دیدار سرد

جواد نصرتی | خبرنگار

امانوئل مکرون و دونالد ترامپ دیروز، ساعاتی بعد از توییت جنجالی رئیس‌جمهور آمریکا، ‌در ملاقات خود در پاریس تلاش کردند با خنده‌های دیپلماتیک روابط خود را جلوی دوربین‌ها گرم نشان دهند اما به سختی می‌توان تصور کرد آنها به روزهای گرم پیشین بازگردند.

ترامپ که برای شرکت در مراسم صدمین سالگرد پایان جنگ جهانی عازم فرانسه شده، دقایقی پیش از اینکه هواپیمای ایرفورس وان (هواپیمای مخصوص ریاست‌جمهوری آمریکا) در پاریس به زمین بنشیند، در یک توییت غافلگیرکننده، صحبت‌های مکرون درباره تشکیل یک ارتش واحد اروپایی را که بتواند در برابر چین، روسیه و آمریکا توانایی دفاع داشته باشد توهین‌آمیز خواند و گفت: اروپا بهتر است به جای این کارها، سهم خودش در اداره ناتو  را بپردازد. در نشست مشترک، روسای جمهور فرانسه و آمریکا کاملا رسمی روی صندلی‌هایشان نشسته بودند و صحبت‌های دیپلماتیکی رد و بدل کردند. مشخصا هر دوطرف تلاش داشتند تا روی مواضع مشترک تأکید کنند تا فضای ایجاد شده را بشکنند. به گزارش سی‌ان‌ان، ترامپ در این ملاقات بر حمایت از اروپا تأکید کرد و گفت: «ما می‌خواهیم به اروپا کمک کنیم اما این کار باید عادلانه انجام شود. هم‌اکنون، بیشتر بار روی آمریکاست و رئیس‌جمهور (مکرون) به خوبی این را می‌داند.»
مکرون هم در مقابل گفت که پیشنهاد او درباره دفاع اروپا از خود همگام با نظرات ترامپ است.

این برخورد خشک و رسمی، از 2نفری که تا همین چند‌ماه پیش دست در دست هم جلوی دوربین‌ها رژه می‌رفتند، نشانه‌ای از آغاز دورانی جدید است. مکرون امید زیادی داشت تا با گرم کردن روابط دوستانه‌اش با ترامپ در پیشبرد اهداف کشورش و اروپا موفق باشد اما ترامپ نه‌تنها برابر مکرون پا پس نکشید که با گذشت زمان، به اختلاف‌نظرهای حرفه‌ای خود، تخاصم شخصی را هم اضافه کرد؛ نمونه‌اش همین توییت آخر او درباره صحبت‌های مکرون.

از همان ابتدا هم به‌نظر نمی‌رسید که این دوستی، پایان خوشی داشته باشد؛ مکرون طرفدار چندجانبه‌گرایی و اجماع جهانی است اما درمقابل ترامپ چنان یکجانبه‌گرایانه فکر می‌کند که اتحادهای قدیمی کشورش با اروپا را هم به خطر انداخته است. در سفر معروف مکرون به فرانسه که سرشار از لحظات رمانتیک برادرانه جلوی دوربین‌ها بود، رئیس‌جمهور فرانسه سری هم به کنگره آمریکا زد و در سخنرانی تاریخی خود، در قلب واشنگتن عملا سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه ترامپ را به چالش کشید. این سخنرانی و دیگر موضع‌گیری‌های مکرون نشانه‌ای از این بود که این دوستی، فرجامی خوش ندارد و خنده‌های زورکی جلوی دوربین‌ها در پاریس، خبر از آغاز فصل  خزان می‌دهد. خود همان سفر به واشنگتن هم یک ناکامی برای مکرون به شمار می‌رود چون او امیدوار بود از روابط دوستانه‌اش با ترامپ استفاده کند و جلوی خروج یکجانبه آمریکا از برجام را بگیرد اما رئیس‌جمهور آمریکا، بدون توجه به درخواست‌های دوستانش در اروپا، از این پیمان جهانی خارج شد.

سی‌ان‌ان گزارش داده است که مکرون چنان از توییت اخیر ترامپ برآشفته شده که می‌خواسته شخصا جواب او را بدهد. مکرون، پیش از این هم در ماه‌های اخیر در گفت‌وگوهای تلفنی با ترامپ، با رفتارهای زننده و ناامیدکننده او، به‌خصوص در مذاکراتی بر سر تجارت اروپا و آمریکا با همتای آمریکایی مواجه شده است.
حتی برنامه‌ریزی سفر ترامپ به پاریس هم نشانه‌ای از پایان روزهای خوش رفاقت است؛ بخشی از برنامه‌های فرانسه برای بزرگداشت پایان جنگ جهانی اول، کنفرانس صلحی است که به ابتکار مکرون برگزار می‌شود. ترامپ اما زودتر فرانسه را ترک می‌کند و در این کنفرانس که بازتابی از دیدگاه‌های چندجانبه‌گرایانه مکرون است شرکت نمی‌کند. ترک فرانسه بدون حضور در کنفرانسی که مکرون مانور زیادی روی آن می‌دهد و قرار است با حضور ده‌ها تن از رهبران جهان برگزار شود، آخرین میخ بر تابوت یک دوستی محکوم به شکست است.