سفر کودکانه در طبیعت

راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار

طبیعت‌گردی برای بچه‌های این گروه فقط به گشت‌و‌گذار در طبیعت و نوش جان کردن ناهار دورهمی خلاصه نمی‌شود. در گروه تخصصی طبیعت‌گردی ویژه کودکان و نوجوانان گلستان، بچه‌های 8تا 12ساله به کمک تسهیلگران محیط‌زیست، مفهوم روابط موجودات زنده و محیط‌زیست را می‌آموزند؛ فعالیت‌هایی که شامل تأثیر ارتباطات گونه‌ها، برهم‌کنش‌های گونه‌ای، جریان انرژی و چرخه‌های مواد در اکوسیستم است.
این گروه که 2سال از عمرش می‌گذرد و تنها گروه تخصصی طبیعت‌گردی برای بچه‌ها در کشور شناخته شده، فعالیت خود را در جنگل و طبیعت گلستان آغاز کرده و به‌ گفته عاطفه زرافشان، سرپرست گروه به‌زودی راهی طبیعت سرشار از شگفتی دیگر نقاط کشور می‌شود.

سفیران محیط‌زیست
زباله نریختن در طبیعت و آزار نرساندن به حیوانات آشناترین موارد حفاظت از محیط‌زیست در ذهن ماست، اما هدف گروه تخصصی طبیعت‌گردی کودکان گلستان آموزش دانش محیط‌زیست با قرار گرفتن کودکان در طبیعت است. سرپرست گروه به همشهری می‌گوید: تسهیلگران گروه دکتری تخصصی محیط‌زیست دارند یا راهنمای تخصصی طبیعت‌گردی هستند. آنها بوم‌شناسی یا تعامل موجودات و طبیعت را به بچه‌ها یاد می‌دهند. مثلا اینکه جابه‌جا کردن سنگ،محل زیست حشرات زیر سنگ را دستخوش تغییر می‌کند. هدف ما در این گروه ساخت سفیران محیط‌زیست است، چون کودکان هیچ‌چیز را به اندازه طبیعت دوست ندارند. عاطفه زرافشان از بازخورد خانواده‌ها نیز اینطور می‌گوید: خوشبختانه سبک زندگی بچه‌ها با آموزش‌های غیرمستقیم محیط‌زیستی و دریافت‌شان از طبیعت در حال شکل‌گیری است. مادران برای من تعریف می‌کنند که چطور بچه‌ها به حفاظت محیط‌زیست حساسند؛ از استفاده کمتر از نایلون گرفته تا آتش روشن نکردن در جنگل، قدم زدن در مسیر پاکوب در جنگل و دست نزدن به ترکیب طبیعت، چون یاد گرفته‌اند که خاک هم موجود زنده ‌است.

شوق کودکان
تا‌کنون 50نفر از کودکان و نوجوانان به عضویت رایگان این گروه در‌آمده‌اند و در پنجشنبه‌های برف‌بازی در سرعلی‌آباد، کاشت نهال هیرکانی در پارک جنگلی دلند، شمارش پرندگان شکاری سایت گلوگاه، بازدید از موزه حیات‌وحش اداره محیط‌زیست گلستان و مواردی از این دست حضور داشته‌اند. در هر برنامه یکی از والدین به‌عنوان مشاهده‌گر حضور دارد. والدین می‌گویندکه ذوق و شوق بچه‌ها برای آمدن روز پنجشنبه وصف‌ناشدنی است. زرافشان ادامه می‌دهد: بچه‌ها در برنامه‌ها با انواع دانستنی‌ها مثل تفاوت جوجه‌تیغی و تیغ‌تشی و ردپای گراز و روباه آشنا می‌شوند. برف‌بازی برای بچه‌ها فقط تفریح نیست. آدم‌برفی درست کردن خودش تمرین کار گروهی است‌. بعضی‌ها برف دست‌نخورده می‌آورند، بعضی‌ها با ضربه‌های آرام شکل آدم‌برفی را درمی‌آورند و بعضی‌ها سراغ زغال و چوب برای دست‌ها و چشم‌ها می‌روند و در آخر هم آدم‌برفی را خراب می‌کنیم. هنر «میرا» هنری است که پایدار نمی‌ماند و برای لذت بردن از فرآیند خلق است که اثر هنری ساخته می‌شود. آدم‌برفی هم هنر میراست.  کودکان گروه تخصصی طبیعت‌گردی بعد از حضور در طبیعت گلستان در فصول مختلف، راهی استان‌های دیگر می‌شوند. زرافشان می‌گوید: قصد داریم بچه‌ها را با رمز و راز طبیعت دیگر نقاط کشور نیز آشنا کنیم.‌

درخت آهن
تنها گروه تخصصی طبیعت‌گردی کودکان کشور سال1401 زیر نظر اداره ورزش و هیأت کوهنوردی گلستان فعالیت خود را آغاز کرد. اسم گروه هم «انجیلی‌ها» انتخاب شد. انجیلی یا درخت چوب آهن بومی جنگل‌های شمال ایران و گونه بومی جنگل‌های هیرکانی است و از آستارا در گیلان تا گیلداغ در گلستان می‌روید. چوب بسیار محکمی دارد و برای همین به درخت آهن معروف شده. این درخت که بازمانده عصر یخبندان است، ریشه بسیار محکمی دارد و شاخه‌ها همدیگر را در آغوش می‌گیرند. گروه انجیلی نماد کار گروهی و مقاومت بچه‌هاست.