سقاهای کوچک

این قاب، پنجره‌ای به 80سال پیش پایتخت است؛ به تابستانی داغ در سال ۱۳۲۴، زمانی که صدای مدرنیته هنوز در همهمه‌ سنت‌های کهن گم بود. در این تصویر که توسط عکاس فقید، محمود پاکزاد در چهارراه مخبرالدوله به ثبت رسیده، شاهد برشی از زندگی روزمره تهران قدیم هستیم. پیش از آنکه لوله‌کشی آب به همه خانه‌ها برسد «سقایی» نه فقط یک سنت مذهبی که یک شغل حیاتی و رایج بود؛ شغلی که اغلب بر دوش کودکان و نوجوانان سنگینی می‌کرد.
نگاه‌های مصمم این پسران نوجوان، پاهای برهنه بر آسفالت داغ، کوزه‌ها و ظروف آبی که حمل می‌کنند، روایتی خاموش از مسئولیت‌پذیری زودهنگام و تلاش برای کسب درآمد در آن روزگار است. آنها نه‌تنها آب که خنکای زندگی را به رهگذران تشنه می‌فروختند. این عکس، فراتر از یک سند تاریخی از یک شغل منسوخ‌شده، تصویری قدرتمند از بافت اجتماعی تهران آن دوران است؛ شهری که در آن، کودکان در بطن خیابان و بازار بزرگ می‌شدند و با صدای زنگ ظروفشان نبض زندگی را در کوچه‌ها جاری می‌کردند. این نوجوانان سقاهای کوچک تاریخ تهران هستند که تصویرشان یادآور دورانی است که یک جرعه آب خنک گرانبها بودومردم‌بیشتر‌قدرش‌رامی‌دانستند