نخستین کاخی که در تهران ساخته شد
همیشه نخستینها ذهن را مجذوب میکنند و در تکاپوی واقعیت به جستوجو میپردازند تا به نخستینهای شگفتانگیز دست بیابند. مثل نخستین فرش، نخستین ماشین، نخستین میوه، نخستین نانوا و... حتی وقتی اسم انسانهای اولیه میآید با توجه به اینکه از آنها کم و بیش اطلاعات داریم باز هم برایمان جذاب و شنیدنی است. مثل اینکه انسان میخواهد با رفتن به گذشته و جستوجو در دنیای فراموش شده اصل خودش را با همین نخستینها پیدا کند. یا شاید هم بخواهد رشتهای از خلقت گمشده خود را در پیشینیان کشف کند. «نخستین» این نوشتار هم به حدی است که ذهن خواننده را به روزگار گذشته ببرد و اعجاب آن روزها را زنده کند. نصرالله حدادی، تهرانشناس که نزدیک به 7دهه است با تاریخ تهران و اتفاقات این شهر هزارتو زندگی میکند، در مورد نخستین کاخ تهران و نخستین پادشاهی که دستور ساخت این قصر را میدهد، چنین میگوید: «کاخموزه گلستان بقایای نخستین قصری است که در تهران ساخته شد. برای ساخت این قصر شاه سلیمان صفوی فرمان میدهد که در محل چهارباغ و چنارستان شاه عباسی، کاخی برای او بنا کنند. کاخ ساخته شد و بعدها سلطان حسین، سفیر دولت عثمانی را در همین کاخ به حضور پذیرفت.» اینکه کاخ چه سرنوشتی داشته نیازمند مطالعه و بررسی است. باستانشناس فقید مرحوم سیدمحمدتقی مصطفوی به استناد بررسی و مطالعه بعضی از مورخان معتقد است که در قسمت غربی عمارت بادگیر (عمارتی که در خیابان پانزده خرداد غربی نزدیک به خیابان ناصر خسرو در کوچهای به نام تکیه دولت واقع شده است) در ضلع جنوبی باغ گلستان، بنای شاه سلیمان بوده است که در زمان فتحعلی شاه تعمیر و نوسازی شد. پس میتوان اینجا را نخستین کاخ تهران نامید.» حدادی میگوید: «میتوانیم بگوییم نخستین سنگ بنای قصرهای تهران در این منطقه گذاشته شده و بهتدریج در دوران شاههای بعدی تکمیل شدهاند. تعداد زیادی از عمارتهای مختلف در این محوطه ساخته میشوند.»
