گردشگری
این قنات را جن‌ها ساخته‌اند!
محمود مولایی؛ روزنامه‌نگار
قنات قصبه گناباد، قدیمی‌ترین قنات دنیاست؛ قناتی شگفت‌انگیز که بر مبنای یک افسانه عامیانه توسط دیوها و جن‌ها ساخته شده؛ زیرا آنها معتقد بودند ساخت چنین قناتی از عهده انسان برنمی‌آید و کاری است نشدنی.
بر اساس این افسانه در زمان‌های بسیار قدیم، شخصی به نام طاهر که دارای قدرتی خاص بوده، به دیوها دستور داده چاهی بسیار عمیق حفر کنند.
مدیر پایگاه جهانی قنات قصبه گناباد که به‌عنوان سرگروه پرونده قنات‌های ایرانی در اجلاس یونسکو به ثبت رسیده، به همشهری می‌گوید: «قنات قصبه گناباد به‌عنوان قدیمی‌ترین و عمیق‌ترین قنات جهان به‌دلیل داشتن 2ویژگی منحصربه‌فرد عمقی بیش از ۳۳۰ متر و قدمت حدود ۲۵۰۰ ساله در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.»
حمیدرضا محمودی با بیان اینکه مطالعات آزمایشگاهی و یافته‌های باستان‌شناسی ازجمله ابزارهای حفاری، سفالینه‌ها و آزمایش‌های کربن‌سنجی، قدمت این قنات را به دوره هخامنشیان نسبت می‌دهند، می‌افزاید: «عمق مادرچاه قنات قصبه از ارتفاع برج ایفل نیز بیشتر و این موضوع نشان‌دهنده عظمت و پیچیدگی ساخت آن در دوران باستان است. شیب این قنات یک در هزار و ساخت چنین قناتی در آن دوره، یک نوآوری بی‌‌نظیر محسوب می‌شده است.»
محمودی توضیح می‌دهد که در سال‌های اخیر، مرمت و لایروبی به طول ۱۲ کیلومتر توسط جهادکشاورزی و هیأت امنای قنات انجام و منجر به افزایش دبی آب تا حدود ۲۰ لیتر در ثانیه شده است. مدیر پایگاه جهانی قنات قصبه گناباد یادآور می‌شود: «از سال ۱۳۹۲، پایگاه میراث جهانی قنات قصبه در استان شکل گرفته و اقدامات اجرایی متعددی در سایت آغاز شده؛ همچنین طرح حلقه گردشگری قنات قصبه به طول ۲.۷ کیلومتر مصوب شده و در حال اجراست.»
