گزارش
سیم‌بانی درگرمای54درجه
عباس عموری، قصه سیم‌بانی در آفتاب سوزان و هوای شرجی خوزستان را روایت می‌کند
راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار
پنجه در پنجه آفتاب داغ خوزستان، جایی که هوای گرم و شرجی، نفس را در سینه حبس و گرما تا عمق جان نفوذ می‌کند، مردانی دست به کارند که کمتر دیده می‌شوند، اما بی‌وقفه حضور دارند؛ «سیم‌بان‌ها». آنان بی‌هیاهو و بی‌ادعا با دستانی پینه‌بسته و لباس‌هایی خیس از عرق بر فراز تیرهای بلند برق در گرمایی که گاه به بیش از ۵۰ درجه می‌رسد، حافظ جریان زندگی‌اند و نگهبان روشنایی خانه‌ها. عباس عموری یکی از همین سیم‌بان‌هاست که بیش از یک دهه از فعالیتش در شهرستان کرخه در خوزستان می‌گذرد.
هر چند از مزایای کار و حقوقش دل خوشی ندارد، اما همین که می‌داند کارش برای روشن نگه‌داشتن چراغ خانه‌هاست، هر سختی و مرارتی را به جان می‌خرد. در آستانه 29فروردین،
روز جهانی سیم‌بان پای قصه سیم‌بانی در خوزستان می‌نشینیم.
غیر قابل تعریف
علاقه به دنیای شگفت‌انگیز شبکه‌های برق او را راهی هنرستان کرد و با دریافت دیپلم برق، راهی اداره برق شوش شد. پس از قبولی در آزمون و گذراندن دوره‌های تخصصی به‌دلیل کمبود نیرو به کرخه اعزام شد.
عباس عموری در تعریف سیم‌بانی برای آشنایی بیشتر ذهن با این شغل سخت و زیان‌آور مختصر و مفید می‌گوید که سیم‌بانی قابل تعریف نیست.
انگار تمام سختی‌ها را یک لحظه با خود مرور می‌کند و ادامه می‌دهد: «سیمبانان بیشتر در شبکه‌های هوایی فعالیت می‌کنند تا برق از راه هوایی به خانه‌های مردم برسد. تمام تلاش سیمبانان این است که برق خانه‌ای خاموش نباشد؛ شب و روز، گرما و سرما نمی‌شناسد.»
کار در ارتفاع15متری
سیمبانان دوره‌های خاص کار در ارتفاع را می‌گذرانند. برای آنان ارتفاع 2متر اصلا به‌حساب نمی‌آید. اینجا حرف از ارتفاع 10تا 15متر است. عموری می‌گوید: «وقتی طناب را دور کمر می‌بندیم و بالا می‌رویم تا مشکل شبکه را رفع کنیم، انگار به سمت خورشید می‌رویم. پایمان روی میله‌های 20سانتی‌متری است. نه جایی برای نشستن و نه سایبانی برای در امان ماندن از آفتاب؛ گاهی اوقات کار حدود 2ساعت طول می‌کشد. این اتفاق روال معمول سیمبانان خوزستان است. اینجا یا باران نمی‌بارد یا باران سیل‌آسا نازل می‌شود که قطعا به‌دنبالش قطعی شبکه برق یک منطقه یا چند روستا را به همراه دارد. اینطور برای شما بگویم که اگر سیمبانان نباشند، یک استان که سهل است، کل کشور خاموش می‌شود.»
همیشه آماده‌ایم
فعالیت سیمبانان معمولا در ارتفاع بیش از 2متر است. به خوزستان که برسیم کار در این ارتفاع شکل و شمایل دیگری به‌خود می‌گیرد. عموری می‌گوید همین شرایط سبب شده تا هر روز کارش متفاوت باشد و سیمبانان خوزستان آمادگی رویارویی با شرایط بسیار سخت را دارند. او ادامه می‌دهد: «ما نه‌تنها با گرمای شدید، بلکه با رطوبت بالای هوا، بادهای شرجی، توفان ریزگرد و خطر برق‌گرفتگی در این شرایط مواجهیم. اینطور نیست که فقط یک سیم قطع شده را تعمیر کنیم. باید در کوتاه‌ترین زمان، جریان برق را به یک خانه یا یک روستا با چند خانوار برسانیم و این مسئولیت‌مان را بیشتر می‌کند. وقتی برق قطع باشد، زندگی در خانه‌ها از جریان می‌ایستد.» ساعت کاری عموری از 6صبح تا 6عصر است، اما اگر حادثه‌ای رخ بدهد، کاری به پایان ساعت کاری ندارد و باید خودش را برساند. او می‌گوید: «همه بچه‌های سیم‌بان اینگونه هستند. شیفت و ساعت کاری در مواقع خاموشی گسترده یا بروز حادثه برای ما بی‌معنی است. وظیفه انسانی ما این است که خودمان را برای رفع نقص شبکه برق برسانیم.»
