گزارش
این هم مذاکره
ماجرای گفت‌وگوی بی‌سابقه ترامپ و زلینسکی ثابت کرد آمریکا «مذاکره» نمی‌کند، «تحقیر» می‌کند
علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار
شوک سیاسی – رسانه‌ای ناشی از گفت‌وگوی جنجالی اخیر روسای‌جمهور آمریکا و اوکراین در حالی همچنان در محافل بین‌المللی ادامه دارد که این دیدار را باید شاهد دیگری بر «غیرقابل اعتماد» بودن و «رویکردهای استعماری» واشنگتن در قبال تحولات جهانی دانست.
گفت‌وگوی پرتنش جمعه‌شب دونالد ترامپ و ولودیمیر زلینسکی و تحقیر رئیس‌جمهور اوکراین در کاخ‌سفید که بازتاب‌های گسترده آن در سطح بین‌المللی همچنان ادامه دارد، بیش از هر چیز ثابت کرد همانگونه که اخیرا رهبرمعظم‌انقلاب تأکید کردند، مذاکره با آمریکا نه‌تنها «هوشمندانه» و «شرافتمندانه» نیست، بلکه هیچ گرهی را نیز نمی‌گشاید.
تاریخ دیپلماسی روز جمعه در حالی شاهد رقم‌خوردن یک رویداد تقریبا بی‌سابقه در حوزه روابط بین‌الملل بود که اکنون دیگر بر همگان، حتی اروپایی‌ها، ثابت شده‌است که آمریکا «مذاکره» نمی‌کند، بلکه به‌دنبال «تحقیر»کردن و امتیازگیری حداکثری است؛ موضوعی که طی سال‌های اخیر بارها ازسوی رهبرمعظم‌انقلاب مورد تأکید قرار گرفته‌است.
عبرت‌های تاریخی
تحقیر رئیس‌جمهور اوکراین ازسوی ترامپ، آن‌هم در شرایطی که زلینسکی میهمان کاخ‌سفید بود، دربردارنده عبرت‌های روشنی است که پیش‌از این شاهد تذکرهایی درباره آن ازسوی رهبرمعظم‌انقلاب بوده‌ایم که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود:
پیش‌بینی چنین روزی برای زلینسکی
10اســـفندماه1400 بـود کـه رهبرمعظم‌انقلاب طی بیاناتی در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید مبعث، به تبیین عبرت‌هایی درباره ماجرای اوکراین پرداختند. ایشان در بخشی از سخنان‌شان که این روزها بار دیگر در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده‌است، تأکید کردند:«عبرت اول در قضیه اوکراین، این است که پشتیبانی قدرت‌های غربی از کشورها و دولت‌هایی که دست‌نشانده آنها هستند، یک سراب است، واقعیت ندارد؛ این را همه دولت‌ها بدانند. آن دولت‌هایی که پشتگرمی‌شان به آمریکا و به اروپا است، ببینند وضع امروز اوکراین و دیروز افغانستان را».
ترامپ شایسته «پیام» نیست
اتفاق‌های اخیر در کاخ‌سفید، تداعی‌کننده یک جمله کلیدی رهبرمعظم‌انقلاب درباره ترامپ است؛ «من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم». ماجرا از جایی آغاز شد که در 23خردادماه 1398شینزوآبه، نخست‌وزیر وقت ژاپن در جریان سفر به تهران، به دیدار رهبرمعظم‌انقلاب رفت و عنوان کرد که قصد دارد پیام رئیس‌جمهور آمریکا را به ایشان برساند. واکنش رهبرمعظم‌انقلاب اما، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی یافت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به شینزوآبه گفتند:« ما در حسن‌نیت و جدی‌بودن شما تردیدی نداریم، اما درخصوص آنچه از رئیس‌جمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد».
