
بارشها نصف شد
فقط ۱۵ روز از آغاز سال آبی جدید گذشته است اما نشانهها از بحرانیترین آغاز در دهههای اخیر خبر میدهد

گروه ایرانشهر
درحالیکه سال گذشته در نیمه اول مهر، ۲۶ استان کشور بارندگی داشتند، امسال فقط ۶ استان شاهد بارش بودند. ورودی آب به سدهای بزرگ کشور نیز نصف شده است. از ابتدای مهر تاکنون فقط ۳۴۰ میلیون مترمکعب آب وارد سدها شده، درحالیکه در همین بازه زمانی سال قبل، ۶۸۰ میلیون مترمکعب ثبت شده بود.تازهترین گزارشهای شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان میدهد ۱۹ سد در آستانه خشکی کامل قرار دارند و ۳ سد کاملا خشک شدهاند. میانگین پرشدگی سدهای کشور اکنون فقط ۳۵ درصد است و بیشتر سدها در پایینترین سطح ذخیره خود در سالهای اخیر قرار دارند.
آماده نبودیم
یک محقق حوزه سیاستگذاری انرژی و دیپلماسی آب درباره عمق بحران آب در کشور میگوید: «ایران همیشه کشور کمآبی بوده، اما مشکل ما این است که برای خشکسالیهای دورهای، آمادگی نداریم. همانطور که برای آتشسوزی آتشنشان داریم، باید برای خشکسالی برنامه داشته باشیم. ولی حالا تنها راهحل وزارت نیرو برای تامین آب آشامیدنی، حفر چاههای جدید است؛روشی که سالها تکرار شده و فشار شدیدی بر آبخوانهای ممنوعه و ممنوعه بحرانی
وارد میکند.»
مهدی فصیحیهرندی در گفتوگو با همشهری هشدار میدهد: «این فشار مستقیم، باعث فرونشست گسترده زمین در بسیاری از مناطق شده و بحرانها را به هم پیوند داده است. درحالیکه بحران آب آشامیدنی و بحران فرونشست ارتباط مستقیمی دارند،
هر کدام جداگانه و بدون هماهنگی مدیریت میشوند.»
او توضیح میدهد که در گذشته تامین آب تهران بهطور متوسط ۷۰ درصد از منابع سطحی و ۳۰ درصد از منابع زیرزمینی بود، اما اکنون این نسبت ۵۰-۵۰ شده است و احتمالا در یکی دو ماه آینده برداشت از چاهها باز هم بیشتر خواهد شد. اثر این برداشتها چند سال بعد دیده میشود، وقتی دیگر آبی برای جبران باقی نمانده باشد.
پیشبینی ناامیدکننده بارشها
این کارشناس با اشاره به پیشبینیهای ناامیدکننده هواشناسی برای ۳ماه نخست سال آبی جدید میگوید: «در ۱۵ روز اول مهر، هم دمای هوا بالا بوده و هم بارشها بهشدت کاهش یافته است و این یعنی سال سختی در پیش داریم. در حال حاضر، برخی راهکارهای اضطراری مانند کاهش فشار شبکه توزیع آب در تهران باعث صرفهجویی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصدی مصرف شده و تا حدی بحران را به تعویق انداخته است. اما اینها صرفا راهکار مقطعی هستند و درست مثل چسب زخم عمل میکنند. درواقع هنوز امیدمان به آسمان است تا بارشها برگردند.»
فصیحی تأکید میکند: «سالهاست راهحلهای علمی مدیریت مصرف که در دنیا از آنها استفاده میشود نادیده گرفته شده است؛ از نوسازی شبکههای فرسوده توزیع تا وضع تعرفههای هوشمند و پلکانی برای کنترل مصرف.»
مهدی فصیحیهرندی، محقق حوزه سیاستگذاری انرژی و دیپلماسیآب:
سالهاست راهحلهای علمی مدیریت مصرف که در دنیا از آنها استفاده میشود نادیده گرفته شده است، از نوسازی شبکههای فرسوده توزیع تا تعرفههای هوشمند و پلکانی برای کنترل مصرف.