فرصت طلایی برای خدمت به مردم

در نشست تلویزیونی روز گذشته همشهری که با حضور هادی حق‌شناس استاندار گیلان، سیدسعید شاهرخی استاندار لرستان و اکبر بهنام‌جو استاندار قم برگزار شد، استانداران به تشریح دستاوردها، دغدغه‌ها و رویکردهای خود پرداختند. این نشست در حقیقت فرصتی فراهم آورد تا مسئولان ارشد استان‌ها دغدغه‌های اجرایی را در پرتو رهنمودهای رهبری بازنگری کنند و از ظرفیت‌های جدید برای ارتقای حکمرانی بهره‌ ببرند. استاندار گیلان ۱۰نکته کلیدی از دیدار با رهبری استخراج کرد که هرکدام نقشه راهی برای کارآمدی بیشتر در مدیریت استانی هستند. ازجمله این موارد، تأکید بر واگذاری واقعی اختیارات به استانداران، استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای مانند سازمان شانگهای و انتصاب مدیران با سلامت نفس و انگیزه خدمت بود. استانداران دیگر نیز تجربه‌ها و اقدامات عملی خود را در راستای این توصیه‌ها بازگو کردند؛ از جلسات هفتگی چهره‌به‌چهره با مردم در قم گرفته تا تشکیل شوراهای مشورتی گسترده در لرستان و پیگیری پروژه‌های بزرگ و نیمه‌تمام. تأکید بر برنامه‌محوری، کاهش بیکاری، حل مسائل زیرساختی مانند برق و فاضلاب و فعال‌سازی ظرفیت‌های اقتصادی استان‌ها، نشانه‌ای است از تغییر نگاه مدیران ارشد از رویکرد صرفاً دستوری به راهبری میدانی و مشارکت‌جویانه.

این دیدار از سال 1382برگزار نشده بود. در کل فضای دیدار با رهبر معظم انقلاب را چطور ارزیابی کردید؟
استاندار گیلان: 10نکته مهم در این جلسه یافتم که منجر به بهره‌وری در نظامات سیاسی و اقتصادی می‌شود. نکته اول اینکه گفتند استانداران مسئول همه‌جانبه در استان‌ها هستند. نکته دوم اینکه در سنوات گذشته می‌خواستند اختیارات به استانداران بدهند ولی برخی وزرا اختیارات نمی‌دادند. نکته سوم استفاده از ظرفیت‌های مجامع ازجمله شانگهای است. نکته بعد بحث فساد بود که گفتند باید با آن برخورد شود. نکته بعد اینکه افرادی به‌عنوان فرماندار انتخاب کنیم که سلیم‌النفس و دارای انگیزه خدمت باشند. نکته بعدی اینکه به حرف مردم گوش کنند. هم اینکه استانداران باید از فرصت‌ها استفاده کنند. نکته خیلی مهم بعد این بود که از محرمات فاصله بگیرند و متشرع باشند.
جمله کلیدی ایشان این بود که بین مردم باشید. راهکار عملی این موضوع چیست؟ و اینکه چه کنند متهم به اقدامات پوپولیستی نشوند؟
استاندار گیلان: راهکار این است که وقتی ما مسئول هستیم باید اختیارات داشته باشیم. اگر اختیارات دستگاه‌های مختلف را داشته باشیم، وقتی مردم می‌بینند استاندار می‌تواند مسئله را حل کند دیگر پوپولیستی تلقی نمی‌شود. اگر در شهرک‌های صنعتی یا محله‌های حاشیه‌نشین حاضر می‌شویم و مسائلی در حوزه بهداشت، راه و برق می‌بینیم، اگر اختیارات داشته باشیم که منابع تخصیص دهیم، نه اینکه از مرکز برای ما تصمیم بگیرند، پوپولیست خطاب نمی‌شویم. وزرا باید اختیارات‌شان را به استانداران واگذار کنند. بودجه را به استانداران بدهند تا در شورای برنامه‌ریزی تصمیم بگیرند. در آنجا دستگاه‌های مختلفی حضور دارند. ما در گیلان مشکل برق و فاضلاب داریم. مشکلات استان‌ها یک‌شکل نیست. استاندار است که می‌تواند بودجه را به سمت حل مشکل مردم هدایت کند. نباید در تهران برای من تصمیم بگیرند کجا مدرسه بسازم، کجا راه بسازم و کجا شبکه راه و فاضلاب راه بیندازم.
دسترسی شما به مردم راحت است؟
استاندار قم: با مردم بودن خیلی از مشکلات را حل می‌کند. شورای برنامه‌ریزی 30فکر دارد ولی مردم دنیایی ایده در ذهن دارند و در خیلی از موارد به ما کمک می‌کنند. به‌عنوان مثال روز اول که به قم رفتیم گفتند سرانه مدرسه 4.2 است و در کشور 5.2مترمربع است. در جمع خیران گفتم 271مدرسه کم داریم، 100مدرسه شما بسازید و 171مدرسه را از منابع دیگر تامین می‌کنیم. اگر در مسئله ناترازی انرژی خوب با مردم طرح مسئله کنیم که تا 2سال آینده مشکل قطعی حل می‌شود، مردم همراهی می‌کنند. روزهای چهارشنبه ملاقات مردمی داریم. هفته‌ای یک روز به محله‌ها می‌رویم تا سطح خدمات آنجا را ارتقا دهیم. محله شیخ‌آباد قم 220هزار نفر جمعیت دارد که از نظر اجتماعی مستضعف هستند ولی انسان‌های پرتوان و شریفی هستند. آنجا جلسات مختلفی می‌گذاریم. در مراسم مذهبی قم هم که شرکت می‌کنیم با مردم صحبت می‌کنیم.

