اتحاد علیه آتش

گروه حوادث

تلاش‌ها برای مهار کامل آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی تا شامگاه دیشب ادامه داشت و آتش‌نشانان با مهار آتش‌سوزی در حال لکه‌گیری شعله‌ها بودند. عملیات در شرایطی ادامه دارد که طبق آخرین آمارها شمار قربانیان این حادثه به 40نفر و تعداد مصدومان بالغ بر 1200نفر گزارش شده است.
به گزارش همشهری، از ظهر شنبه که خبر آتش‌سوزی در اسکله بندر شهید رجایی منتشر شد، قلب ایران در این بندر تجاری می‌تپد و همه از جای‌جای کشور با نگرانی اخبار این حادثه را دنبال می‌کنند. از همان دقایق اولیه علاوه بر گروه‌های امدادی محلی، از سایر استان‌ها ازجمله تهران نیز چندین تیم عملیاتی به محل حادثه اعزام شدند. هر لحظه اخبار تازه‌تری از این حادثه منتشر می‌شد و شمار قربانیان و مصدومان افزایش پیدا می‌کرد. وقتی اعلام شد مصدومان حادثه به خون نیاز دارند، هموطنان در شهرهای مختلف مقابل مراکز انتقال خون صف کشیدند تا خون اهدا کنند. کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز با انتشار تصاویر و پوستر‌هایی از بندرشهید رجایی با حادثه‌دیدگان ابراز همدردی کردند.

عملیات ادامه دارد
حسین ساجدی‌نیا، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور درباره آخرین وضعیت عملیات گفت: شامگاه شنبه آتش‌سوزی در ضلع غربی کاملا مهار شد، ضلع جنوب و شمال هم به همین صورت، فقط حوالی ظهر ضلع شرقی محوطه دچار اشتعال شد که در این کانتینرها محموله قیر و مواد شیمیایی قرار داشت. تا ظهر یکشنبه آتش در ضلع شرقی مهار شده و به کمتر از۲۰ درصد رسیده است ؛ امیدواریم با تلاش آتش‌نشانانی که از کرمان، هرمزگان، تهران، بوشهر و استان فارس حضور دارند تا شب آتش‌خاموش شود. او ادامه داد:‌ گروهی از تشخیص هویت فراجا برای نمونه‌گیری دی‌ان‌ای و شناسایی قربانیان حضور پیدا کرده‌اند و اقدامات توسط پزشکی قانونی و پلیس در حال انجام است.

آتش در کنترل آتش‌نشانان
اما خبر‌های رسیده تا شامگاه دیروز (یکشنبه) از بندرشهید رجایی حاکی از این است که آتش‌سوزی به‌طور کامل به کنترل آتش‌نشانان درآمده و آنها وارد مرحله لکه‌گیری شده‌اند و به‌احتمال زیاد تا ساعاتی دیگر آتش‌سوزی
 به طور کامل خاموش خواهد شد. سیدجلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی تهران که همراه با گروهی از آتش‌نشانان راهی بندرعباس شده درباره آخرین وضعیت عملیات به همشهری گفت:‌ به لطف خدا و با تلاش تیم‌های مختلف آتش‌نشانی که در محل حادثه حضور دارند، کار به خوبی پیش می‌رود و حادثه تحت کنترل است و از ظهر یکشنبه وارد مرحله لکه‌گیری شده‌ایم. وی درباره انتشار اخباری درمورد مهار آتش و شعله‌ور شدن دوباره آن گفت: چنین اتفاقی نیفتاده است. از زمانی که عملیات آغاز شد رفته‌رفته آتش‌سوزی محدود‌تر شد اما هیچ وقت به‌طور کامل خاموش نشد. ممکن است در بین عملیات با سقوط یک کانتینر شعله بیشتر شود اما آتش‌سوزی دوباره‌ای رخ نداده است.

مهار آتش از آسمان
هرچند گروه‌های مختلف آتش‌نشان از استان‌های همجوار برای اطفای حریق حضور فعالی در بندر شهیدرجایی داشتند، اما هواپیمای آتش‌نشان سپاه پاسداران نقش مهمی در مهار شعله‌های آتش داشت. این هواپیمای ایلوشین متعلق به نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که حجم مخزن آب آن حدود ۴۰ هزار لیتر است، می‌تواند در مدت ۱۰ تا ۱۵ ثانیه این حجم از آب را در محل حادثه تخلیه کند. نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز از روز شنبه امکانات و تجهیزات قابل توجهی را برای کمک به حادثه بندر شهید رجایی به بندرعباس اعزام کرده است.

