دو محله به نام مادر و پسر
موقعیت:منطقه 11
موضوع: وجه تسمیه محله‌های منیریه و امیریه
محله منیریه از آن محله‌های قدیمی تهران است که نام یکی از همسران ناصرالدین‌شاه قاجار را یدک می‌کشد؛ نام منیریه که هنوز روی تابلوی میدان منیریه نقش بسته، یادآور منیرالسلطنه، همسر ناصرالدین‌شاه و دختر محمدتقی‌خان معمارباشی، معمار برجسته قجری است که بنای مدرسه دارالفنون را از خود به جا گذاشته است.
علیرضا زمانی، تهران‌پژوه در این‌باره می‌گوید:«موقوفات بسیاری از منیرالسلطنه، همسر ناصرالدین‌شاه، در جای‌جای شهر باقی مانده ازجمله مدرسه و مسجد منیریه در جوار امامزاده ناصرالدین که از معروف‌ترین موقوفات او به شمار می‌روند. منیرالسلطنه در سال ۱۳۱۱ هجری قمری تکیه سیدناصرالدین را بازسازی و به مسجد تبدیل کرد. او در همان سال، بنای امامزاده را مرمت و مدرسه علمیه‌ای در جوار امامزاده ساخت. موقوفات زمین غیرمزروع، کاروانسرا و چند ده باب دکان که برای مدرسه و مسجد منیریه وقف شده است، از دیگر موقوفات اوست.» زمانی درباره ازدواج منیرالسلطنه با ناصرالدین‌شاه می‌گوید:«محمدتقی‌خان معمارباشی، معمارباشی آذربایجانی دوره قاجار، رئیس اداره بنای دیوان اعلی بود. گفته می‌شود در اثر رفت‌وآمد محمدتقی‌خان به دربار قاجار، ناصرالدین‌شاه با دخترش منیرالسلطنه آشنا شد و او را به همسری برگزید. نتیجه این ازدواج پسری به نام کامران‌میرزا نایب‌السلطنه بود.» کامران‌میرزا علاوه بر محله کامرانیه درقلب تهران نیز محله‌ای به نام خود داشت؛ محله‌ای که هنوز هم به نام او شناخته می‌شود و روزگاری محل سکونت رجال سیاسی و اعیان و اشراف قجری بود. محله امیریه را می‌گوییم؛ یادگاری کامران‌میرزا در همسایگی محله منیریه. علیرضازمانی می‌گوید: «کامران‌میرزا نایب‌السلطنه، فرزند ناصرالدین‌شاه و منیرالسلطنه، در دوره‌ای لقب امیرکبیر گرفت. این لقب پس از قتل میرزا محمدتقی‌خان امیرکبیر به او داده شد. کامران‌میرزا در اراضی خود در همسایگی محله منیریه خانه‌ای ساخت و همین موجب شد آن محله به امیریه معروف شود. دلیل دیگری هم برای علت نامگذاری امیریه وجود دارد. خانه کامران‌میرزا در نزدیکی دانشکده افسری، محل اجتماع امیران لشکر بود که همین مسئله نیز در نامگذاری محله امیریه تأثیر داشت.»
در همینه زمینه :
