ویرانگری به زمین نمی‌آید

ساسان شادمان منفرد- روزنامه‌نگار

یکشنبه‌ گذشته گزارشی در همشهری منتشر کردیم درباره سیارک 2024YR4که در مسیر زمین حرکت می‌کند و احتمال برخوردش با ما 2.1درصد اعلام شده، اما حالا خبرهای خوبی درباره آن به گوش رسیده است که میزان برخورد را به 0.28درصد رسانده است. این مهم را ناسا در جدیدترین مشاهده خود در شب‌های نوزدهم و بیستم فوریه اعلام کرده است. حالا که خیال‌مان از بابت برخورد راحت‌تر شده است، می‌توانیم به بررسی بیشتر این پدیده بپردازیم.

افزایش شانس برخورد با ماه
اگرچه به‌نظر می‌رسد زمین از شر سیارک 2024YR4 ملقب به ویرانگر شهر در امان خواهد بود، اما داده‌های جدید منتشرشده توسط ناسا نشان می‌دهد که احتمال برخورد سیارک با ‌ماه اندکی افزایش یافته و اکنون به یک درصد رسیده است. دانشمندان و ستاره‌شناسان برای بررسی این موضوع از تکنیک ویژه جست‌وجوی برخورد به نام IOBS استفاده کرده و بیش از ۵۷روز داده‌های مشاهده‌ای مربوط به این سیارک را تحلیل کرده‌اند.

کمربند خطر
دانشمندان پیش‌تر «کمربند خطر» را براساس مسیر فعلی سیارک ترسیم کرده‌اند. اگر این سیارک در سال۲۰۳۲ به زمین برخورد کند، باید در نوار باریکی که از شمال آمریکای جنوبی عبور می‌کند و از طریق اقیانوس آرام به سمت جنوب می‌رود و وارد آسیا می‌شود، فرود بیاید. این کمربند شامل کشورهایی ازجمله هند، پاکستان، بنگلادش، اتیوپی، سودان، نیجریه، ونزوئلا، کلمبیا و اکوادور است. موضوع نگران‌کننده این است که این کمربند شامل مناطق پرجمعیتی مانند چنای هند و جزیره هاینان چین نیز می‌شود.

2024YR4
سیارک 2024YR4  برای نخستین بار در اواخر دسامبر۲۰۲۴ مشاهده شد و از آن زمان، اخترشناسان مسیر آن را به‌دقت تحت نظر داشتند. ابعاد این سیارک حدود ۵۵متر قطر و 220کیلوگرم وزن تخمین زده می‌شود. درصورت برخورد با زمین، انرژی آزادشده از آن تقریبا معادل 8مگاتن تی‌ان‌تی خواهد بود. به‌دلیل اندازه و میزان خطری که می‌تواند ایجاد کند، این سیارک به نام «ویرانگر شهری»
(The City Des‌troyer) شناخته می‌شود. پیش‌بینی‌ها همچنان حاکی از آن است که این سیارک با احتمال 0.28درصدی در 22دسامبر سال2032به زمین برخورد خواهد کرد.

تحقیقات بیشتر
ناسا همچنین درحال آماده‌سازی برای مأموریت «نقشه‌بردار اجرام نزدیک به زمین» Near-Earth Object Surveyor است که البته زودتر از سپتامبر۲۰۲۷ پرتاب نخواهد شد. این مأموریت به کشف سیارک‌های بیشتری کمک خواهد کرد، زیرا با شناسایی حرارت آنها طیف مادون قرمز، روش دیگری را برای پایش اجرام آسمانی و تهدیدات احتمالی فراهم می‌کند.

نمونه‌های مشابه
در طول تاریخ، چندین سیارک وجود داشتند که ابتدا تصور می‌شد ممکن است با زمین برخورد کنند، اما در نهایت این اتفاق نیفتاد.

99942Apophis
در سال۲۰۰۴ کشف و ابتدا احتمال برخورد آن با زمین در سال۲۰۲۹ یا ۲۰۳۶ مطرح شد، اما با رصدهای بیشتر مشخص شد که در سال2029با فاصله‌ای حدود 31هزار کیلومتر از کنار زمین عبور خواهد کرد.

2002NT7
در سال۲۰۰۲ کشف و ابتدا احتمال برخورد آن با زمین در سال۲۰۱۹ مطرح شد، اما محاسبات نشان داد که این احتمال بسیار ناچیز است و خطری ایجاد نخواهد کرد.

2011AG5
در سال۲۰۱۱ شناسایی شد و نگرانی‌هایی درباره برخورد آن با زمین در سال۲۰۴۰ وجود داشت، اما پس از انجام مشاهدات دقیق‌تر مشخص شد که مسیر آن از زمین فاصله دارد.

DA 1950
این سیارک دارای احتمال برخورد بسیار ضعیف با زمین در سال۲۸۸۰ است، اما مطالعات بعدی نشان داده‌ که این احتمال کمتر از آن چیزی است که ابتدا تصور می‌شد.

2013TV135
در سال۲۰۱۳ کشف شد و محاسبات اولیه نشان داد که ممکن است در سال۲۰۳۲ با زمین برخورد کند، اما بعد از بررسی‌های دقیق‌تر این احتمال منتفی شد.

2014JO25
این سیارک نسبتا بزرگ سال۲۰۱۴ شناسایی شد و در سال۲۰۱۷ از نزدیک زمین عبور کرد و طبیعتا برخوردی هم رخ نداد.