سرقت از حریم شخصی

ساسان شادمان منفرد-روزنامه‌نگار

در دنیای امروز، رشد فناوری و گسترش ارتباطات دیجیتال بحث‌های فراوانی پیرامون حریم خصوصی و کنترل اطلاعات شخصی ایجاد کرده است. شرکت‌های بزرگی مانند گوگل، اپل، متا و دیگران به‌عنوان پیشگامان فناوری، همواره در مرکز این بحث‌ها قرار داشته‌اند. اخیرا یک شرکت حوزه نرم‌افزار اطلاعات و اسنادی را فاش کرده است که نشان می‌دهد، 3شرکت گوگل، اپل و متا اطلاعات بسیاری از کاربران را در اختیار دولت ایالات متحده قرار داده‌اند.

چارچوب قانونی و مقررات نظارتی
یکی از مباحث اصلی در این زمینه، چارچوب‌های قانونی است که شرکت‌ها را ملزم به ارائه اطلاعات کاربران در مواقع ضروری می‌کند. قوانینی مانند: «دسترسی به داده‌های ابری» (Cloud Act) و سایر مقررات مرتبط، به دولت ایالات متحده امکان درخواست اطلاعات از شرکت‌های فناوری را می‌دهد. اما در عین حال، شرکت‌های بزرگ تأکید دارند که تنها درصورت درخواست رسمی و براساس دستور قضایی و با رعایت قوانین بین‌المللی، اطلاعات کاربران را به مراجع ذی‌صلاح ارائه می‌دهند، ولی چالش‌هایی همچون عدم‌شفافیت در فرآیند درخواست‌ها و نگرانی‌های مربوط به سوءاستفاده از این اطلاعات، فضای انتقادی نسبت به این روند را گسترش داده است. منتقدان استدلال می‌کنند که این قوانین می‌توانند به‌عنوان ابزاری برای نظارت گسترده و کنترل بی‌رویه بر حریم خصوصی کاربران استفاده شوند.

رمزگذاری سرتاسری
درحالی‌که درخواست‌های دسترسی به داده‌ها در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و بریتانیا افزایش داشته، اما ایالات متحده سهم عمده‌ای از این درخواست‌ها را به‌خود اختصاص داده است. رافائل اوفان، مدیر عملیات شرکت پروتون، در این رابطه می‌گوید: «تمام آنچه دولت برای به‌دست آوردن تقریبا هر اطلاعاتی نیاز دارد، ارائه یک درخواست رسمی به شرکت‌های بزرگ فناوری در کالیفرنیاست.» او همچنین هشدار داد: «تا زمانی که شرکت‌های فناوری بزرگ از پیاده‌سازی گسترده رمزگذاری سرتاسری
(End-to-End Encryption) خودداری کنند، این حجم عظیم از داده‌های خصوصی همچنان در معرض سوءاستفاده باقی خواهد ماند.»

همه‌‌چیز روی میز دولت
بیشتر ما حجم زیادی از داده‌های شخصی‌مان را به‌صورت آنلاین به اشتراک می‌گذاریم و ذخیره می‌کنیم؛ از نام و آدرس گرفته تا عکس‌های عزیزان‌مان. به نوعی، شرکت‌هایی مانند اپل، گوگل و متا دروازه‌بانان این اطلاعات حساس هستند، اما وقتی مقامات دولتی درخواست دسترسی به این اطلاعات را می‌کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟ به‌نظر می‌رسد که شرکت‌های «سیلیکون‌ولی» اغلب تسلیم می‌شوند و همکاری می‌کنند. براساس گزارشی جدید از شرکت نرم‌افزاری سوئیسی پروتون (Proton)، در 10سال گذشته، اپل، گوگل و متا اطلاعات مربوط به 3.1میلیون حساب کاربری را به دولت آمریکا ارائه داده‌اند. تعداد درخواست‌های رسمی دولت برای دسترسی به داده‌های کاربران، طی همین بازه زمانی، به‌طور متوسط 600درصد افزایش یافته است. در این میان، میزان اشتراک‌گذاری داده‌های متا 675درصد افزایش داشته که بیشترین رشد را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که این میزان برای اپل 621درصد و برای گوگل 530درصد بوده است. براساس این گزارش، اپل، گوگل و متا در 80تا 90درصد موارد درخواست‌های دولت آمریکا برای دسترسی به داده‌های کاربران را پذیرفته‌اند. این احتمالا شامل ارائه ایمیل‌ها، فایل‌ها، پیام‌ها و دیگر اطلاعات شخصی حساس کاربران می‌شود.