عملیات خنثی‌سازی ماشه

محسن تولایی| روزنامه‌نگار 

بحث بر سر فعال‌سازی مکانیسم ماشه و ضرورت مذاکره با آمریکا، 2دیدگاه متضاد را نمایان کرده و دستمایه یک مناظره در تلویزیون اینترنتی همشهری شده است. امیر دبیری‌مهر، عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی اندیشه و قلم با تأکید بر شرایط بحرانی اقتصاد و تهدید جنگ، مذاکره مستقیم با ترامپ را تنها راه جلوگیری از فاجعه می‌داند . در مقابل حمید غلامزاده، مدیر اندیشکده خانه دیپلماسی مذاکره از موضع ضعف را بی‌فایده و خطرناک خوانده است و بر قدرت‌سازی داخلی، توسعه روابط منطقه‌ای و اجرای دقیق قوانین به‌عنوان تنها راه نجات تأکید می‌کند. 

مذاکره مستقیم با ترامپ؛ آری یا نه؟ 
دبیری‌مهر (موافق مذاکره)
  مذاکره تنها راه جلوگیری از فعال‌سازی کامل مکانیسم ماشه است.
  دیدار پزشکیان با ترامپ می‌تواند از جنگ احتمالی جلوگیری کند.
  ترامپ بر منافع شخصی خود متمرکز است و می‌توان از این نقطه ضعف استفاده کرد.
  حتی اگر مذاکره نتیجه فوری نداشته باشد، انسجام داخلی را تقویت می‌کند.
غلامزاده (مخالف مذاکره)
  مذاکره از موضع ضعف تنها به امتیاز دادن منجر می‌شود.
  آمریکا تنها برای دیکته کردن خواسته‌هایش وارد مذاکره می‌شود.
  مذاکره مستقیم سیگنال ضعف است و قدرت چانه‌زنی ایران را کاهش می‌دهد.
  سابقه نشان داده مذاکره حین تهدید به نتیجه نمی‌رسد.

تأثیر تحریم‌ها و اقتصاد
دبیری‌مهر
  اقتصاد ایران کاملا وابسته به مسائل بین‌المللی است.
  معیشت مردم تحت‌تأثیر شدید تحریم‌ها قرار دارد.
  در دوره برجام شاهد بهترین وضعیت رفاهی بودیم.
  باید واقعیت‌های اقتصادی را بپذیریم و براساس آن تصمیم بگیریم.
غلامزاده
  برداشتن تحریم‌ها لزوما از طریق مذاکره ممکن نیست.
  می‌توان با توسعه روابط با کشورهای همسایه و قدرت‌های غیرغربی تحریم‌ها را دور زد.
  روسیه نمونه‌ای است که با وجود تحریم‌ها رشد اقتصادی داشته است.
  باید بر دیپلماسی اقتصادی و ایجاد راه‌حل‌های جایگزین تمرکز کرد.

تهدید جنگ و امنیت ملی
دبیری‌مهر
  خطر حمله اسرائیل به ایران بسیار جدی است.
  جنگ تنها با چراغ سبز آمریکا ممکن است.
  مذاکره می‌تواند احتمال جنگ را کاهش دهد.
  حتی کاهش ۲۰درصدی احتمال جنگ ارزش مذاکره را دارد.
غلامزاده
  مذاکره مستقیم منجر به جنگ می‌شود؛ زیرا سیگنال ضعف است.
  باید با قدرت‌سازی و تقویت موقعیت داخلی از جنگ جلوگیری کرد.
  اسرائیل تمایلی به تکرار حمله به ایران ندارد.
  باید سازوکارهای دفاعی و بازدارندگی را تقویت کرد.

راهکارهای جایگزین
دبیری‌مهر
  استفاده از فرصت مجمع عمومی سازمان ملل برای مذاکره مستقیم
  بهره‌گیری از روانشناسی شخصیتی ترامپ برای کسب امتیاز
  پذیرش ریسک تحقیر دیپلماتیک برای کسب منافع بزرگ‌تر
  اولویت‌بندی منافع ملی بر ایدئولوژی
غلامزاده
  تقویت همکاری با کشورهای همسایه و قدرت‌های منطقه‌ای
  فعال‌سازی ظرفیت‌های سازمان‌هایی مانند شانگهای و بریکس
  اجرای دقیق قوانین داخلی برای تقویت موقعیت بین‌المللی
  توسعه دیپلماسی اقتصادی و کاهش وابستگی به غرب