جدال بیپرده با نوبخت
دیروز فعالان اقتصادی بخش خصوصی در اتاق تهران در حضور نوبخت زبان به گلایه گشودند و برنامهریزی درست را برای اقتصاد خواستار شدند
اقتصاد ایران حال خوشی ندارد. البته دولت معتقد است وضع به آن بدیها که گفته میشود نیست اما لااقل ظاهر امر اینطور بهنظر میرسد که اقتصاد ایران در دور باطل سوءمدیریت و ناهماهنگیهایی گرفتار شده که عمدا یا سهوا زمینه را برای تنش در همه بخشهای اقتصاد ایران فراهم کرده است. نرخ ارز که از 4400تومان گذشت میگفتند غیرواقعی است اما تا مرز 20هزار تومان هم رفت و حالا هم که به 15هزار تومان رسیده کسی نمیداند این کاهش مقدمه جهشی دیگر است یا نوید نرخهای پایینتر. بهگزارش همشهری، این آشفتگیها دیروز صبر فعالان اقتصادی را که در بطن این اقتصاد هستند و تنشها را با گوشت و استخوان لمس کردهاند لبریز کرد تا جایی که در نشست صبحانه کاری با محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه وقتی دیدند او قرار نیست حرفهای مهمی از سیاستهای ارزی و اقتصادی بر زبان بیاورد و به ارائه آمارهای تکراری از وضعیت اشتغال و بودجه و ارز بسنده میکند، به کنایه برایش دست زدند و با عصبانیت سر گلایه را واکردند چراکه سر کلاس درس نیامده بودند و میخواستند درمانی برای دردشان بگیرند اما چیزی جز آمارهای همیشگی که گویای وضعیت مساعد بود دستگیرشان نشد.
سازمان آشفتگیآفرین
علیاصغر جمعهای، رئیس اتاق سمنان پیشاهنگ اعتراض به نوبخت شد و از سازمان برنامهای که اینقدر آشفتگی در اقتصاد ایران برنامهریزی کرده است گلایه کرد. جمعهای گفت: ما انتظار برنامه ۵ساله از شما نداریم، لطفا برای ششماه آینده به ما برنامه بدهید و اگر هم نمیشود بهصراحت بگویید تا ما برای کارگران و خانواده خود تدبیر کنیم. امروز افرادی که واسطه کارآفرینی و اشتغال بودند مشمول بستههای حمایتی دهکهای پایین قرار میگیرند، مایه تعجب است از این برنامهریزیهایی که کار اقتصاد را به اینجا کشانده است.
افسانه رفع موانع تولید
محمد امیرزاده، عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران نیز نگرشهای غلط و تصمیمگیریهای سیاسی در اقتصاد را عامل وضع موجود معرفی کرد و عبور از شرایط حساس را نیازمند همکاری دولت و ملت دانست. به عقیده او، وقتی مجلس قانون رفع موانع تولید را مصوب میکند و هیچ برنامهای روی آن صورت نمیگیرد، کمر کسبوکار میشکند. مثل مشکل کامیونداران که یکشبه به این وضعیت دچار نشدهاند، اما هنوز تدبیر روشنی برای جبران خسارتها وجود ندارد. حمیدرضا صالحی، نماینده فدراسیون انرژی و سندیکای برق نیز آشفتگیهای اقتصادی را نه دستاورد تحریمهای آمریکا که ثمره سیاستهای دولت دانست و گفت: میگویید آمریکا تصمیم گرفته که اقتصاد ایران را زمین بزند، اما آیا سیاست سرکوب نرخ ارز در ۵سال گذشته که بارها هم نسبت به آن تذکر داده شد، اثر بیشتری در ایجاد وضع موجود نداشته است؟
امان از خودتحریمی
در این میان محمدرضا فرشچیان از انجمن صادرکنندگان نمونه کشور، با انتقاد از ایجاد رانت ارزی که تولیدات و صادرات کشور را با مشکلات بیشتری مواجه کرده، گفت: ضربه به اقتصاد ایران نیازی به ترامپ ندارد؛ دولت شرایطی ساخته که خودتحریمی بیش از تحریم آمریکا اقتصاد را در مضیقه گذاشته است. یکبار صادقانه سیاسیگری را کنار بگذاریم و واقعیت را ببینیم. هدف امروز کشور، اشتغال، تولید و صادرات است اما در واقعیت به ایجاد اشتغال برای قاچاقچی و پیلهور ختم شده است. صادرات دچار مشکل شده و صادرکنندگان که جنسشان را بر مبنای ارز آزاد میخرند و صادر میکنند نمیتوانند ارز خود را هم قیمت ارز پتروشیمی که با رانت خوراک ارزان میگیرد، به سامانه نیما بدهند.