یکی از گلایه‌های مردم این است که به استانداران دسترسی ندارند. این نکته در بیانات رهبری هم مورد تأکید بود. ایشان گفتند حتی اگر مردم تند شدند حرف آنها را بشنوید. آیا مردم دسترسی به شما دارند؟
استاندار لرستان: به‌نظر من شالوده صحبت‌های ایشان حول 2محور توجه به معیشت مردم در جهت تحقق شعار سال بود. نکته بعد توجه به مردم بود. چیزی که موجب شکل‌گیری انقلاب و عبور از مسائل متعدد از جنگ و کودتا شد، حضور قدرتمندانه مردم در صحنه‌ها بود. ما باید قدردان این مردم باشیم. فلسفه وجودی ما به‌خاطر این مردم است. تأکید مقام معظم رهبری بر اهمیت نقش و جایگاه مردم بود، اینکه ما خودمان را خادم مردم بدانیم. در حوزه معیشتی یک برنامه تنظیم کردیم و وظایف دستگاه‌ها را به تفکیک شهرستان‌ها مشخص کردیم. در حوزه ارتقای سرمایه اجتماعی نگاه ویژه‌ای به بانوان و اقشار مختلف داشتیم. یک شورای مشورتی مرکب از 10گروه تشکیل دادیم که جمعا 200نفر هستند و جلسه می‌گذارند. در شهرستان‌ها هم این جمعیت‌های 200نفری وجود دارد.

