کوتاه‌تر از گزارش
بزرگ‌ترین کاروانسرای درون‌شهری پایتخت
راحله عبدالحسینی؛ روزنامه‌نگار
کاروانسرای خانات در محله مولوی از عهد ناصری با گسترش تهران به محدوده شهری وارد شد و با تغییر کاربری این روزها به بازاری پویا برای بنکداران خشکبار و آجیل و پاتوقی برای گردشگران و علاقه‌مندان به بناهای تاریخی تبدیل شده‌است.
این کاروانسرای یک هکتاری۱۳۰ساله حدود ۷۰سال پیش از سوی موسی‌خان امین‌الملک به حاج سیدعلی اردهالی واگذار شد و‌در حال‌حاضر مالکیت کاروانسرای خانات در اختیار خانواده اردهالی‌است.2 دهه پیش هم مالک کاروانسرای خانات به فکر تخریب و نوسازی آن افتاد.
اسکندر مختاری، کارشناس میراث فرهنگی به همشهری می‌گوید: «شهرداری از میراث فرهنگی برای تخریب کاروانسرا استعلام کرد و برای تعیین وضعیت به کاروانسرا رفتم. دیدم بنای کاروانسرا در سلامت کامل است. با موافقت مالک کاروانسرا، پرونده تخریب، مختومه و قرار شد با مرمت آن به بازاری زنده و پویا با درهای باز برای حضور گردشگران تبدیل شود.»
کاروانسرای خانات از گزند تخریب جان سالم به در برد و سال ۱۳۸۲ به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کاروانسراهای درون‌شهری ایران واجد ارزش شناخته و در فهرست آثار ملی ثبت شد. این کاروانسرا با بهره‌گیری از معماری باغ‌های ایرانی ساخته شده و دور تا دور محوطه کاروانسرا ۵۲ حجره جای گرفته. خانات به‌معنای حجره‌هاست و کیسه‌های آجیل و خشکبار حجره‌ها را قرق کرده‌اند.
مختاری یادآور می‌شود که توسعه شهری مستلزم تغییر کاربری‌هایی از این دست است و ادامه می‌دهد: «می‌شود از لحاظ شکل ظاهری این بناها به گذشته برگردانده شوند اما از لحاظ کاربری بازگرداندن این بناها به ظاهر گذشته کار سختی است.»
در همینه زمینه :
