150هزار نابینای مطلق در ایران

محمد سرابی | روزنامه‌نگار 

نزدیک به 3دهم درصد جمعیت کشور به‌عنوان نابینا و کم‌بینا در سازمان بهزیستی پرونده دارند که البته تنها بخشی از مبتلایان به اختلال‌های بینایی را تشکیل می‌دهند. در ایران با وجود همه فناوری‌های جدید، هنوز هم عصای سفید نشانه ویژه نابینایان است و آنها برای رفت‌وآمد و دیگر امور روزمره به کمک دیگران نیاز دارند. گویا اختراعات نوین برای توانمند‌سازی معلولان هنوز به ایران راه پیدا نکرده است. بنا به آماری که در نشست روز جهانی عصای سفید و با شعار «دسترسی نابینایان به فناوری‌های نوین، زمینه‌ساز فرصت‌های برابر» اعلام شد، در ایران نزدیک به یک‌میلیون نفر دچار اختلال بینایی هستند که حدود ۱۵۰هزار نفر از آنها نابینای مطلق به شمار می‌آیند. رئیس سازمان بهزیستی در این مراسم با بیان اینکه از یک‌میلیون نابینای کشور، ۲۵۴هزار نفر زیر پوشش بهزیستی هستند، گفته:    «۴۵۰نابینا و کم‌بینا در پایگاه اطلاعاتی ما جزو نخبگان برتر کشور در عرصه‌های مختلف ثبت شده‌اند.» سیدجواد حسینی با اشاره به اینکه جامعه توسعه‌یافته یک جامعه دوستدار انسان است، از اهمیت پیشگیری از معلولیت سخن گفت و یادآور شد: «نخستین آزمون استخدامی ویژه معلولان برگزار شد و در آن 5هزار نفر از معلولان شرکت کردند که 3هزار نفر جذب و 2هزار نفر دیگر در حال طی مراحل استخدامی هستند. همچنین هفته گذشته نیز مجوز برگزاری دومین آزمون استخدامی معلولان را دریافت کرده‌ایم.» او همچنین گفت: «در قانون حمایت از حقوق معلولان و قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت تأکید شده است که دولت باید زمینه‌های لازم برای دستیابی افراد نابینا و کم‌بینا به فرصت‌های شغلی و اجتماعی برابر را فراهم کند و ضمن از بین بردن موانع تبعیض‌آمیز در مسیر مشارکت این افراد، امکانات موردنیاز، اعم از عصای سفید، نوشت‌افزارهای هوشمند و کامپیوترهای مجهز به امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری گویاساز و برجسته‌ساز را در اختیار آنان قرار دهد تا با آگاهی و استقلال، نقش ارزشمند خود را در عرصه‌های مختلف ایفا کنند.»



امید به هوش مصنوعی

وقتی هوش مصنوعی فناوری‌های کمک‌رسان به معلولان را ارائه کرد، نابینایان ایران امید زیادی برای بهره‌مندی از آن پیدا کردند، اما تحریم و فیلترینگ باعث بسته شدن این راه شده است. امید هاشمی یکی از نابینایان حاضر در نشست روز عصای سفید در این‌باره گفت: دوگانه تحریم و فیلترینگ مانع از استفاده نابینایان از امکانات هوش مصنوعی شده است؛ درحالی‌که هوش مصنوعی می‌تواند تصاویر و ویدئو‌های فضای مجازی را برای نابینایان توصیف کند.
محمدامین آقامیری، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی در این نشست با اشاره به اینکه فضای مجازی مهم‌ترین بستر تحقق عدالت است، گفت: برخی از انواع هوش مصنوعی فیلتر نیست، بلکه از خارج از کشور تحریم شده که به‌دنبال شکست تحریم با استفاده از برخی فناوری‌ها هستیم. همچنین یک سکوی هوش مصنوعی داخلی در حال ساخت است تا مورد استفاده قرار گیرد.