نخستین زن تلگرافچی ایران

تلگراف و تلگرافخانه‌ها در دنیای پرسرعت ارتباطات جایی ندارند و از یاد رفته‌اند، اما اصفهانی‌ها به‌خاطر دارند که نخستین زن تلگرافچی در ایران در تلگرافخانه اصفهان (جلفا) کار می‌کرد.
به گزارش همشهری، «شاه. به. اصفهان. رسید.» این دو خط ممکن است یکی از هزاران تلگرافی باشد که تلگرافچی جلفای اصفهان به پایتخت و شهرهای دیگر فرستاد. زابل استپانیان بارتو (Zabel Stepanian-Bartev) در سنین کودکی با آموختن فوت ‌و ‌فن تلگراف از پدرش، در تلگرافخانه اصفهان (جلفا) کارش را شروع کرد و نامش به‌عنوان نخستین زن تلگرافچی در تاریخ ایران ثبت شد. زابل به الفبای مورس مسلط بود و می‌دانست چطور باید ضربه‌ها و نقطه‌هارا کنار هم ردیف کند تا پیام‌ها مخابره شود. او در سال ۱۲۷۳ (۱۸۹۴) در اصفهان و در یک خانواده ارمنی به دنیا آمد. در ۹ سالگی نزد پدرش حرفه تلگرافچی‌گری را آموخت و در سال ۱۳۶۱ (۱۹۸۲) درگذشت.

 تلگراف در تهران و تبریز
خط تلگراف در 1236، وارد ایران شد و بنا به دستور ناصرالدین شاه سیمی به طول یک کیلومتر با هدایت مسیو کرشش اتریشی، از عمارت سلطنتی پایتخت تا باغ لاله‌زار کشیده و در زمان صدارت میرزا آقاخان نوری، تهیه و ساخت تلگراف و آموختن الفبا مورس به شاگردان دارالفنون آغاز شد. خط بعدی میان باغ سلطانیه و محل ییلاقی شاه و سپس به مدرسه دارالفنون هم یک خط کشیده شد و بدین‌ترتیب نخستین مخابره‌ها میان شاه و بزرگان مملکتی صورت گرفت. ناصرالدین شاه که از نتیجه کار راضی بود دستور داد تا میان تهران و شهرهای دیگر نیز خط تلگراف کشیده شود. خط تلگراف با سرعت به ماکو، تبریز، جلفا و به خط تلگراف قفقاز وصل شد و اینگونه شاه ایران و امپراتور روسیه، در مناسبت‌های مختلف با استفاده از تلگراف پیام تبریک مبادله می‌کردند. ایران درسال 1248 به عضویت اتحادیه بین‌المللی تلگراف درآمد.
اسم عباسعلی خان دنبلی هم به‌عنوان نخستین ایرانی زبان مورس را آموخت، در کتاب‌های تاریخ روایت می‌شود او نخستین بار نسبت به ارسال پیام از طریق تلگراف اقدام کرد و بعدها در اداره پست و تلگراف استخدام شد. عباسعلی خان برای ارسال پیام به ایستگاه‌های مختلف ارسال تلگراف در نقاط گوناگون
 کشور اعزام می‌شد.