
چهره جنگی بانک ملی

از سال۱۳۶۲ که عراق به بمباران شهرها و نیروهای غیرنظامی پرداخت، پخش صدای آژیر و رفتارهای جمعی متعاقب آن، به بخشی از زندگی روزمره مردم بدل شد. در زمان حمله هوایی، پیامی با این متن از رادیو یا تلویزیون پخش میشد: «توجه! توجه! علامتی که هماکنون میشنوید اعلام خطر یا وضعیت قرمز است و معنی و مفهوم آن این است که حمله هوایی انجام خواهد شد. محل کار خود را ترک کنید و به پناهگاه بروید.» بعد برق قطع میشد و شهر در خاموشی فرومیرفت. در این میان در خارج از پناهگاه صدای ضدهواییها بود که به گوش میرسید و غرش موشکها در آسمان و بعد صدای انفجارهای مهیب. بیشتر پناهگاهها در روزهای جنگ یا در زیرزمین ساختمانهای نهادها و ارگانهای خدماتی ساخته شده بود یا در ورزشگاهها، دانشگاهها و مدارس. کسانی هم که موقع موشکباران در خیابان بودند در هر جایی بهنظرشان امن بود پناه میگرفتند. حسین دوستمحمدی، از ساکنان محله هفتتیر آن روزها را اینگونه تعریف میکند: «وقتی صدای آژیر میآمد دیگر چراغ قرمز و زرد مهم نبود، مثل گلوله به هر طرف میرفتیم. یکبار هم نزدیک میدان هفتتیر در حال سوارکردن مسافر بودم که صدای آژیر بلند شد. من مسافر ماشین را وسط خیابان رها کردم و به سمت زیر پل کریمخان دویدم، عدهای هم به سمت بانک نزدیک میدان میدویدند. فکر میکردند ساختمان دولتی است و آنجا محکمتر است، درحالیکه نمای بانک شیشه بود.» ساختمان بانک ملی ضلع جنوبشرقی میدان هفتتیر نمای شیشهای داشت و اگر موشک یا بمبی آنجا اصابت میکرد معلوم نبود که شیشههای نمای بانک چه بلایی سر مردم بیاورد، برای همین ساختمان را با گونیهای شن پوشانده بودند. گونیها آنقدر زیاد بودند که شکل و شمایل جدیدی از ساختمان بانک دیده میشد. این عکس سال۱۳۶۶ گرفته شده است.