بازار گوشت در وضعیت قرمز

مریم موسی‌پور- روزنامه‌نگار

افزایش قیمت گوشت قرمز در چند سال اخیر بیش از میانگین تورم بوده است. در 5سال اخیر قیمت گوشت قرمز 6برابر شده است. به همین دلیل از 3سال قبل دولت سیزدهم با تخصیص ارز ترجیحی 28500تومانی تلاش کرد با واردات گوشت گرم و توزیع آن از تورم گوشت قرمز بکاهد. گوشت‌های وارداتی به گوشت‌های 300هزار تومانی معروف شده که استقبال زیادی هم از آن شده است.با این حال دولت چهاردهم تصمیم گرفته از ابتدای امسال تخصیص ارز ترجیحی برای واردات گوشت قرمز را متوقف کند. کارشناسان معتقدند این تصمیم موجب گرانی گوشت در بازار خواهد شد. در همین زمینه افشین صدر دادرس مدیرعامل اتحادیه دام سبک و امین محمودی، کارشناس کشاورزی در میزگرد تلویزیون همشهری به بحث در این زمینه پرداختند.

امین محمودی: واردات گوشت باید بیشتر شود
نگاه صرف حمایت از تولید و مخالفت با واردات، در جمیع محصولات، نگاه شکست‌خورده‌ای در دنیاست. در سال‌های اخیر که میلیاردها دلار ارز ترجیحی برای واردات نهاده‌های دام اختصاص داده‌ایم، قیمت گوشت به‌شدت افزایش یافته است.
بنابراین باید هم از تولیدکننده حمایت صورت بگیرد هم از مصرف‌کننده. در 2سال اخیر بیش از 14میلیارد دلار نهاده‌های دام و طیور با ارز ترجیحی وارد و از صادرات محصولات آنها هم حمایت کرده‌ایم و این حمایت از تولیدکننده بوده است؛ درحالی‌که حمایت مستقیم از مصرف‌کننده یعنی واردات گوشت قرمز 2میلیارد دلار بوده است. البته هدف تنظیم قیمت، محقق نشد. هدف دیگر این بود که به‌دست اقشار کم‌درآمد برسد که تقریبا محقق شده است و اکثر این اقشار با مراجعه به فروشگاه‌های زنجیره‌ای و در صفوف طولانی توانسته‌اند به گوشت تنظیم بازار دسترسی پیدا کنند. بنابراین اینکه ارز ترجیحی واردات گوشت قرمز را حذف کنیم، به ضرر مصرف‌کننده است.
میانگین تورم گوشت قرمز در سال گذشته 36درصد بود؛ درحالی‌که در سال1402 بیش از 100درصد بود. پس واردات گوشت قرمز توانست تا حدی مانع گرانی گوشت قرمز شود. اما نظام توزیع گوشت قرمز همچنان دچار مشکل است و وزارت صمت و وزارت کشاورزی باید این نظام را ساماندهی می‌کردند تا به همه اقشار مردم گوشت قرمز تنظیم‌بازاری برسد.
اخیرا یکی از اتحادیه‌های همسو با صنعت دام مدعی شده که گوشت وارداتی بی‌کیفیت است. این فرد اتفاقا مقیم کانادا است و طبیعتا دلسوز مردم نیست و درد مصرف‌کنندگان را درک نمی‌کند.
از سال1399 تا 1401 با وجود ثبات قیمت ارز ترجیحی 4200تومانی، گوشت به‌شدت گران شد. این نشان می‌دهد که استدلال دامداران مبنی بر اینکه حذف ارز 4200تومانی عامل گرانی بوده، همه واقعیت نیست.
مردم از کیفیت گوشت‌های وارداتی راضی‌اند؛ اما اتحادیه‌های دامی داخلی مدعی‌اند که گوشت وارداتی بی‌کیفیت است.
باید واردات گوشت قرمز افزایش پیدا کند و برای حمایت از مصرف‌کنندگان کم‌درآمد، این اقدامی منطقی محسوب می‌شود.

دادرس:گوشت 300هزار تومانی را فراموش کنید
مصداق سخنان رهبری در گلایه از تولیدکنندگان پس از ممنوعیت واردات، بخش صنعت بود. ما هم صرفا نگاهمان حمایت از تولید نیست. ارزی که صرف واردات گوشت قرمز شده باید صرف مصرف‌کنندگان شود و ما هم موافقیم.
تولیدکنندگان دام نیازی به یارانه ندارند. این یارانه صرفا شامل جو می‌شود که حداکثر 30درصد هزینه دام است. ما می‌گوییم یارانه جو را حذف کنید؛ اما اگر حذف کنید مصرف‌کنندگان می‌توانند گوشت قرمز بخرند؟ این یارانه‌ای که به نهاده‌های دام داده می‌شود در جهت حمایت از مصرف‌کنندگان است، نه حمایت از تولیدکنندگان.
تولیدکنندگان به‌دنبال گران‌کردن گوشت قرمز نیستند؛ چون کشش قیمتی ندارد و مردم قدرت خرید ندارند و این به ضرر تولیدکنندگان است. قیمت حمل‌ونقل و انرژی و سایر هزینه‌های تولیدکنندگان را دولت تعیین می‌کند. دولت هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد و انتظار دارد تولیدکنندگان هزینه‌شان بالا نرود؟ هزینه تمام‌شده تولیدکنندگان داخلی بالا رفته اما دولت به جای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، به تولیدکننده خارجی یارانه‌ می‌دهد و با ارز ترجیحی گوشت از خارج وارد می‌کند.
دولت باید ارز واردات گوشت را به‌صورت یارانه‌ای به مردم بدهد. باید فاتحه گوشت 300هزار تومانی را بخوانید. سال1401 دولت هزینه ارز واردات نهاده‌ها را از 4200تومان به 28500تومان افزایش داد. سود این سیاست‌ها را واردکنندگان بردند.
سال گذشته در بسیاری از استان‌ها با انباشت مازاد دام مواجه بودیم. دام در دامداری‌ها ماند و فروش نرفت. اواسط سال گذشته قیمت گوسفند پروار زنده به زیر 300هزار تومان رسید اما قیمت گوشت در بازار صعودی بود؛ چون نظام توزیع ایراد دارد و تولیدکنندگان دام امکانی برای عرضه مستقیم محصولاتشان ندارند. قیمت گوشتی که الان در بازار عرضه می‌شود هیچ ارتباطی با تولیدکننده ندارد. دامدار دام زنده را با قیمت 260هزار تومان به دلال می‌فروشد و گوشت قرمز درنهایت 800هزار تومان به‌دست مردم می‌رسد. دولت وظیفه دارد این دلالی را جمع کند.
من معتقدم گوشت وارداتی باعث کاهش قیمت نشد. با وجود واردات گسترده، در مراکز عرضه گوشت هیچ کاهش قیمتی رخ نداد.