آمار اشتغال را از ما بپرسید
سید مهدی طبیب زاده، رئیس اتاق کرمان خطاب به نوبخت انگشت بر آمارهای مربوط به اشتغال گذاشت و گفت: شما از آمار اشتغال صحبت میکنید اما میزان اشتغال خالص را بگویید و از تأمین اجتماعی بخواهید تا آماری بدهد که چه تعداد افراد بیکار شدهاند. علی دیلمقانیان، عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران هم با لحنی نصیحتگونه خطاب به معاون رئیسجمهور گفت: «برخی آمارهای غلط به شما میدهند که نمونه بارز آن آمار اشتغال است؛ ما بهعنوان تولیدکننده و افرادی که هرروز در کف بازار هستیم و وارد شهرکهای صنعتی میشویم، شاهد ریزش اشتغال موجود هستیم اما مجموعه دولت مدعی افزایش اشتغال است.»
افزایش حقوق با اصلاح قیمت انرژی
محمد پارسا، عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران نیز گفت: دولت سرمایه اجتماعی خود را از دست داده و تا آن را احیا نکند، همکاری دولت و ملت امکانپذیر نیست. به عقیده او، دولت میتوانست با اصلاح قیمت انرژی که روزانه معادل 5.5میلیون بشکه نفت است درآمد خود را بهشدت افزایش دهد و کف حقوق را به 7میلیون تومان معادل خط فقر برساند اما غافل شد. حالا مردم به تنگنای معیشت دچار شدهاند و سونامیهای ارزی هم برخی را سکته میدهد، درحالیکه ظرف 6ماه میتوان نرخ ارز و انرژی را اصلاح کرد و حقوق مردم را به بالای خط فقر 7میلیون تومانی رساند.
ترامپ مهلت داد، دولت نمیدهد
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران نیز از معترضان نشست صبحانه کاری با نوبخت بود. او از بخشنامههای خلقالساعه گلایه داشت و با مقایسه آن با ضربالاجل 3ماهه ترامپ برای تحریم ایران گفت: فعالان اقتصادی برای هر بخشنامهای که از سوی دولت صادر میشود باید تاوان بپردازند. دولت با قوانین متعدد و ممنوعیتهای یکشبه مشکلآفرینی میکند درحالیکه حتی آمریکا هم برای تحریم، 3ماه به ما فرصت داد اما دولت هرروز ممنوعیت تازه ایجاد میکند.
دولت از حال ما بیخبر است
همچنین علیاصغر زبردست، رئیس اتاق همدان، منتسب کردن همه مسائل اقتصاد به دشمن را توهین به شعور فعالان اقتصادی دانست و گفت: دولت به بیقانونی دست زده و در حالی ماده۱۳ قانون واردات و صادرات میگوید پیمانسپاری ممنوع است که صادرکنندگان را وادار به پیمانسپاری میکند، گویا آنطرف میز نمیداند اینطرف میز چه خبر است.
اینها واقعیتهای میدان عمل بود
در پایان محمدرضا انصاری، نایبرئیس اتاق ایران، برای دلجویی از نوبخت هم که بود خطاب به او گفت: فعالان اقتصادی واقعیتهای میدان را منتقل کردند و قصد و غرضی در کار نبوده است. برای چارهسازی این واقعیتها، سازمان برنامهوبودجه و دولت باید ارتباط خود با اتاق و بخش خصوصی را پررنگ کنند و مشورت بگیرند. وقتی دولت نرخ ارز را ۴۲۰۰تومان اعلام کرد، ما کمیته ارزی تشکیل دادیم و متوجه شدیم که این نرخ اصلا عملی نیست و یک هفته بعد هم مراتب را به اعضای کابینه منتقل کردیم، اما 3ماه زمان برد تا دولت را قانع کنیم که این تصمیم جواب نمیدهد. وقتی هم دولت قانع شد، پای سامانه نیما و پیمانسپاری ارزی به میان آمد و بهدست و پای صادرکننده پیچید و مشوقهای صادراتی هم تخصیص نیافت. با این کارها سرمایه اجتماعی دولت از دست رفت؛ چراکه برخی صادرکنندگان به امید این مشوقها تخفیف دادند و پروژههایی از بازارهای جهانی گرفتند که با وضعیت فعلی برایشان توجیهی ندارد.