گزارش
پشت‌بام؛ متری41میلیون‌تومان
درباره انتشار آگهی‌های عجیبی که مروج پشت‌بام‌فروشی شده‌اند
فاطمه عسگری‌نیا- روزنامه‌نگار
«پشت‌بام ساخته‌شده 58متر 2میلیارد و 425میلیون تومان!» به‌عبارتی متری 41میلیون و 800هزار تومان! آن‌هم در یکی از محله‌های جنوب‌شرق شهر تهران به نام کیان‌شهر. این یکی از صد‌ها آگهی فروش پشت‌بام در پایتخت است؛ مسئله‌ای که این‌روزها در سایه سر‌به‌فلک‌کشیدن قیمت مسکن در تهران شاهدش هستیم. خریداران و مشتریان این آگهی‌ها چه کسانی هستند؟ عمدتا افرادی که از افزایش نجومی کرایه خانه جانشان به لب رسیده و به هر قیمتی می‌خواهند سقفی بالای سرشان باشد؛ فرقی نمی‌کند این سقف حتی در قسمت مشاع ساختمان باشد و ساخت‌و‌سازش هم غیرمجاز! این حرف را مشاوران املاک منطقه15 تهران می‌زنند و معتقدند اکثر خریداران جوان خانه که وسعشان به خرید واحدهای آپارتمانی نمی‌رسد، ترجیح می‌دهند سرمایه‌شان را در قالب واحدهای پیلوتی یا پشت‌بامی حفظ کنند. اپلیکیشن‌های خرید و فروش خانه را که بالا و پایین می‌کنیم، تعداد پشت‌بام‌های اجاره‌ای و فروشی کم نیست؛ به‌خصوص در مناطق کم‌برخوردار تهران از خاک‌سفید گرفته تا شوش و مولوی و حوالی بازار. خیلی از مالکان هم که حالا دل از پشت‌بام خود کنده‌اند و با تبدیلش به سوئیتی قابل سکونت برای حداقل یکی دو نفر آن را در دیوار آگهی کرده‌اند حاضر به مبادله کالا به کالا هستند؛ یعنی یک خودرو به قیمت پشت‌بامشان بگیرند و به جای لذت خوابیدن در پشت‌بام آن‌هم در تابستان به رسم قدیم، ویراژ‌رفتن در خیابان‌های پرترافیک شهر را جایگزین کنند.
پشت‌بام‌نشینی از کی شروع شد؟
موضوع پشت‌بام‌فروشی در ایران مدتی است که مطرح شده و‌گواهمان هم مباحث داغی است که در شبکه‌های مجازی مطرح است.
گفت و شنودها حکایت از آن دارد که قیمت پشت‌بام‌ها در بعضی مناطق به متری ۳۷ تا 47میلیون تومان رسیده و حتی در منطقه خاک‌سفید، قیمت یک پشت‌بام تا ۳.۷میلیارد تومان هم اعلام شده است. جامعه‌شناسان هم در همین فضای مجازی در برابر این موضوعات جبهه گرفته‌اند و این موضوع را زنگ خطری برای آینده بازار مسکن می‌دانند؛ چون نشان‌دهنده بحران شدید مسکن و افزایش حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ است. این پدیده البته از سال‌ها پیش وجود داشته است. مثلا در سال1398، گزارش‌هایی از اجاره پشت‌بام‌ها در تهران منتشر شد و شهردار منطقه۲۲ هم آن موقع تأیید کرد که در مناطق کم‌برخوردار، مالک‌ها پشت‌بام‌هایشان را به افراد فقیر اجاره می‌دهند. در سال99 هم گزارش‌هایی بود که در محله‌هایی مثل گلابدره و شمیران‌نو، پشت‌بام‌ها به‌صورت غیرقانونی فروخته یا اجاره داده می‌شود و ساخت‌وسازهای شبانه رواج دارد. اما حالا به‌نظر می‌رسد با افزایش قیمت‌ها، این موضوع خیلی پررنگ‌تر شده است.
