سؤال اصلی این روزها این است: حماس چطور آتشبس در غزه را مدیریت میکند؟ از ۹ اکتبر که ترامپ توییت زد و گفت آتشبس بین حماس و اسرائیل شروع شده، تاکنون بیست و چند روز گذشته است، ولی هنوز همهچیز در مرحله اول آتشبس متوقف شده است! یعنی نه کاملا صلح برقرار شده و نه دوباره جنگ شروع شده که یک وضعیت خاکستری در غزه حاکم است.
قرار است بعد از این چه شود؟
طبق توافق انجام گرفته، آتشبس چند مرحله دارد.
مرحله اول آتشبس شامل تبادل اسرا و اجساد، عقبنشینی نیروهای اسرائیلی تا پشت خط زرد و باز شدن مسیر کمکهای انسانی بود. در مرحله دوم هم قرار بود دولت موقتی در غزه با نظارت بینالمللی تشکیل شود و نقش نظامی حماس کاهش یابد و نهادهای غیرنظامی به غزه وارد شوند. اما در حال حاضر آتشبس در همان مرحله اول که قرار بود طی 3روز به پایان برسد، باقیمانده است. سؤال ایناست: چرا آتشبس غزه قفل شده است؟ 2دلیل اصلی را درباره توقف آتشبس غزه در مرحله اول میتوان برشمرد.
دلیل اول توقف آتشبس در مرحله اول، دلیل میدانی است. همه اسیران زنده اسرائیلی در همان روزهای اول آتشبس آزاد شدند. این اسیران شامل ۱۳ اسرائیلی در برابر حدود ۱۹۰۰ فلسطینی بودهاند. اما تحویل اجساد اسرای اسرائیلی کامل نشده و از ۲۸ جسد اسیر اسرائیلی، هنوز 10جسد دیگر بازنگشته است.
حماس علت تأخیر در تحویل همه اجساد را بمبارانهای غزه و تغییر زمین در نتیجه 2سال جنگ عنوان کرده و گفته است که پیدا کردن اجساد در شرایط فعلی غزه بسیار سخت شده است. بهگفته حماس، برای جستوجو و کشف همه اجساد اسرای اسرائیلی، تجهیزات کامل باید وارد غزه شوند و اسرائیل هم مفاد آتشبس را رعایت کند.
در مقابل، اسرائیل هم اعلام کرده است که حماس به عمد تحویل اجساد را به تأخیر انداخته تا زمان بخرد و دوباره خودش را در غزه بازسازی کند. طی همین چند روز اخیر هم اسرائیل مجبور شده از بعضی مناطق خط زرد عقبنشینی کند تا تیمهای جستوجو از مصر و قسام بتوانند وارد غزه شوند و به جستوجوی اجساد بپردازند.
دلیل دوم توقف آتشبس غزه، دلیل سیاسی است. در مرحله دوم آتشبس قرار بود که دولت موقت غزه شکل بگیرد. ترامپ گفته بود این دولت باید تکنوکرات باشد، نه وابسته به حماس، ولی حالا اسمی که برای این دولت تکنوکرات در غزه مطرح شده، فردی به نام «امجد شوا» است، کسی که گرچه عضو رسمی حماس نیست، ولی به حماس بسیار نزدیک است. براساس گزارش رسانههای عبری، نیمی از کابینه جدید در غزه نیز توسط چهرههایی انتخاب شدهاند که یا سابقه همکاری با حماس دارند یا دستکم از نظر فکری به حماس نزدیک هستند.
طبیعی است که اسرائیل با وضعیت جدید غزه مشکل دارد، چون وضعیت جدید در عمل یعنی حماس با اسم جدیدی در غزه به قدرت بازگشته است.
حالا نتیجه چه خواهد شد؟
مرحله اول آتشبس که قرار بود 3روز طول بکشد، بیش از20روز طول کشیده و در همین مدت حماس توانسته بخش زیادی از ساختار امنیتی و خدماتی غزه را دوباره فعالکند. گزارش کانال 13اسرائیل هم حاکی از آن است که دستگاههای امنیتی هشدار دادهاند که «حماس دوباره عملا در حال بهدست گرفتن حکومت در غزه است.»در واقع میتوان گفت که حماس آتشبس در غزه را هوشمندانه و تاکتیکی مدیریت میکند و این مدیریت به شکلی است که نه توافق را بشکند و نه آنقدر خاموش است که حماس را از قدرت در غزه کنار بزند. در شرایط فعلی حماس با بازیهای میدانی، در حال خرید زمان است و فضا را توانسته کنترل و خودش را تثبیت کند. یعنی آتشبس برای حماس فقط «وقفه در جنگ» نیست، بلکه یک «دوره بازسازی قدرت» نیز به شمار میرود که تاکنون به خوبی توانسته آن را دنبال کند.
حماس با پنبه سر اسرائیل را میبرد
در همینه زمینه :