جامعه امروز
خیمه اول خانواده است
گفت‌وگو با سیدعلی حسینی، شاعر آیینی در برنامه «چارده» تلویزیون همشهری
محمد سرابی | روزنامه‌نگار
حتما نوحه معروف «الله اکبر این همه جلال...» را شنیده‌اید؛ این نوحه تا جایی مشهور شد که خارج از فضای مداحی و ستایشگری به‌عنوان یک قطعه موسیقی مورد توجه قرار گرفت. در شبکه‌های اجتماعی این نوحه را روی تصاویر مختلف قرار دادند و آهنگ به‌کاررفته در آن نیز به‌طور مستقل مورد استفاده قرار گرفت. این‌بار مهمان برنامه «چارده» تلویزیون همشهری سیدعلی حسینی، شاعر این نوحه است. او ماجرای سرودن نوحه «تسبیحات» و 2نوحه دیگر «قربه الی‌الله» و «یا حسن یا حسین» را در این برنامه که به میزبانی سیدجواد شرافت برگزار شد به‌طور مفصل شرح داد.
به جز نوحه‌سرایی مداحی هم می‌کنید؟
من از 12سال قبل، در عرصه مداحی نفس می‌زدم و بعد هم دستی به قلم بردم. قبلا شعر هم می‌نوشتم، ولی بیشتر نوحه است. به قول استاد شفق «به من هر‌آنچه بخشیده‌اند، توفیق است/ مباد آنکه دم از دولت هنر بزنم». از طرف دیگر نغمه‌پرداز اگر خودش شاعر باشد می‌تواند دقیق‌ترین کلمه را در جای خودش قرار دهد و نوحه از لحاظ لفظ یک‌دست‌تر و شسته‌رفته‌تر می‌شود. من با مضمون و محتوا شروع می‌‌کنم و نغمه هم خودش عنایت می‌شود.
نوحه تسبیحات چطور آنقدر
مشهور شد؟
چند سال قبل حضرت آقا فرموده بودند که راز شهادت اشک است. دوست داشتم این جمله حضرت آقا در شعری بیاید. الان هم در بند دوم هست؛ جایی که آمده است: «می‌دونم که راز شهادته این اشک‌ها.» این جلوه‌ای که نوحه تسبیحات حضرت زهرا(س) پیدا کرد دلیلش گره خوردن به حرف ولی جامعه است.
چطور شد که شعر تسبیحات را سرودید؟
5- 4سال پیش منزل پدری در یزد بودم. همان موقع بود که عنایت شد آن هم با همین تسبیحات الله‌اکبر و الحمد‌لله و سبحان‌الله که بعد از نماز می‌خوانیم، شعر را شروع کردم. بعد از یک‌ماه مبارکی مهمان منزل حاج مهدی رسولی در زنجان بودم، سرسفره سحری برای ایشان خواندم. مدتی بعد از آن بود که حاج مهدی زنگ زد و گفت همان شعری که خواندی را برایم بفرست. در همان بند سوم یک جایی خیلی «روضه‌ای» بود و در تعامل با آقامهدی یک ذره لطیف‌ترش کردیم. آقا مهدی یک سال خواندند و سال بعدش که دوباره خواندند، به نفس نورانی ایشان و برکت حضرت زهرا(س) دیگر مورد استقبال قرار گرفت.
چه بازخورد‌هایی از این شعر گرفتید؟
قبلا خودم هم خوانده بودم، ولی رسانه‌ای نشده بود. با اجرای آقامهدی بود که گل کرد. بازخورد‌‌ها را هم بیشتر آقا مهدی داشتند، ولی من هم می‌شنیدم؛ مثلا می‌رفتیم کربلا و می‌شنیدیم موکب‌ها دارند این را پخش می‌کنند یا اینکه یک‌بار کهف‌الشهدا رفتیم و خیلی هم خسته بودم. همین که رسیدیم دیدیم بالای کهف دارد تسبیحات می‌خواند. بعد هم شنیدیم خواننده‌هایی که در این فضا نیستند و حتی زبانشان هم فارسی نیست این نغمه را شنیده و جذب شده‌اند.