شما روی سرمایه اجتماعی تأکید دارید. بین مردم کم‌برخوردار و برخوردار تفاوت نمی‌گذارید؟
استاندار لرستان: ما برایمان کرامت انسانی مهم است. از نگاه ما همه ولی‌نعمت ما هستند. من در همان محله قبلی خودم زندگی می‌کنم و مردم به خانه من مراجعه می‌کنند. من مثل یک شهروند عادی دارم زندگی می‌کنم.
شعارهایی که رهبر انقلاب برای سال مطرح می‌کنند به بیلبوردها می‌رود و همانجا می‌ماند. صحبت‌های رهبری در جمع استانداران تنها روی بنرهای ادارات نمی‌ماند؟
استاندار قم: در جلسه دکتر مومنی گزارش‌هایی دادند، ازجمله اینکه استانداران چطور انتخاب شدند. افرادی که انتخاب شدند باسابقه و متدین هستند. اینها دیگر آزمون و خطا نمی‌کنند. در کارگروهی مورد گزینش قرار گرفتند. بعد اولویت‌گذاری کردند و اسناد بالادستی را مشخص کردند و منشور حکمرانی را مدنظر قرار دادند. ابرپروژه راکد ما فرودگاه قم بود. قم با 120کشور در ارتباط است که برای تدریس و زیارت می‌آیند، مخصوصا از کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس. قم جزو 10استان برتر صنعتی کشور است. الآن برای فرودگاه قم راه‌حل حقوقی پیدا کرده‌ایم. ما با سرمایه‌گذار صحبت کردیم و متوجه شد که می‌خواهیم با همکاری موانع پیش رو را برداریم. قرار شد باند فرودگاه و ترمینال را ما بسازیم و هتل و فضای شهرکی و گردشگری را سرمایه‌گذار بسازد. تا 3سال دیگر ساخته می‌شود.

مونوریل چه شد؟
استاندار قم: به لحاظ مهندسی ارزش، الآن یک خط متروی قم از حرم به جاده جعفری آماده بهره‌برداری است و تنها باید واگن تامین شود. مونوریل بالای 3هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌خواهد و نمی‌خواهیم هدررفت منابع داشته باشیم. ما مونوریل را حذف نمی‌کنیم اما آن را فعلا مسکوت می‌گذاریم. ما 3پروژه راکد هتلی داشتیم که آن هم به جریان افتاده است. ما در قم واحدهای بزرگ راکد نداریم. ما در قم منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان را داریم. فرودگاه ما نیز قرار است در کنار منطقه ویژه باشد.

رهبری گفتند ما دیگر نه مشکل حاد امنیتی داریم، نه مشکل کرونا داریم و نه مشکل جریانی و سیاسی داریم که ترمز کار را بکشد و هیچ بهانه‌ای برای کارنکردن در استان‌ها وجود ندارد، یعنی استاندار نمی‌تواند بگوید نشد و نمی‌توانیم. مردم استان لرستان قرار است تا پایان این دولت شاهد چه اتفاق مهمی باشند؟
استاندار لرستان: ما استان را برنامه‌محور داریم جلو می‌بریم.

مصداقی بگویید.
استاندار لرستان: سندی تنظیم کرده‌ایم که طبق آن باید به 107پروژه اصلی بپردازیم. سالی 20هزار فرصت شغلی در سراسر استان به تفکیک سهم هر شهر ایجاد می‌شود. نرخ بیکاری 11/8درصد در استان است. ما براساس برنامه هفتم توسعه نرخ بیکاری را به 7درصد خواهیم رساند. خبر خوب ما برای امسال این است که با پیگیری مستمر در تابستان امسال شاهد ثبت جهانی دره خرم‌آباد خواهیم بود. استان لرستان بیش از 5هزار اثر واجد ارزشگذاری جهانی دارد.

هتل و زیرساخت فراهم است؟
استاندار لرستان: ما فرودگاه خوبی داریم که آن را مجهز به جدیدترین دستگاه‌های ناوبری کردیم. امسال برای نخستین بار حجاج ما از فرودگاه خرم‌آباد به عربستان اعزام شدند.
استاندار قم: یکی از کارهایی که ما باید برای سال سرمایه‌گذاری انجام دهیم این است که برق کارخانه‌ها را قطع نکنیم. الآن هفته‌ای 2روز برق واحدهای صنعتی ما قطع می‌شود. این مشکلی بوده که سال‌ها انباشته شده است. ما در سطح استان 2هزار و 600مگاوات پروانه نیروگاه خورشیدی صادر کرده‌ایم که 600مگاوات آن شروع شده است و تا سال آینده افتتاح می‌شود. مردم و واحدهای تولیدی به همراه بانک‌ها دارند این کار بزرگ را انجام می‌دهند. بیمارستان هزار‌تخت‌خوابی بی‌نظیر ما در حال ساخت است.