درتابستان، دمای هوا در خوزستان به بیش از ۵۴ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. در این شرایط، سیمبانان مجبورند روی خطوط برق‌دار (خط گرم) که دمای‌شان به حدود ۱۵۰ درجه می‌رسد، کار کنند.
رطوبت بالا باعث می‌شود لباس‌های ایمنی خیس شوند و خطر برق‌گرفتگی بیشتر شود
ما نه‌تنها با گرمای شدید، بلکه با رطوبت بالای هوا، بادهای شرجی، توفان ریزگرد و خطر برق‌گرفتگی در این شرایط مواجهیم. اینطور نیست که فقط یک سیم قطع شده را تعمیر کنیم. باید در کوتاه‌ترین زمان، جریان برق را به یک خانه یا یک روستا با چند خانوار برسانیم و این مسئولیت‌مان را بیشتر می‌کند
وقتی طناب را دور کمر می‌بندیم و بالا می‌رویم تا مشکل شبکه را رفع کنیم، انگار به سمت خورشید می‌رویم. پایمان روی میله‌های 20سانتی‌متری است. نه جایی برای نشستن و نه سایبانی برای در امان بودن از آفتاب. گاهی اوقات کار حدود 2ساعت طول می‌کشد
کار با استرس اضافه
از سقوط از ارتفاع و خطر برق‌گرفتگی به‌عنوان مهم‌ترین خطرات این شغل که بگذریم، عباس عموری از بالا بودن سطح استرس سیمبانان اینطور می‌گوید: «بیشترین خطرات به‌دلیل استرس بالا رخ می‌دهد. از طرفی باید سریع عیب‌یابی‌کنی و رفع نقص را انجام بدهی، از طرفی دیگر گرمای 80درجه حتی از روی دستکش ایمنی هم امانت را می‌برد. در تابستان، دمای هوا در خوزستان به بیش از ۵۴ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. در این شرایط، سیمبانان مجبورند روی خطوط برق‌دار (خط گرم) که دمای‌شان به حدود ۱۵۰ درجه می‌رسد، کار کنند. رطوبت بالا باعث می‌شود لباس‌های ایمنی خیس شوند و خطر برق‌گرفتگی بیشتر شود. در این شرایط هیچ مسئولی از سیم‌بان نمی‌پرسد که امروز روحیه و آمادگی کار در ارتفاع را داری؟ برای همین بیشتر سیمبانان بعد از چند سال کار، سلامت‌شان به‌دلیل استرس بالا دچار مشکل می‌شود.»
پذیرایی با نان محلی و شیر گاومیش
«مردم به داد ما می‌رسند.» عباس عموری مرور خاطراتش را با این جمله شروع می‌کند و می‌پرسد که خاطره تلخ بگویم یا شیرین؟ انگار وزن خاطرات شیرین بیشتر است. او ادامه می‌دهد: «اینکه می‌گویم مردم به داد ما می‌رسند منظورم این است که ما هیچ وقت ساعت مشخصی برای صرف وعده‌های غذایی نداریم، غذای گرم که بماند.» بهترین خاطره عموری در نیمه شب زمستانی است که برای اتصال شبکه برق روستای کاظم حیدر در مسیر رودخانه دز، ساعت‌ها مشغول سیم‌بانی بودند. گرسنگی و سرما دست به‌دست هم داده بودند تا با سرعت تمام طاقت آنان را تمام کنند. عموری می‌گوید: «نمی‌دانم چطور یکی از مادران روستا حال ما را فهمید. با نان محلی عربی که تازه پخته بود و شیر گاومیش از ما پذیرایی کرد و به ما گفت شما نباشید نور نداریم. این تعریف او از کار سیم‌بانی خیلی به دلم نشست. انسانیت و سخاوت را در رفتار او دیدم.» عموری یاد همراهی مردم روستای کعب‌زیدان می‌افتد و خاطراتش را پی می‌گیرد و می‌گوید: «درست نیمه تابستان بود. هرم آفتاب با شدت بر تن و بدن‌مان می‌کوبید. ترانس روستا باید برق‌دار می‌شد. اهالی روستا که شرایط کار را دیدند، دست به‌کار شدند. یکی بادبزن دست گرفت تا قدری از گرما کم کند. دیگری هم برای‌مان شربت خنک آورد. سخاوت مردم روستا کار آن روز را به سرانجام رساند.»
در همینه زمینه :
