گزارش
داستان زنان سینمای ایران
گفت‌وگو با آنتونیا شرکا و شهرزاد امیرشاه‌کرمی درباره کارنامه بازیگری لیلا حاتمی و پریناز ایزدیار
گروه 24
اکران همزمان 2فیلم از لیلا حاتمی و پریناز ایزدیار زمان مناسبی برای دقت در جایگاه بازیگری زنان در سینمای امروز ایران فراهم کرد. حاتمی در ۳دهه و ایزدیار بیش از ۱۰سال از چهره‌های اصلی زنان پروژه‌های مهم سینمای ایران هستند. در کنار هم قرار گرفتن ۲فیلم بحث‌انگیز از این دو بازیگر انگیزه بحث درباره کارنامه و جایگاه آنها را فراهم کرد. امروز درباره لیلا حاتمی، بازیگر نقش رعنا در فیلم «پیرپسر» به کارگردانی اکتای براهنی و پریناز ایزدیار بازیگر نقش مهناز در فیلم «زن و بچه» ساخته سعید روستایی سخن می‌گوییم. در مجله تصویری این هفته24، آنتونیا شرکا و شهرزاد امیرشاه‌کرمی، از منتقدان سینمایی مهمان بودند و درباره کارنامه بازی این دو بازیگر صحبت کردند.
آنتونیا شرکا: «پیرپسر» و «زن و بچه» فیلم‌های شاخصی برای حاتمی و ایزدیار نیستند
بازی لیلا حاتمی در «پیرپسر» برگ جدیدی از بازیگری او محسوب نمی‌شود. این فیلم در امتداد فیلم‌هایی است که لیلا حاتمی در این سال‌ها بازی کرده. بازی حاتمی در این فیلم من را یاد فیلم «من» سهیل بیرقی انداخت. زن این فیلم تلاش دارد آزادی و جسارتی داشته باشد تا در زندگی خودش که از خانواده‌ای فرودست است جهش پیدا کند، اما در عین تلاش برای این جهش نشان می‌دهد شکننده هم هست.
شاخص‌ترین فیلم‌های ایزدیار را «ابد و یک روز»، «سرخپوست» و «ملاقات خصوصی» می‌دانم. مهم‌ترین ویژگی ایزدیار این است که این بازیگر با سینمای اجتماعی شناخته شد و همیشه در اکثر فیلم‌هایش در شخصیت زنی فرودست بازی می‌کند و با مشکلات می‌جنگد. اما در چهره لیلا حاتمی یک‌جور معصومیت و مظلومیت دیده می‌شود. البته لیلا حاتمی در کلاس دیگری بازی می‌کند. ایزدیار از یک جایی به فیلم‌هایی‌که در کارنامه‌اش مؤثر نبوده تن داده، اما لیلا حاتمی موفقیت بیشتری در پذیرش نقش‌ها داشته و به نوعی در انتخاب نقش‌هایش وسواس بیشتری دارد.
در سینمای ایران این بازیگران ستاره محسوب می‌شوند. لیلا حاتمی به نسلی تعلق دارد که در دهه70 و ورود به دهه80 وقتی به 40سالگی می‌رسیدند، باید دوره‌ای بازی نمی‌کردند و بعدتر در نقش مادر بازی می‌کردند، اما لیلا حاتمی و هدیه تهرانی توانستند سلیقه تماشاگران خود را رشد بدهند و ملاک ارزیابی جذابیت زنانه در تغییر آن در سینما دستاوردی بود. لیلا حاتمی جذابیت سرد و مرموز و در حین حال زنانه دارد، اما ایزدیار به لحاظ ملاک زیبایی‌شناختی منطبق سلیقه ایرانی است. لیلا حاتمی با نسل قدیم سینما بزرگ شده و با کارگردانان نسل قدیم همکاری کرده، از مهرجویی گرفته تا کیمیایی و جیرانی. ایزدیار با کارگردانان هم نسل خود بالا آمده است.
شهرزاد امیرشاه‌کرمی: مقایسه لیلا حاتمی و پریناز ایزدیار درست نیست
ویژگی لیلا حاتمی به همراه دو یا سه بازیگر دیگر سینمای ایران این است که از کودکی در سینما بودند و بزرگ شدند و همین باعث ماندگاری آنها در سینما شده است. تماشاگر آرام‌آرام بزرگ شدنشان را دیده است. به نظرم بازی لیلا حاتمی در«پیرپسر» برگ جدیدی از بازیگری‌اش نیست. شاید معصومیت حاتمی در این فیلم به لایه‌های زیرین رفته و حاتمی در نقش رعنا بر زنانگی و ظاهر و چهره‌ای که دارد تمرکز بیشتری داشته، اما در کارنامه‌اش نکته جدیدی رقم نزده است.
ایزدیار یک دهه است که به شکل حرفه‌ای در سینما بازی می‌کند و لیلا حاتمی هم 3 دهه است که در سینما بازی می‌کند. مقایسه این دو بازیگر را درست نمی‌دانم. با توجه به سوابق بازیگری، انتخاب‌ها و فرصت‌ها به اندازه لیلا حاتمی در اختیار ایزدیار قرار نگرفته. برای ایزدیار هنوز فرصت‌های زیادی وجود دارد و او هنوز به قله بازیگری نرسیده. اما «زن و بچه» در رده پایین‌تری قرار دارد و ایزدیار را وارد دنیای بازیگری جدیدی نمی‌کند.
ایزدیار در شمایل یک زن فرودست به همراه تولد برخی از فیلم‌های اجتماعی که از دهه90 در سینمای ایران شروع شد که به اجبار نام درام اجتماعی رویش می‌گذاریم، وارد بازیگری شد. ایزدیار بازیگری ستاره در سینمای تجاری نیست و حاتمی هم در دهه70 جزو ستاره‌های جوان بود، اما تضمین گیشه محسوب نمی‌شود. اما حاتمی با توجه به انتخاب نقش‌هایش تضمین‌کننده کیفیت فیلم است. ایزدیار راه‌هایی نرفته در پیش رو دارد و قضاوت درباره‌اش زود است. این دو بازیگر تضمین‌کننده فروش فیلم نیستند، اما می‌توانند ستاره سینمای ایران باشند.
