گزارش
ماه فرصت‌ها
فوت كوزه‌گري كه علما و مراجع تقليد براي بهره‌مندي بيشتر از ماه مبارك رمضان ياد داده‌اند
گروه جامعه
در آستانه ماه مبارک رمضان سال 1446هجری قمری هستیم؛ 30روزی که مخصوص خدا و بنده خداست و فرصتی برای خلوت کردن با معبود خود و رصد و پایش برای زیست بهتر و آرام‌تر. رمضان از مصدر «رمض » به‌معنای شدت گرما و تابش آفتاب بر رمل... معنا شده است؛ حرف از گداخته شدن است و شاید به تعبیری دگرگون شدن زیر آفتاب گرم و سوزان نفس و تحمل ضربات بی‌امانش باشد؛ زیرا رمضان ماه تحمل سختی‌ها و عطش است. ماه رمضان از یک‌سو با فرهنگ ایرانی گره‌خورده و در آن ده‌ها سنت و آیین تعریف شده که باعث نشاط روح و جسم می‌شود؛ از مهمانی دادن به بهانه افطاری تا غذاها و شیرینی‌هایی که مخصوص این ماه پخته می‌شود؛ مانند زولبیا و بامیه یا فرنی و شله‌زرد و انواع آش‌ها. در کنار این ظواهر جذاب و دوست‌داشتنی که پشت آن صدها سنت و آیین هست، برخی نیز پا را فراتر گذاشته و دنبال تامین غذای روح هستند؛ چون ماه رمضان یکی از بهترین فرصت‌ها برای ترمیم خود است. علما و مراجع تقلید، فوت کوزه‌گری بهره‌مندی از این ماه را به شیعیان یاد داده‌اند که در زیر برخی از این توصیه‌ها را بیان می‌کنیم:
قبل از ورود به رمضان توبه کنید
امام‌خمینی(ره): شما در این چند روزی که به ماه رمضان مانده، به فکر باشید، خود را اصلاح و توجه به حق تعالی پیدا کنید. از کردار و رفتار ناشایسته خود استغفار کنید. اگر خدای نخواسته، گناهی مرتکب شده‌‌اید، قبل از ورود به ماه مبارک رمضان، توبه کنید. زبان را به مناجات حق تعالی عادت دهید. مبادا در ماه مبارک رمضان، از شما غیبتی، تهمتی و خلاصه گناهی سر بزند و در محضر ربوبی با نعم الهی و در مهمانسرای باری تعالی، آلوده به معاصی باشید! شما اقلا، به آداب اولیه روزه عمل کنید و همانطوری که شکم خود را از خوردن و آشامیدن نگه می‌دارید، چشم، گوش و زبان را هم از معاصی باز دارید... اگر با پایان یافتن ماه مبارک رمضان، در اعمال و کردار شما هیچ‌گونه تغییری پدید نیامد و راه و روش شما با قبل از ماه صیام فرقی نکرد، معلوم می‌شود روزه‌ای که از شما خواسته‌اند، محقق نشده است.
فرصت تلطیف روابط اجتماعی
آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب: سعی کنیم از این فضای معنویت و صفا که در ماه رمضان در سطح جامعه عمومیت دارد، برای ارتباطات صحیح و معنوی میان خودمان و دیگران استفاده کنیم و تصمیم‌های درست بگیریم؛ اقدام‌های درست انجام دهیم؛ خوش‌بینی را، اعتماد را، ایجاد محبت را، خیرخواهی نسبت به یکدیگر را در ارتباطات خودمان دخالت بدهیم و این بهره را از ماه رمضان ببریم که در روابط اجتماعی و انسانی یک تلطیفی به‌وجود بیاوریم.
زیارت سیدالشهداع در شب اول رمضان
مرحوم آیت‌الله محمدتقی بهجت: ماه رمضان، پرفضیلت‌ترین ماه سال است؛ بنابراین شایسته است که با خواندن روایات و نکات مربوط به این ماه، خود را برای حضور در مهمانی خدا آماده سازیم. شب اول اعمال بسیاری دارد؛ ازجمله غسل، دعاهای رؤیت هلال و دعاهای شب اول.
از اعمال مشترک روزها و شب‌های این ماه، مانند تعقیبات نمازها و دعای افتتاح و اعمال سحر و دعای ابوحمزه نیز نباید غفلت شد. زیارت سیدالشهدا علیه‌السلام نیز در شب اول و پانزدهم و پایان ماه مستحب و قرائت قرآن هم از مهم‌ترین اعمال این ماه است.
همچنین پسر آیت‌الله بهجت نقل کرده است که ایشان شب‌های قدر را بیدار می‌ماند و قرآن سر می‌گرفت. البته ایشان قرآن سر گرفتن را مخصوص شب قدر نمی‌دانست و معتقد بود که خیلی از عبادت‌ها وجود دارند که ما به جهت اینکه نوشته است در فلان زمان آن را باید بجا آوریم، خود را از آن محروم می‌کنیم؛ لذا در وقت شدت و گرفتاری‌ها قرآن به سر گرفتن را توصیه می‌کرد.
منیت و خودیت باید برود
مرحوم آقا مجتبی تهرانی، استاد اخلاق: در روایت داریم در بهشت در این‌ماه باز است، پس شما از پروردگارتان درخواست کنید، تا درها را روی شما نبندد و درهای جهنم در این ماه روی شما بسته است و شیاطین در این ماه در غل و زنجیر هستند. پس از خدا بخواهید که شیاطین را بر شما مسلط نسازد. بنابراین ماه رمضان از بهترین موقعیت‌هاست برای اینکه انسان برود گناه را بشناسد و نسبت به آن جبهه‌گیری و عقبگرد کند. امام‌علی(ع) از پیامبر(ص) پرسید: افضل اعمال چیست؟ حضرت هم فرمود: «الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ‌الله»، معنایش این است که اگر شما بخواهید به هستی که همان ضیافه‌الله است، برسید باید در این ماه راه نیستی را بپیمایید. در تمام سیرهای معنوی، انانیت باید برود. خودیت باید برود. منیت باید برود. اینها باید از بین برود.
سحرها را از دست ندهید
مرحوم سیدعبدالله فاطمی‌نیا: سحرها را از دست ندهید؛ ولو 2رکعت هم اگر می‌توانید نماز (نافله شب) بخوانید. در این زمانه هم که به برکت موبایل و تلویزیون و... اکثر مردم تا نیمه شب مشغول و سرگرم هستند. پس سحرها را ضایع نکنیم، اگر نماز مستحبی هم نخواندیم، حداقل 10مرتبه «یا ارحم‌الراحمین» بگوییم.
اگر آن را هم انجام ندادی اقلا رو به قبله بنشین و بگو: «سبحان‌الله والحمدلله‌ولااله‌الا‌الله‌و‌الله‌اکبر» اگر در چند سحر با جانت این جمله را بگویی، عالمت عوض می‌شود.
