مرجعی برای جنگ

«هنر رزم» با اینکه 2هزار و 500سال پیش نوشته شده، این رساله‌ کهن از چین باستان، مملو از توصیه‌های خردمندانه درباره راهبرد و تاکتیک‌های جنگی، هنوز هم کتابی ضروری برای نسل‌های گوناگون فرماندهان نظامی، رهبران تجاری و رقبا در زمینه‌های مختلف به‌شمار می‌آید. اصولا آن را عامل بسیاری از پیروزی‌های کوچک و بزرگ دانسته‌اند. سان تزو (یا سان‌زی) گمان می‌رود که در دوره بهار و پاییز تاریخ چین – حدود سال‌های 470 تا 722 پیش از میلاد – زندگی می‌کرده است؛ دوره‌ای که در اوج شکوفایی دوران طلایی چین باستان قرار داشت. اطلاعات اندکی از زندگی او یا منابع دانش‌اش در دست است، جز اینکه گفته می‌شود وی ژنرال نظامی و فیلسوفی برجسته بوده و به‌عنوان نویسنده اصلی کتاب «هنر رزم» شناخته می‌شود.
به‌عنوان یکی از 7اثر کلاسیک نظامی چین، ‌کتاب «سان تزو» آنچنان در آسیا شهرت یافت که حتی دهقانان بی‌سواد نیز نام آن را می‌دانستند و چندین نسل از جنگاوران بخش زیادی از محتوای آن را از بر می‌کردند. با گذر زمان، این کتاب همچنان یکی از مراجع اصلی در زمینه جنگ باقی مانده است. نویسنده توصیه‌هایی خردمندانه برای پیروزی در جنگ و پرهیز از اشتباهات هنگام رویارویی با دشمن ارائه می‌دهد. او می‌نویسد: «هنر جنگ برای دولت از اهمیت حیاتی برخوردار است؛ موضوعی مربوط به زندگی و مرگ، راهی به‌سوی نجات یا نابودی. از این‌رو، نباید به هیچ‌وجه از آن غفلت کرد.» از دیدگاه او‌ «برترین هنر جنگ آن است که دشمن را بدون جنگیدن شکست دهی‌». از این کتاب ترجمه‌های متعددی به فارسی موجود است که از میانشان ترجمه نادر سعیدی از نشر قطره و مهدی سمسار از نشر جامی از باقی ترجمه‌ها مشهورتر است.