ماجرای نوحه قربه‌الی‌الله چه بود؟ موضوع شعر سبک زندگی اسلامی بود؟
نه درواقع یک کار مقاومتی است؛ سبک زندگی‌ای که به مقاومت ختم می‌شود. در خانه بی‌بی اگر نان هم می‌پزند یا اگر دارند برای بچه‌ها لالایی می‌خوانند، به فکر تربیت نسل مقاوم جامعه هستند. امسال هم چیزی به ذهنم آمده که بی‌بی بچه‌ها را صدا می‌زنند و میگویند «صبح فردا صبح مقاومت و استقامت است.»
درواقع می‌خواستید در این ابیات اهمیت خانه‌داری و خانواده را هم گوشزد کنید؛ درست است؟
بله خیمه اول خانه است. در تلویزیون دیدم با پدر و مادر شهید فهمیده مصاحبه می‌‌کردند و هر دوی آنها گفتند به لقمه‌ای که سر سفره می‌خوردیم خیلی دقت می‌‌کردیم؛ یعنی این نان است که نسل را هدایت می‌کند و مقاوم بار می‌آورد. آقا هم در سخنرانی‌هایشان حیات طیبه را در همین‌جا می‌بینند. همین است که تشخص می‌دهد به خانه‌داری و اهمیت آن؛ چقدر باید دقت، معرفت، نیت و همت باشد. همین نانی که ساده می‌بینیم لقمه نور است.«قربه الی‌الله می‌رم طرف تنور / تو حیاط خونه ذکرم آیه‌های نور / نون قراره قوت بازوی علی و زینت سفره حسن شه / عزت زینب و حسین و سجده نیمه شب من شه.»
نوحه قربه‌الی‌الله همین 2بند است؟
اصلش 2بند بود که وقتی در محضر آقا می‌خواندند یک بند دیگر هم اضافه شد. مانند اینکه «نقل خونه ما حرف مقاومته» و در قسمت آخر می‌گوید «یا رب المجاهدین وانصر جیش امیرالمومنین» که مربوط به نسل‌ها و جبهه‌های آینده است. قسمتی هم هست که در آن از دعای «یا ذالقوه المتین» استفاده شده است. این دعا مربوط به زمانی بود که حضرت زهرا(س) محضر پیامبر(ص) می‌روند و درباره خستگی از کار‌های خانه طلب کمک می‌کنند و حضرت رسول(ص) میگویند که این دعا را بخوان و یک قسمت آن هم همین «یا ذالقوه المتین» است. در بعضی قسمت‌های این نوحه آقا محسن عرب‌خالقی و آقای محمد مروستی‌زاده هم کمک کردند.
نوحه یا حسن یا حسین را چطور سرودید؟
این نوحه درباره اهمیت خانواده است. یادم هست یک سخنرانی از حاج‌آقای پناهیان شنیدم که می‌‌گفتند مدح امیرالمومنین(ع) را از زبان حضرت زهرا(س) بفرمایید و برعکس مدح حضرت زهرا(س) را از زبان امیرالمومنین(ع) نقل کنید. در این نوحه هم آمده است که «یاحسن یا حسین می‌خوام بگم براتون / تا سحر از باباتون باباتون» یا اینکه «مادر شما دریای درده / کی می‌دونه زخم صورتش / با ما چه کرده» خوب است که در خانه‌های ما هم این نگاه تربیتی را داشته باشیم که مادر از پدر و پدر از مادر جلوی بچه‌ها تعریف کنند.
برای امسال هم شعری دارید؟
اگر توفیق پیدا کنیم شعری هست درباره شهادت حضرت صدیقه‌کبری(س) با این مضمون که «یا بنت‌خلیل‌الله نفس بکش آتیش سرد بشه / یا بنت خلیل‌الله اراده کن آتیش آب بشه.»
در همینه زمینه :
