمهور و محمدجواد باهنر نخست‌وزیر شد. پس از شهادت رجایی و باهنر، شورای موقت ریاست‌جمهوری تشکیل شد و به پیشنهاد این شورا و تصویب مجلس، در ۱۱شهریور محمدرضا مهدوی‌کنی به نخست‌وزیری رسید. با برگزاری انتخابات دوباره در مهر۱۳۶۰ (انتخابات ریاست‌جمهوری دوره سوم) سیدعلی خامنه‌ای به ریاست‌جمهوری برگزیده شد. غروب هفتم مهرماه۱۳۶۰ هواپیمای سی۱۳۰ ارتش با شماره پرواز۵۰۵ در منطقه کهریزک تهران سقوط کرد. سقوط این هواپیما منجر به شهادت فرماندهانی چون ولی‌الله فلاحی، یوسف کلاهدوز، محمد جهان‌آرا، جواد فکوری و سیدموسی نامجو شد. اهمیت سرنشینان پرواز یادشده تا جایی بود که نیروی هوایی ارتش، وزارت دفاع، ستاد مشترک ارتش و قائم‌مقام سپاه پاسداران، در یک روز با خلأ فرماندهان خود مواجه شدند و معادلات جنگ تغییر کرد.
  آبان1360: 5آبان‌ماه1360 مجلس به نخست‌وزیری علی‌اکبر ولایتی رأی اعتماد نداد و میرحسین موسوی از سوی آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت به مجلس معرفی و با 115رأی موافق از 203رأی مأخوذه به نخست‌وزیری منصوب شد. در 11آبان‌ماه کابینه 21نفره موسوی از مجلس رأی اعتماد گرفت. موسوی از آن زمان تا سال۱۳۶۸ و پس از رحلت امام‌خمینی(ره)، برای ۸سال، نخست‌وزیر ایران بود. از آنجا که تقریبا تمام دوران نخست‌وزیری میرحسین موسوی همزمان با جنگ ایران و عراق بود، از او با عنوان «نخست‌وزیر جنگ» یاد می‌شود. سیاست‌های انقباضی دولت او در آن دوران که به عقیده خیلی‌ها ناگزیر بود و به‌ویژه توزیع کالاهای اساسی با کوپن ازجمله ویژگی‌هایی است که دولت موسوی را با آنها می‌شناسند.
  آذر1360: عملیات «طریق‌القدس» و «مطلع‌الفجر» از سلسله عملیات‌های آزاد‌سازی‌ 8سال دفاع‌مقدس به‌شمار می‌روند که در آذرماه سال1360 به ‌اجرا درآمدند. مهم‌ترین ویژگی این عملیات موفق، به‌کارگیری گسترده نیروهای مردمی برای نخستین‌بار در عملیات‌های سازماندهی‌شده رزمی بود.
  دی‌ماه1360: ترور شخصیت‌های سیاسی همچنان در دستور کار عناصر منافقین بود؛ هفتم دی‌ماه بود که حجت‌الاسلام محمدتقی بشارت -نماینده مردم سمیرم در مجلس- بر اثر تیراندازی منافقین شهید شد.گروهی 400نفره از منافقین نادم در یازدهم دی‌ماه در نمازجمعه تهران شرکت کردند.
  بهمن1360: گروهی 100نفره از مارکسیست‌ها موسوم به «اتحادیه‌ کمونیست‌های ایران» که مشی مائوئیستی را به‌عنوان الگوی مبارزاتی خود برگزیده بودند در جنگل‌های آمل اغتشاش کردند. خروج آنها از جنگل و تلاش برای تصرف شهر آمل و اعلام استقلال، با مقاومت مردم آمل، نیروهای سپاه و بسیج مواجه شد. این گروهک پس از 48ساعت درگیری متلاشی شد و تقریبا همه اعضا و رهبران آن کشته، زخمی و دستگیر شدند. در نتیجه این درگیری‌ها بیش از 40نفر از نیروهای مردمی هم به شهادت رسیدند. در روز 19بهمن1360، خانه تیمی اصلی منافقین توسط نیروی سپاه پاسداران شناسایی و در عملیاتی موفق، مرکزیت سازمان متلاشی شد. در یکی از این خانه‌های تیمی واقع در زعفرانیه تهران که سران منافقین در آن جمع بودند، پس از دستگیری کادر نظامی این سازمان، 3نفر از محافظان موسی خیابانی -مرد شماره 2سازمان- بر اثر اصابت گلوله پاسداران به هلاکت رسیدند. در این عملیات اشرف ربیعی -همسر مسعود رجوی فراری و همسر موسی خیابانی به هلاکت رسید. موسی خیابانی نیز بر اثر اصابت 2گلوله مجروح شد. وقتی خیابانی مجروح شد با خوردن چندقرص سیانور خودکشی کرد و به هلاکت رسید. علاوه‌بر اینها، 18نفر از دیگر سرکردگان و کادرهای برجسته گروهک نفاق از بین رفتند.
  اسفند1360: بر اثر انفجار بمب در میدان ولیعصر تهران در سوم اسفند، حداقل 10نفر شهید و بیش از 50نفر از هموطنان مجروح شدند.