مبارزه با رگ و پی‌های فساد در جریانات اداری را چطور پیگیری می‌کنید؟ چطور جلوی تجارت‌های شخصی را می‌گیرید؟
استاندار قم: شهر قم یک شهر مذهبی است و اکثریت مردم وفادار و متدین هستند. با توجه به‌وجود حوزه‌های علمیه همیشه این تذکرات در همه‌جا به مسئولان داده می‌شود. در کنار این، ما در انتصاب مدیران به‌شدت این را رعایت می‌کنیم و اگر شائبه‌ای وجود داشته باشد منصوب نمی‌کنیم. نظارت و بازرسی ما هم فعال است و در جلسات مختلف متذکر می‌شویم که مراقب باشید شیطان شما را گول نزند.

نکات کلیدی استانداران در گفت‌وگو با تلویزیون اینترنتی همشهری
1. مسئولیت‌پذیری و تمرکز اختیارات  (استاندار گیلان)
  کلیدواژه: بهره‌وری سیاسی و اقتصادی با تمرکز اختیارات
   استانداران مسئول همه‌جانبه استان هستند.
   سال‌هاست وعده تفویض اختیارات داده می‌شود، ولی برخی وزرا مقاومت کرده‌اند.
   بهره‌گیری از ظرفیت سازمان‌های بین‌المللی مثل سازمان همکاری شانگهای
   انتصاب فرمانداران: افراد سالم‌النفس، متشرع و با انگیزه خدمت
   توجه جدی به مبارزه با فساد اداری
   وظیفه استاندار: شنیدن صدای مردم و فاصله گرفتن از محرمات
   راهکار مقابله با اتهام پوپولیسم: اختیار واقعی برای تخصیص منابع و حل مشکلات
   تصمیم‌گیری محلی در حوزه زیرساخت‌هایی مانند مدرسه‌سازی، آب و برق

2. مردمی ‌بودن و سرمایه اجتماعی  (استاندار قم)
   کلیدواژه: ارتباط مستقیم با مردم، اعتمادسازی و برنامه‌ریزی شهری
    دیدارهای هفتگی با مردم و حضور در محله‌های کم‌برخوردار (مثلا شیخ‌آباد)
    استفاده از نظرات مردم در شورای برنامه‌ریزی برای حل مسائل شهری
    مطالبه‌گری شفاف برای رفع ناترازی انرژی و قطعی برق
    توسعه نیروگاه‌های خورشیدی؛ صدور پروانه برای ۲۶۰۰ مگاوات
    احیای پروژه‌های راکد: فرودگاه قم، پروژه‌های هتلی و متروی حرم تا جعفریه
    در حوزه مبارزه با فساد: نظارت شدید در انتصابات و تأکید بر شفافیت و سلامت
   تمرکز بر تأمین برق پایدار برای کارخانه‌ها
   ساخت بیمارستان هزار تختخوابی در حال انجام

3. سرمایه‌گذاری بر معیشت و عدالت اجتماعی (استاندار لرستان)
   کلیدواژه: معیشت مردم، اشتغال و عدالت در خدمت‌رسانی
    تمرکز بیانات رهبر انقلاب: معیشت و مردم‌محوری
    فلسفه وجودی مدیران: خادم مردم بودن
    برنامه‌ریزی مشخص برای توسعه: سند ۱۰۷پروژه اصلی
    هدف‌گذاری اشتغال‌زایی: سالانه ۲۰هزار شغل
    ایجاد شورای مشورتی مردمی متشکل از ۲۰۰نفر در هر شهرستان
    تأکید بر کرامت انسانی و رفع تبعیض
    نرخ بیکاری فعلی: 8/11درصد، هدف: ۷درصد تا پایان دولت
    ارتقای ظرفیت گردشگری: ثبت جهانی «دره خرم‌آباد» در تابستان امسال
    توسعه زیرساخت‌ها: تجهیز فرودگاه خرم‌آباد و اعزام حجاج مستقیم از لرستان