این محله ...
دروس؛ محله‌ای غرق در قنات‌ها
سیدسروش طباطبایی‌پور
یکی از محله‌هایی که هنوز که هنوز است در جوی‌های کوچه‌پس‌کوچه‌هایش آب زلال قنات‌ها روان است و درخت‌های چنار انبوهش خیابان‌های موازی‌اش را در بر گرفته، محله دروس است. این محله از شرق به خیابان پاسداران و روستای سلطنت‌آباد، از شمال به خیابان دولت، از غرب به خیابان هدایت و از جنوب به خیابان صدف که در قدیم به نام روستای چالهرز شناخته می‌شد، محدود است.در این شماره گشتی در محله دروس می‌زنیم و با خیابان‌ها و مکان‌هایش خاطره‌بازی می‌کنیم.
تاریخش
در عهد قاجار الطاف ملوکانه شامل حال درباریان بود و روستاهای اطراف تهران میان آنها و وابستگان‌شان تقسیم می‌شد. روستای خوش‌آب‌وهوای دروس هم به 3نفر پیشکش شد که مشهورترین آنها مخبرالسلطنه هدایت بود. او در عصر 5پادشاه گاه استاندار، وکیل یا وزیر بود و حتی صدارت را در صحنه سیاسی ایران برعهده داشت. دیگران املاک خود را در گذر زمان فروختند؛ اما هدایت، علاوه بر اینکه از دروس نرفت، بخش‌هایی از املاک خود را وقف مردم کرد.
بیمارستان هدایت
برای مثال سال1331 شمسی بود که مخبرالسلطنه هدایت زمینی را در محله دروس وقف بیمارستان کرد و آن را به صندوق تعاون و بیمه کارگران آن روزگار سپرد. 4سال پس از وقف، بیمارستان هدایت با 96تخت تاسیس شد و با تمرکز روی تخصص زنان و زایمان کارش را آغاز کرد. این بیمارستان در اواخر دهه80 بازسازی شد و حالا در اختیار سازمان تامین اجتماعی است.
موزه دبیرستان سروش
دبیرستان سروش از مدارس خوشنام و قدیمی تهران است که در محله دروس و خیابان راستوان قرار دارد. حرکت نویی که به همت عبدالله شیرازی، مؤسس این مدرسه آغاز شده، جمع‌آوری و نمایش کتاب‌های درسی و کمک‌درسی، ابزارها، کارنامه‌ها و دیگر موارد آموزشی در تهران و ایران است که از سال‌های تاسیس مدرسه دارالفنون تا امروز باقی مانده است. موزه سروش در فضای دبیرستان متوسطه اول این مجتمع پذیرای علاقه‌مندان به حوزه آموزش‌وپرورش است.
نامش
برخی می‌گویند در این روستا روس‌ها نشست‌های کاری و مهمانی‌هایشان را برگزار می‌کردند و از ترکیب 2واژه «در» و «روس»، به معنی جای روس‌ها، واژه دروس ساخته شد و روی این روستا گذاشتند که البته این ادعا چندان مستند نیست.
نام‌آورانش
برخی نویسندگان و بزرگان معاصر در این محله زندگی می‌کردند. یکی از آنها ابراهیم گلستان نویسنده، کارگردان، مترجم، عکاس و روزنامه‌نگار است که خانه او سال‌ها محل رفت‌وآمد بزرگانی چون سیمین دانشور، جلال آل‌احمد، اخوان ثالث و شماری دیگر بود. بیژن جلالی شاعر، صادق چوبک داستان‌نویس و فروغ فرخزاد، شاعر ازجمله کسانی بودند که در این محله زندگی می‌کردند.