ماهیت حقیقی کریدور زنگزور

سحر خانمحمدی؛ روزنامه‌نگار

کریدور زنگزور، مسیری است که با هدف اتصال سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان به نخجوان طراحی شده و از ارمنستان عبور می‌کند. این مسیر در نگاه نخست پروژه‌ای اقتصادی به شمار می‌رود، اما ابعاد جغرافیایی، سرمایه‌گذاری‌های خارجی و حساسیت‌های منطقه‌ای آن، توجه تحلیلگران و ناظران امنیتی را به خود جلب کرده است.

ماهیت واقعی زنگزور؛ بیش از یک پروژه اقتصادی
ابوالفضل ظهره‌وند، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفتگو با همشهری با تأکید بر ابعاد واقعی کریدور گفت: «ظاهر این پروژه، یک طرح تجاری است، اما ماهیت آن کاملاً امنیتی و نظامی است. مسیر زنگزور می‌تواند بستری برای انتقال تجهیزات و نیروهای نظامی آمریکا و ناتو به منطقه قفقاز جنوبی و آسیای میانه باشد.» وی افزود: «این اقدام، حرکتی است در جهت بی‌ثبات‌سازی منطقه و نباید ساده‌انگارانه صرفاً در چارچوب تجارت و ترانزیت به آن نگاه کرد.»

نقش ترکیه و حمایت فرامنطقه‌ای
ظهره‌وند با اشاره به نقش ترکیه تصریح کرد: «ترکیه، به عنوان عضو ناتو و با منافع اقتصادی، قومیتی و گرایش‌های پان‌ترکی، از این پروژه حمایت می‌کند. حمایت ترکیه نشان می‌دهد که این پروژه، نه تنها یک مسیر ترانزیتی بلکه بخشی از راهبرد گسترده نفوذ و قدرت‌بخشی به متحدان فرامنطقه‌ای است.» در کنار این نگاه، فرشاد ابراهیم‌پور، نماینده مردم ایذه و باغملک، کریدور زنگزور را به‌عنوان یک پروژه ژئوپلیتیکی با حضور مستقیم آمریکا و پشتیبانی رژیم صهیونیستی تحلیل کرد و  گفت: «این مسیر نه یک پروژه اقتصادی صرف، بلکه بخشی از راهبرد کلان محاصره و نفوذ ژئوپلیتیکی علیه ایران است. تجربه نشان داده هر طرحی که با حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای شکل گیرد، دیر یا زود به بستر ناامنی و بی‌ثباتی تبدیل می‌شود.» 
به طور کلی موقعیت جغرافیایی کریدور زنگزور آن را به یک نقطه حساس و استراتژیک تبدیل کرده است؛ نقطه‌ای که هرگونه تحرک نظامی، ورود بازیگران فرامنطقه‌ای یا تغییرات زیرساختی می‌تواند توازن سیاسی و امنیتی منطقه قفقاز جنوبی و حتی آسیای میانه را تحت تأثیر قرار دهد.
طبق  اظهارنظر مسئولان همچون نمایندگان مجلس و دستگاه دیپلماسی، ایران تاکنون رویکردی فعالانه در قبال کریدور زنگزور داشته است؛ رصد دقیق تحرکات نظامی و اقتصادی مسیر، اهتمام بر ضرورت همکاری با کشورهای همسایه و اقدامات دیپلماسی پیگیر، نشان می‌دهد که کشور تمام تلاش خود را برای شناسایی و خنثی‌سازی هرگونه تهدید بالقوه برای امنیت ملی و ثبات منطقه‌ای به کار بسته است.