گزارش
جریمه مالکانی که معاینه فنی ندارند از نیمه آبان اعمال می‌شود
تعویق دوهفته‌ای طرح کاهش چقدر کارشناسی شده است؟
سیدمحمد فخار | خبر‌نگار
قرار بود گام نخست طرح کاهش از مهر 1394 اجرایی شود اما ابتدا یک سال و بعد یک ماه دیگر به تعویق افتاد. گام دوم هم قرار بود اول آبان امسال عملیاتی شود اما فعلا 2هفته به تعویق افتاده تا مشخص شود همواره در چرخه اجرای طرح‌های ترافیکی محیط‌زیستی تهران، لنگی و لکنت وجود دارد. به‌تازگی شهرداری و پلیس راهور تهران طی تصمیمی مشترک اعلام کرده‌اند مرحله دوم طرح کاهش با 2هفته تأخیر آغاز و از نیمه دوم آبان، جریمه متخلفان از سر گرفته می‌شود. اما این تصمیم چه تبعاتی برای تهرانی که به‌زودی باید با موجی دیگر از آلودگی هوا روبه‌رو شود، خواهد داشت؟
یک‌سوم خودروها متخلفند
براساس آمارها، ۶۴ درصد خودروهای در حال تردد در تهران، برگه معاینه فنی دارند و این به این معناست که در سال گذشته حدود ۳۶درصد خودروها معاینه فنی نداشتند، اما براساس مرحله دوم طرح کاهش، اخذ برگه معاینه فنی توسط همه خودروهایی که در تهران تردد می‌کنند، ضروری است. بدین‌ترتیب از سال گذشته تعدادی از خودروها هنوز اقدام به اخذ برگه معاینه فنی نکرده‌اند، ضمن اینکه معاینه فنی تعدادی از خودروها هم به پایان می‌رسد.
2بهانه برای آلایندگی بیشتر
دلایل تعویق دو هفته‌ای طرح کاهش، لزوم اطلاع‌رسانی به شهرستانی‌ها و صف‌های طویل معاینه فنی اعلام شده است اما تجربه مرحله نخست طرح کاهش در سال 95 نشان داد هم خودروهای شهرستانی که در پایتخت تردد دارند، با وجود انبوهی از پیام‌رسان‌ها از اخبار طرح‌های تهران خبر دقیق دارند و هم صف‌های طویل مراکز معاینه فنی با تعویق دوهفته‌ای جریمه‌ها، یکباره تعطیل و از 2هفته بعد دوباره آغاز می‌شود. بنابراین اینکه در این مقطع زمانی شروع اجرای مرحله دوم طرح کاهش ازدحام خودروها برای دریافت معاینه فنی بالا باشد، طبیعی است. 2 علت یادشده برای تعویق گام دوم طرح کاهش به نظر چندان کارشناسی شده نیست. از طرفی نباید فراموش کرد که این 2هفته مهلت، تنها عرصه را برای آلایندگی بیشتر هوای شهر باز می‌کند، چون این تصور نزد متخلفان ایجاد می‌شود که طرح ساختار درستی نداشته و حتما در آینده نیز اجرا نخواهد شد.
مخالفت محیط‌زیست
تعویق در اجرای فاز دوم طرح کاهش (LEZ)، اصلا به صلاح نیست و دچار مشکل می‌شویم. مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست در این‌باره می‌گوید: چون وارونگی دما یا اینورژنی که باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود معمولا از هفته اول آذرماه شروع می‌شود، بنابراین باید در ماه جاری، همه خودروها برگه معاینه فنی را اخذ کنند. تجریشی در مورد احتمال تعویق بیشتر در اجرای فاز دوم طرح کاهش بیان می‌کند: ازدحام خودروها در شرایط حاضر طبیعی است و کاری هم نمی‌توان انجام داد و اگر اجرای طرح 2 ماه هم به تعویق بیفتد، باز عده‌ای هستند که اخذ برگه معاینه فنی را به دقیقه آخر موکول کنند. او می‌افزاید: از نظر من این جریمه بازدارنده خواهد بود و در بلندمدت از طریق بهبود کیفیت خودروها به لحاظ آلایندگی و خارج شدن خودروهای آلاینده، باعث کاهش آلودگی هوا می‌شود. همچنین وحید حسینی، دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا ضمن ابراز مخالفت با تأخیر در اجرای فاز دوم طرح کاهش به ایسنا گفته: قانون معاینه فنی مربوط به سال ۱۳۵۳ می‌شود بنابراین تعویق در اجرای مرحله دوم طرح کاهش تنها به کسانی کمک می‌کند که تاکنون هیچ توجهی به اخطارها، تبلیغات و اطلاع‌رسانی‌ها در مورد ضرورت اخذ برگه معاینه فنی نداشته‌اند. همچنین قوانین بالادستی مثل «قانون هوای پاک»، بر ضرورت اخذ برگه معاینه فنی توسط کلیه خودروها تأکید دارد. افزون بر این، در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا، مصوبه‌ای مربوط به اجرای مرحله دوم طرح کاهش از ابتدای آبان‌ماه به تصویب رسیده است.
تبعات آلایندگی 14روزه
طرح کاهش در گام دوم قرار بود تردد خودروها و کامیون‌ها و اتوبوس‌های فاقد معاینه فنی را در تهران متوقف کند. از طرفی 500 هزار خودروی کاربراتوری در پایتخت تردد می‌کنند که روزانه 75تن آلودگی هوا در این شهر منتشر می‌کنند. این را در کنار 320 تن آلودگی هوای کامیون‌هایی بگذارید که هنوز برای معاینه فنی اقدام نکرده‌اند و به لحاظ عمر بالای 25سال اصلا نمی‌توانند معاینه بگیرند و باید از شهر اخراج شوند. در چنین شرایطی روزانه حدود 400 تن آلودگی هوا با حضور این وسایل فاقد معاینه فنی در تهران تولید می‌شود که اگر در این 2هفته وارونگی دما رخ دهد، می‌توانند شرایط هوای شهر را به سمت بحران بکشانند و این بخشی از تبعات تصمیم دوهفته‌ای برای مهلت 14روزه به متخلفان است.
