تلخ و شیرین انجیر کردستان

روح‌الله زرین| سنندج- خبرنگار:

بیش از ۹۸ هکتار باغ انجیر در کردستان وجود دارد و سالانه ۴۰۰ تن انواع انجیر در این باغ‌ها تولید و روانه بازار مصرف می‌شود. همچنین در چند سال اخیر با ایجاد اشتغال پایدار روستایی شاهد توسعه باغ‌های انجیر در اراضی شیبدار مناطق غربی استان هستیم. با وجود چنین شرایطی همچنان باغ‌های انجیر به دلیل خام‌فروشی، نبود صنایع تبدیلی، فراوری و بسته‌بندی سوددهی ندارند. این در حالی است که از این ظرفیت باغی می‌توان در توسعه صنایع کشاورزی بهره برد. 


مشکل باغداران 

یکی از باغداران کامیارانی می‌گوید: حدود  2 هکتار باغ انجیر در ۸ سال اخیر احداث کردم. به طور میانگین سالانه حدود ۶ و نیم تن انواع انجیر برداشت می‎کنم. «شاهو پرویزی» ادامه می‎دهد: به دلیل خاک حاصلخیز و فصول پرباران شاهد کیفیت مرغوب انجیر تولیدی در کامیاران هستیم. بخش عمده آن نیز روانه بازار مصرف استان کرمانشاه و شهرهای آن مانند سنقر می‎شود. 

وی می‎افزاید: در زمان برداشت قیمت انجیر سیاه ۳ هزار تومان و انجیر فراوری شده سبز حدود ۲۰ هزار تومان است‌. این شرایط و قیمت‎گذاری توسط واسطه‎ها تعیین می‎شود، طوری که قیمت انجیر سیاه در بازار مصرف به ۸ هزار تومان می‎رسد. همچنین نمونه فراوری شده و سبز انجیر در بازار شهرهایی مانند تهران به حدود ۷۵ هزار تومان افزایش پیدا می‎کند. 

پرویزی می‌گوید: با وجود تولید انبوه انجیر در کامیاران همچنان کمبودهایی در این زمینه وجود دارد‌. نبود سردخانه و صنایع تبدیلی موجب شده این میوه به صورت خام‌فروشی روانه کارخانه‌های مختلف کشور شود و با برند آن مناطق در بازار مصرف عرضه می‌شود. این موضوع موجب عدم سوددهی و شناخت انجیر کامیاران در بازارهای کشور شده است. 


به نام کردستان به کام دیگران 

یکی از کارخانه‌داران تبریزی می‌گوید: روزانه ده‌ها تن انواع انجیر از شهرهای مرکزی کشور و کردستان خریداری می‎کنم. این محصولات توسط دلالان به این کارخانه فروخته می‌شود.  

«محمد نوروززاده» ادامه می‎دهد: به دلیل حجم بالای انجیر خریداری شده، امکان تشخیص محصول که از کدام منطقه خریداری شده است، وجود ندارد. از این رو، انجیر تهیه شده از مناطقی با برند این شرکت و محصول تبریز در بازارهای داخلی و کشورهای حوزه خلیج فارس، روسیه و آلمان عرضه می‌شود. 

وی می‌افزاید: در صورت تشکیل تعاونی و توسعه باغ‌های استان کردستان امکان ایجاد کارخانه فراوری انجیر با برند و عنوان این منطقه وجود دارد. تحقق چنین شرایطی نیازمند حمایت دستگاه‌های اجرایی برای سرمایه‌گذاری در این مناطق است‌. 
نوروززاده می‌گوید: کردستان برای صادرات انجیر به کشورهای عراق و ترکیه به دلیل داشتن مرز مشترک ظرفیت مناسبی دارد. با ایجاد بازارچه مرزی، سردخانه، کارخانه فراوری و صنایع تبدیلی و بسته‎بندی می‎توان زمینه صادرات انجیر به این کشورها را فراهم ساخت. 


توسعه باغ‌ها 

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان بیان می‌کند: در تمام شهرهای استان به‌جز بیجار باغ‌های انجیر وجود دارد. بر همین اساس سروآباد، کامیاران و سنندج بیشترین تولیدات انواع انجیر استان را به خود اختصاص داده‌اند. 
«زاهد حاجی میرزایی» ادامه می‎دهد: ۹۸ هکتار باغ انجیر در استان وجود دارد که از این میزان ۸۵ هکتار آن بارور است. 

همچنین از این میزان باغ سالانه ۱۵۰ تن انجیر در سروآباد، ۸۵ تن در کامیاران و ۶۱ تن در سنندج تولید می‎شود. بر همین اساس میزان تولید انجیر استان سالانه ۴۰۰ تن است. این میزان تولید بر اساس شرایط آب‌وهوایی و
 بارندگی‎ها متغیر است. وی می‌افزاید: ۶۷ هکتار از باغ‌های انجیر استان به صورت آبی کشت می‌شود. همچنین ۱۸ هکتار آن زیر کشت دیم قرار گرفته است. بر همین اساس برای توسعه باغ‌های انجیر استان کشت انواع نهال در اراضی شیبدار مناطقی مانند سروآباد و مریوان در حال اجراست.

حاجی میرزایی می‌گوید: 2 نوع انجیر سیاه و سبز اصفهان در استان تولید می‎شود. نوع سبز آن به صورت تازه‌خوری و سبز آن نیز به صورت خشک شده روانه بازار مصرف می‎شود. 
وی ادامه می‎دهد: به دلیل سطح کم باغ‌ها امکان ایجاد صنایع تبدیلی و فراوری انجیر در استان وجود ندارد. محصول تولید شده به صورت سنتی فراوری و روانه بازار شهرهای مختلف و استان‎های زنجان، همدان و کرمانشاه می‎شود. 

حاجی میرزایی می‎افزاید: بیش از ۱۵۰ خانوار در باغ‌های انجیر در استان فعالیت دارند. به دلیل ناآشنایی بهره‌برداران در امور باغبانی و نگهداری باغ‌های انجیر فاصله فراوانی برای صنعتی شدن آن وجود دارد. 
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان می‌گوید: در طرح اشتغال پایدار روستایی توسعه باغ‌های انجیر در نظر گرفته شده است‌. بر همین اساس به ازای هر هکتار ۲۵ میلیون تومان تسهیلات مالی با سود ۶ درصد در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد. همچنین اراضی ملی مناطق غربی استان که دارای آب‌وهوای مناسب است، با هدف توسعه باغ‌های انجیر در اختیار متقاضیان قرار می‎گیرد. مناطق کامیاران، سروآباد و مریوان چنین شرایطی را دارند. 


نبود بازار فروش

یکی از باغداران سروآبادی می‌گوید: به دلیل نبود بازار فروش و خرید تضمینی انجیر این منطقه به صورت سنتی در باغ‌ها فراوری و خشک می‌شود. 
«ژیار محمودی» ادامه می‎دهد: انجیر سبز پس از برداشت به صورت خانگی خشک می‌شود. سهم عمده آن نیز به دلیل کمبود مکان نگهداری و فراوری به مربا تبدیل می‌شود. 
وی می‎افزاید: به دلیل نبود بازار فروش و خرید تضمینی انجیر سروآباد و در گوشه و کنار خیابان‌های شهرهای مختلف استان مانند سنندج عرضه می‌شود. این موضوع سود چندانی برای باغداران ندارد. از این رو، رغبت چندانی برای توسعه باغ‌های خود و تجهیز آن ندارند. ‌