پشت‌بام نشینی در بالاشهر و پایین‌شهر
قصه پشت‌بام‌نشینی در بالاشهر و پایین‌شهر البته خیلی فرق می‌کند؛ بالای شهر پشت‌بام‌نشینی برای خودش تعابیر شیک و باکلاسی دارد که از آن به‌عنوان روف‌گاردن یا پنت‌هاوس یاد می‌کنند! قیمت‌هایشان هم گاهی از خانه‌های لوکس منطقه گران‌تر است. مثلا قیمت یک پنت‌هاوس در محله جردن 54میلیارد تومان آگهی شده است؛ یعنی متری 180میلیون تومان! با ویوهای ابدی و امکاناتی که خیلی از مردم در خواب هم نمی‌بینند. یا در آگهی دیگری پنت‌هاوسی در کوهک 18میلیارد و 500میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است! اما قصه پشت‌بام‌نشینی در پایین‌شهر قصه غم‌انگیزی است. آن‌هم در قالب سوئیت‌هایی که یا امکانات کامل ندارند یا همه امکانات را به‌صورت ساندویچی در هم دارند. یکی از مشاوران املاک منطقه10 می‌گوید در این منطقه اغلب مشتریان پشت‌بام‌ها کارگران مهاجری هستند که وسعشان دیگر به اجاره خانه نمی‌رسد. ترجیح می‌دهند به جای کرایه میلیونی خانه‌ها پول‌هایشان را روی هم بگذارند و یک پشت‌بام ساخته‌شده بخرند اینطور دیگر دردسر جابه‌جایی در سال را هم ندارند؛ به‌خصوص امسال که جبهه‌گیری‌ها علیه این کارگران و خانواده‌هایشان هم بیشتر شده است. البته ایرانی‌هایی هم که فکر می‌کنند با خرید حداقل پشت‌بام سقفی بالای سر خواهند داشت کم نیستند اما ایرانی‌ها به امکاناتی که خانه دارد بیشتر اهمیت می‌دهند بنابراین خانواده‌های ایرانی خیلی کمتر سراغ پشت‌بام‌های ساخته‌شده می‌روند.
نگاه
کمبود زمین نداریم
مجیدگودرزی کارشناس مسکن معتقد است شرایط فعلی و انتشار آگهی‌های این‌چنینی دور از شأن مردم ماست: «ما چندین بار از دولت خواستیم که موضوع مهم عرضه زمین تا حد اشباع را که حق همه مردم است در دستور کار قرار دهند. در طرح‌هایی مثل تصویب 57شهر جدید و نهضت ملی مسکن اقدامات خوبی انجام شد مثلا در قالب ساخت 57شهر جدید مقرر شد 27شهر جدید در نوار ساحلی کشور طراحی و ساخته شود. این در حالی است که سال‌های زیادی است که حتی یک شهر جدید هم در نوار ساحلی کشور نساخته‌ایم. موضوع مهم دیگر 3میلیون و 800قطعه زمینی است که در طرح نهضت ملی مسکن در اختیار دولت قرار گرفته است؛ مسئله‌ای که وزیر مسکن و شهرسازی طی چند روز اخیر هم اشاره‌ای به آن داشتند. گودرزی که سال‌های زیادی در حوزه مسکن پژوهش کرده است، تأکید می‌کند این کمبودهای عمدی و این بازار‌سازی‌های کاذب و سودهای کاذب باعث شده 40درصد سرمایه‌های کشور ما در بخش مسکن رسوب شود؛ سرمایه‌هایی که به‌شدت به آن در کشور نیاز داریم. در کنار این مسئله رها‌کردن بخش قیمت‌گذاری لطمه دیگری به بخش مسکن وارد کرده درحالی‌که انتظار می‌رود دولت به موضوع قیمت‌گذاری‌های منطقه‌ای مسکن ورود کند، با رها‌کردن این حوزه باعث شده که مردم در تامین ضروری‌ترین نیازشان با چالش روبه‌رو شوند. به اعتقاد این کارشناس مسکن، پشت‌بام‌فروشی نتیجه مستقیم سیاست‌های غلط و سیاستگذاری‌های ضد‌رفاه مردم است: «نباید این اتفاق بیفتد. ما در کشور زمین کم نداریم که مجبور شویم پشت‌بام‌فروشی کنیم یا مردم را وادار کنیم به سکونتگاه‌هایی بروند که در شأن‌شان نیست و مجبور شوند بالای 90درصد در آمدشان را در بخش مسکن هزینه کنند.»
در همینه زمینه :