تحقق یک پیش‌بینی
به‌دنبال گفت‌وگوی بی‌سابقه و پرتنش روسای‌جمهور آمریکا و اوکراین در کاخ‌سفید و همچنین تحقیر زلینسکی ازسوی ترامپ، آنچه بیش از پیش مورد توجه کارشناسان بین‌المللی قرار گرفته، بروز شکاف‌های فزاینده در اردوگاه غرب است؛ تا جایی که کایا کالاس، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در واکنش به این ماجرا گفت: «جهان آزاد به یک رهبر جدید نیاز دارد». این درحالی است که رهبرمعظم‌انقلاب 15فروردین‌ماه 1402طی بیاناتی در جمع مسئولان نظام چنین روزهایی را پیش‌بینی کرده بودند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی از سخنرانی خود تأکید كرده بودند که «آمریکا جنگ اوکراین را راه انداخت - که حالا این ادعای بنده است، دلایل متعددی هم [برایش] وجود دارد، کسان زیادی هم در دنیا به همین معتقدند؛ البته خود آمریکایی‌ها قبول نمی‌کنند، اما آنها جنگ اوکراین را راه انداختند - [لکن] الان این جنگ موجب شده است که بین متحدین اروپایی آمریکا و آمریکا به‌تدریج فاصله بیفتد و فاصله زیاد شود، چون کتکش را اروپایی‌ها دارند می‌خورند، آمریکا سودش را می‌برد؛ این فاصله به‌وجود آورده؛ این ضعف آمریکاست».
چرا «نه» به مذاکره با آمریکا؟
آنچه در روزهای اخیر میان ترامپ و زلینسکی اتفاق افتاد، شاهد دیگری بر حقانیت ایران در خودداری از مذاکره با ترامپ است، چراکه اکنون دیگر نیت‌ها و رویکردهای او در قبال موضوع مذاکره بیش از گذشته برای افکارعمومی جهانیان افشا شده‌است؛ رویکردهایی که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
اثبات بدعهدی: تجربه برجام به‌وضوح نشان داد که «بدعهدی» سنت دیرپای مقام‌های آمریکایی است و آنان به عهدی که با دولت‌های دیگر می‌بندند، وفادار نمی‌مانند.
بی‌اعتمادی: اساس مذاکره وجود «اعتماد متقابل» به وعده‌ها و قول‌های تعهد شده در جریان مذاکره‌است. تجربه بیش‌از 4دهه‌ای مناسبات ایران و آمریکا، دربردارنده پرونده‌های متعددی از بدعهدی است؛ رویکردی که در بالاترین میزان در سیاست‌های دولت ترامپ قابل مشاهده است و «مذاکره» را به موضوعی «غیرهوشمندانه» تبدیل کرده‌است.
مذاکره از موضع بالا: هنوز 2ماه از آغاز به‌کار ترامپ در کاخ‌سفید نگذشته که جهانیان شاهد نمونه‌های متعددی از رویکردهای مذاکراتی دولت او در حوزه‌های مختلف هستند و اکنون دیگر برای همگان مشخص شده که او با ورود به مذاکرات از موضع بالا، تنها به‌دنبال حداکثرسازی منافع خود بوده و در این راه، از هیچ اقدامی، حتی تحقیر یک رئیس‌جمهور نیز روی‌گردان نیست.
یکجانبه‌گرایی: جمهوری‌اسلامی طی حدود 5دهه اخیر همواره در مسیر مقابله با یکجانبه‌گرایی جهانی ازسوی واشنگتن گام برداشته است؛ سیاستی که در دولت ترامپ به‌صورت پررنگ‌تر از گذشته دنبال می‌شود و حتی صدای متحدان اروپایی واشنگتن را نیز درآورده‌است. این موضوع «مذاکره با آمریکا» را به اقدامی «غیرعزتمندانه» تبدیل کرده‌است.
مذاکره بدون دستاورد: رویکردهای ترامپ در قبال موضوع‌های مختلف جهانی طی هفته‌های اخیر ثابت کرد مذاکره با آمریکا «داد بدون ستد» است؛ چراکه کاخ‌سفید نشان داده با شعار «مذاکره» وارد می‌شود، اما در عمل به‌دنبال تحمیل خواسته‌های خود به طرف مقابل، بدون امتیازدهی است.
چشم‌انداز مبهم تنش‌زدایی: ضرورت مدیریت تنش‌ها با آمریکا، یکی از اساسی‌ترین استدلال‌های حامیان مذاکره با آمریکا به‌شمار می‌رود، اما رویکردهای ترامپ همواره ثابت کرده، مذاکره برای او مفهوم عقب‌نشینی طرف مقابل را دارد و با گام‌های رو به جلوی آمریکا همراه خواهد شد.
