بهای معامله با شیطان
کنگره آمریکا از ترامپ به خاطر حمایت از بن‌سلمان توضیح خواست
جواد نصرتی _ خبرنگار
دونالد ترامپ با جانبداری بی‌شرمانه از محمد بن سلمان در پرونده قتل جمال خاشقجی، نه‌تنها اصول آمریکایی و وجاهت ریاست‌جمهوری آمریکا را به دلارهای نفتی عربستان سعودی فروخت که دولتش را وارد جنگی تمام‌عیار با کنگره کرد.
رئیس‌جمهور آمریکا، در بیانیه‌ای عجیب اعلام کرد که تنبیه‌های بیشتری درباره دخالت محمد بن سلمان درنظر نخواهد داشت و صراحتا گفت که فواید اقتصادی رابطه با عربستان، در اولویتی بالاتر از رسیدگی به نقش ولیعهد عربستان سعودی در این پرونده مخوف است. هفته گذشته، رسانه‌ها در آمریکا به نقل از منابع مطلع خود در سیا خبر دادند که این سازمان در ارزیابی نهایی خود به این نتیجه رسیده که محمد بن سلمان ولیعهد جنجالی عربستان سعودی، در قتل خاشقجی مستقیما نقش داشته است. با این حال، ترامپ در این بیانیه عجیب که با جمله «آمریکا مقدم بر همه‌‌چیز» شروع شد عملا از موضوع دخالت بن‌سلمان در این پرونده عبور کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «سازمان‌های اطلاعاتی ما به ارزیابی تمام اطلاعات ادامه می‌دهند، اما این احتمال وجود دارد که ولیعهد از این رویداد تراژیک اطلاع داشته است؛ شاید داشته و شاید نداشته است.»
او در این بیانیه که به‌صورت عجیبی با حمله شدید به ایران شروع شده، همچنین روابط مالی با عربستان و خریدهای تسلیحاتی 110میلیاردی این کشور را که باعث ایجاد صدها هزار شغل در آمریکا شده، پیش کشیده و به این بحث در رسانه‌ها و افکار عمومی کاربران در فضای مجازی دامن زده که ایالات متحده آمریکا، ارزش‌های اصولی و وجاهت بین‌المللی خود را به پول فروخته است. در پایان این بیانیه، به اختلاف نظر اعضای کنگره با تصمیم دولت اشاره شده و اینطور آمده است که آنها آزادند هر کاری که می‌توانند انجام بدهند.
توپ پر کنگره
اینکه کنگره، چه کاری می‌خواهد انجام بدهد، موضوعی است که قطعا ماه‌های آینده، به کابوس ترامپ در زمینه حمایت بی‌چون و چرا از عربستان منجر خواهد شد. همین بیانیه، با واکنش‌های تند بسیاری از اعضای کنگره، ازجمله سناتورهای جمهوریخواه مواجه شد و در نخستین واکنش عملی، کمیته روابط خارجی سنا در نامه‌ای به امضای رهبران دمکرات‌ها و جمهوریخواهان این کمیته، از دولت آمریکا خواست درباره تصمیم خود توضیح بدهد و دوباره درباره نقش بن سلمان در پرونده خاشقجی، تحقیق کند. واکنش‌هایی که بعد از این بیانیه از سوی سناتورها و نمایندگان مجلس منتشر شد، به خوبی از اختلاف نظر عمیق آنها با ترامپ درباره نحوه تنبیه عربستان خبر می‌دهد. در تندترین موضع‌گیری، سناتور باب کورکر که هم‌حزبی ترامپ هم هست و به‌عنوان رئیس کمیته روابط خارجی سنا، وزنه مهمی در کنگره به‌شمار می‌رود، در توییتر، ترامپ را متهم کرد که به روابط عمومی عربستان سعودی تبدیل شده است. او در توییتر نوشت: «هرگز فکرش را نمی‌کردم روزی را ببینم که کاخ سفید نقش روابط عمومی ولیعهد عربستان سعودی را بازی می‌کند.»
سناتور جمهوریخواه فرانسیس رونی سناتوری از کالیفرنیا هم در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان، درباره عواقب این تصمیم دونالد ترامپ در صحنه جهانی هشدار داد و گفت: «من نگران جایگاه آمریکا در دنیا و چیزی که دیگران درباره ما فکر می‌کنند، هستم. از روز اول، کشوری بودیم که براساس آزادی و حاکمیت قانون شکل گرفتیم. من فکر نمی‌کنم که نادیده گرفتن این اصول و چشم‌پوشی از قتل یک نفر توسط عربستان سعودی چیزی باشد که می‌خواهیم.»
اینها نمونه‌هایی از انتقادهای بی‌شمار سیاستمداران آمریکایی از هر دو جناح عمده به تصمیم ترامپ است اما چیزی که او واقعا باید از آن بترسد، مجلس نمایندگان است که در دور جدید فعالیت خود، این بار با اکثریت دمکرات‌ها، اقداماتی مستقل از دولت را در راستای تنبیه عربستان در پیش خواهد گرفت.
برخی از نمایندگان منتخب، همین حالا هم نگاهی بسیار تند به این تصمیم ترامپ دارند؛ برای نمونه ایلهان عمر که به‌عنوان نخستین زن مسلمان به کنگره راه پیدا کرده، در توییتر به‌شدت به ترامپ حمله کرد و نوشت: «یک بار دیگر، رئیس‌جمهور ما ثابت کرد که صلاحیت اخلاقی، خریدنی نیست. در مقابل، عربستان هم ثابت کرد که می‌توان رئیس‌جمهور آمریکا را خرید.»
بی‌اعتنایی به سازمان‌های اطلاعاتی خودی
بیانیه ترامپ در حمایت از بن سلمان در پرونده جمال خاشقجی، از منظر ادبیات آن و نادیده گرفتن ارزیابی سیا در این باره، خیلی‌ها را شگفت‌زده کرد اما تعداد کمی از این بابت غافلگیر شدند. این نخستین‌بار نیست که ترامپ، گزارش‌های سازمان‌های اطلاعاتی دولت خودش درباره کشورهای دیگر را رد می‌کند؛ او پیش‌تر در پرونده‌های ایران و روسیه هم به نهادهای امنیتی آمریکا بی‌اعتنایی کرده است. روسیه: سازمان‌های اطلاعاتی آمریکایی، به یقین رسیده‌اند که روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا دخالت کرده و برخی افراد در این‌باره تحریم هم شده‌اند. با این حال، ترامپ با نادیده گرفتن این گزارش‌ها، همیشه از ولادیمیر پوتین تمجید کرده و در مقابل دخالت این کشور در انتخابات، فرضیه دخالت چین را پیش کشیده است.
ایران: نه‌تنها آژانس انرژی اتمی که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا تأیید کرده‌اند که ایران به توافق هسته‌ای خود با کشورهای 1+5 پایبند بوده است. با این حال، ترامپ، ضمن نادیده گرفتن این واقعیت و به بهای ناراحت کردن هم‌پیمانان نزدیک خود، از این توافق کنار کشید.
در همینه زمینه :
