عملیات بزرگ شبانه

سیده‌زهرا عبداللهی؛ روزنامه‌نگار

تاریکی شب در حالی طی روزهای اخیر به کابوسی برای صهیونیست‌ها در سرزمین‌های اشغالی تبدیل شده‌است که 8موج سنگین حملات، افکارعمومی رژیم‌صهیونیستی را در آستانه فروپاشی قرار داده‌است.
در چنین شرایطی از 8موج عملیات «وعده صادق3» به‌جز یک موج، بقیه در تاریکی شب انجام شده‌است و خسارت‌ها و تلفات قابل‌توجهی به صهیونیست‌ها وارد کرده‌است.
این در حالی است که عملیات‌های نظامی مهمی شب‌ها انجام شده‌اند. علت چنین انتخاب‌هایی بنا به توضیحات منابع نظامی و دفاعی چند مورد معدود کلیدی هستند.
عملیات‌های نظامی مهمی از ایران طی سال‌های اخیر در اوقات شب انجام شدند، ازجمله حمله موشکی و پهپادی ۲۵ فروردین امسال سپاه به اسرائیل یا حمله موشکی شبانه به پایگاه عین‌الاسد آمریکا در سال ۱۳۹۸. بر مبنای چنین سابقه‌ای، رسانه‌ها و افکارعمومی انتظار دارند حمله تلافی‌جویانه جدید ایران به اسرائیل نیز در اوقات شبانه انجام شود. نمونه‌های دیگری از عملیات‌های نظامی مهم و بزرگ که شب انجام شده‌اند هم وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود:

عملیات انتقال گروگان‌ها در ایران (۱۹۸۰): این عملیات نظامی آمریکا برای نجات گروگان‌های آمریکایی در تهران در سال ۱۹۸۰ میلادی انجام شد که درنهایت شکست خورد. این عملیات در شب انجام شد تا عامل غافلگیری و پنهانکاری باشد.

حمله به بغداد در جنگ عراق (۲۰۰۳): آمریکا و متحدانش حمله به بغداد را در جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ در شب آغاز کردند تا بتوانند از عوامل پنهانکاری و کاهش تلفات غیرنظامی بهره ببرند.

حمله به اسامه بن لادن در پاکستان (۲۰۱۱): عملیات نیروهای آمریکایی برای کشتن اسامه بن لادن رهبر القاعده در پاکستان در شب انجام شد تا احتمال موفقیت را افزایش دهد.

عملیات نیروهای ویژه در سوریه (۲۰۱۹): حمله نیروهای آمریکایی به رهبر داعش، ابوبکر البغدادی در سوریه در شب انجام شد تا پنهانکاری و غافلگیری را افزایش دهد. این نمونه‌ها نشان می‌دهند که عملیات نظامی بزرگ و حساس اغلب در شب انجام می‌شوند تا از مزایای تاکتیکی و استراتژیک تاریکی شب بهره ببرند.

چرا عملیات در شب؟
براساس منابع مختلف نظامی و دفاعی، انتخاب اوقات تاریک برای حملات موشکی و البته زمینی حداقل ۵ علت راهبردی دارد که همواره مورد توجه قرار می‌گیرد:

پنهانکاری و غافلگیری
انجام عملیات زیر پوشش تاریکی شب، شناسایی آن را برای هدف مشکل‌تر می‌کند تا بتواند در برابرش دفاع کند. در حمله موشکی شبانه عنصر غافلگیری نیز تقویت می‌شود.

اجتناب از تلفات غیرنظامی
انجام حملات در شب زمانی که افراد غیرنظامی کمتری در خیابان هستند، می‌تواند به حداقل کردن تلفات غیرنظامی و خسارات جانبی کمک کند، که اغلب مسئله مهمی برای جنگ‌هاست.

اجتناب از ماهواره‌ها و حسگرها
بسیاری از حسگرهای نظامی، ماهواره‌های تجسسی و سیستم‌های هشدار اولیه در شب کمتر مؤثر هستند، که باعث می‌شود شناسایی و ردیابی تهدیدهای در حال ورود دشوارتر شود.

مزایای لجستیکی
دمای خنک‌تر و فعالیت کمتر در شب می‌تواند مزایای عملیاتی را برای نیروهای حمله‌کننده فراهم کند، مانند تسهیل حرکت و مستقر شدن.

تأثیر روانی
حملات شبانه می‌توانند تأثیر روانی بیشتری بر جمعیت هدف و نیروهای مسلح داشته باشند و ترس و عدم‌اطمینان را افزایش دهند.

با توجه به نکاتی که گفته شد، تاریکی شب مزایای تاکتیکی، راهبردی و روانی ارائه می‌دهد که آن را به زمان جذاب‌تری برای چنین حملات فرامرزی در منطقه خاورمیانه تبدیل می‌کند. هدف معمولاً بهینه‌سازی اثربخشی حمله با حداقل کردن خطرات و معایب است.