افزایش شمار قربانیان
در شرایطی که عملیات اطفای حریق بی‌وقفه ادامه دارد، شمار قربانیان و مصدومان حادثه نیز افزایش پیدا کرده. تا شامگاه یکشنبه و براساس اعلام استاندار هرمزگان شمار فوتی‌ها به 40نفر و تعداد مصدومان به 1242نفر افزایش پیدا کرده است. در اطلاعیه‌ای که عصر دیروز از سوی هلال‌احمر منتشر شد نیز آمده است: طبق تأیید اورژانس، ۱۲۴۲ نفر مصدوم شده‌اند که از این تعداد ۲۴۰ نفر در بیمارستان‌های استان هرمزگان و ۷ نفر در بیمارستان‌های شیراز بستری شده‌اند. همچنین ۸۰ تیم عملیاتی از هلال احمر برای حضور در منطقه در آماده‌باش هستند که ۲۵ تیم در میدان حاضر بوده و ۵۵ تیم دیگر برای پشتیبانی از سایر تیم‌ها آماده اعزام به منطقه هستند.
۵ فروند بالگرد نیز به استان هرمزگان اعزام شده و با استفاده از پودرهای مهار آتش، تلاش برای اطفای حریق ادامه دارد.

گفت‌وگو
چرا آتش‌سوزی بندرعباس گسترده شد؟

حادثه انفجار و به‌دنبال آن آتش‌سوزی گسترده در اسکله شهید رجایی بندرعباس، سؤالات زیادی را به همراه داشت. اینکه چرا پس از انفجار اولیه، آتش‌سوزی گسترده شد و طبق تصاویر
منتشر شده، 3نقطه مجزا اما نزدیک به هم دچار حریق شدند. حسن امینی‌زاده، کارشناس ایمنی و معاون سابق عملیات آتش‌نشانی بندرعباس در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: اینکه تصور شود ما در بندرعباس با 3حادثه جداگانه روبه‌رو بودیم، اشتباه است. ماجرا از این قرار است که بعد از انفجار اولیه که انفجاری مهیب بود، ترکش‌های شعله‌ور به اطراف و تا شعاع چندین متری پرتاب شد؛ بنابراین احتمال دارد همین ترکش‌های شعله‌ور با برخورد به کانتینرهایی که در آنها مواد آتش‌زا بوده، موجب شعله‌ور شدن آنها شده و اینطور تصور شود که چند حادثه جداگانه رخ داده؛ در حقیقت باید گفت که آتش‌سوزی‌های دیگر هم ناشی از انفجار و آتش‌سوزی اولیه بوده است.

محدوده‌ای با چندین شرکت
امینی‌زاده ادامه می‌دهد: در بندر شهید رجایی، چندین شرکت حمل‌ونقل مشغول کار هستند. هر کدام از این شرکت‌ها یک واحد HSE (ایمنی و بهداشت) دارند که وظیفه‌ این واحد، بررسی ایمنی است. در حقیقت واحد HSE وظیفه دارد دستورالعمل موجود در رابطه با ایمنی را در آن شرکت
 اجرا کند؛ یعنی باید نحوه چیدمان کانتینرها، جداسازی محوطه کالاهای خطرناک از سایر کالاها، برچسب روی کانتینرها که نشان می‌دهد حاوی چه نوع کالایی است و... را چک و کنترل کند و درصورت وجود اشکال، آن را گزارش دهد. علاوه بر واحد HSE هر شرکت، سازمان بنادر نیز یک واحد جداگانه HSE دارد که به‌صورت مستمر شرکت‌ها را بررسی‌ می‌کند تا مطمئن شود که تمامی دستورالعمل‌ها رعایت شده‌اند. متأسفانه گاهی شرکت‌ها دستورالعمل‌‌ها را رعایت نمی‌کنند و همین باعث شده که از سوی سازمان‌های مربوطه تذکراتی به آنها در رابطه با رعایت ایمنی داده شود. امینی‌زاده می‌گوید: متأسفانه گاهی بعضی از کانتینرها به‌دلیل مشکلات حقوقی یا گمرکی که دارند تا مدت‌ها در بندر می‌مانند و این مسئله نیز بارها از سوی کارشناسان ایمنی تذکر داده شده که باید تکلیف کانتینرهایی که مدت‌هاست در بندر خاک می‌خورند و معلوم نیست حاوی چه کالاهایی هستند، مشخص شود.

2احتمال در حادثه انفجار
این کارشناس ایمنی همچنین درباره دلایل احتمالی چنین حوادثی می‌گوید: معمولا این حوادث به 2دلیل رخ می‌دهند؛ دلیل اول فیزیکی است. مثلا بی‌آنکه اصول ایمنی رعایت شود و به‌خاطر سهل‌انگاری، در محوطه کانتینری اقدام به جوشکاری شود و ریختن جرقه‌های جوشکاری روی کانتینر حاوی مواد قابل‌اشتعال، چنین حادثه‌ای را رقم بزند. دلیل دوم هم جنبه شیمیایی دارد؛ اینکه ممکن است برخی کالاها به‌دلیل قرار گرفتن در کنار هم و وجود شرایط خاصی مانند دمای زیاد، دچار فعل و انفعالات شیمیایی شوند و چنین حادثه‌ای را رقم بزنند. به‌خاطر داشته باشیم، در روزی که این حادثه در بندرعباس رخ داد، دمای هوای داخل شهر 46درجه بود و این در حالی است که دمای هوا در خارج از شهر به‌مراتب بیشتر است و واحد HSE هر شرکت باید حواسش به همه این نکات باشد و با چیدمان درست کانتینرها احتمال وقوع حادثه را به صفر برساند.